FGM-148 Javelin

FGM-148 Javelin
Ilustracja
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Lockheed Martin

Przeznaczenie

przeciwpancerny

Lata produkcji

od 1996

Średnica

127 mm

Napęd

silnik rakietowy
paliwo stałe

Zasięg

4750 m

Naprowadzanie

termograficzne/IR

Masa głowicy

8,4 kg

Typ głowicy

tandemowa-kumulacyjna

FGM-148 Javelin (ang. oszczep) – amerykański ręczny przeciwpancerny pocisk kierowany typu F&F.

Historia

W 1989 roku US Army przyznała konsorcjum Javelin utworzonemu przez Raytheon Texas Instruments (obecnie Missile Systems) z Dallas i Lockheed Martin Electronics and Missiles (obecnie Missiles and Fire Control) z Orlando kontrakt na opracowanie następcy przeciwpancernego systemu rakietowego M47 Dragon.

Javelin wszedł w fazę produkcji seryjnej w 1994 roku, ale pierwsze systemy weszły do służby dopiero ponad półtora roku później, w czerwcu 1996, a pierwsza została w nie wyposażona jednostka w Fort Benning w Georgii. Javelin po raz pierwszy został wykorzystany bojowo podczas operacji Iraqi Freedom w marcu 2003 roku, kiedy to użyły go jednostki US Army, US Marine Corps oraz Australian Special Forces. System produkowany jest w zakładach Lockheeda Martina w Alabamie

Na większą skalę wykorzystywany jest przez siły zbrojne Ukrainy podczas inwazji Rosji, rozpoczętej 24 lutego 2022. 19 marca agencja Unian poinformowała, że Ukraińcy osiągnęli rekordową skuteczność systemu: na 112 prób uzyskano 100 trafień[1].

Budowa i działanie

System zbudowany jest z:

  • jednostki dowodzenia i odpalania (CLU - ang. Command Launch Unit), będącej pasywnym systemem identyfikacji celu wykorzystującym podczerwień, oraz jednostką kontroli ognia ze zintegrowanym celownikiem dziennym i termowizorem;
  • pocisku Javelin umieszczonego w wyrzutni tubowej ATK.

Po namierzeniu celu i odpaleniu pocisku (jeszcze przed zapłonem silnika), informacje o celu zostają przekazane z CLU do pocisku, gdzie po odpaleniu cel obserwowany jest przez czujnik podczerwieni, przesyłający dane do urządzenia śledzącego, sterującego lotem pocisku i prowadzącego go do celu.

Pocisk jest wyposażony w dwustopniowy układ napędowy. Pierwszy człon odpowiada za wystrzelenie pocisku z tuby na odległość ok. 10 m. Rakieta obraca się wówczas lekko dyszą do dołu i uruchamia właściwy silnik rakietowy, dzięki temu może startować blisko żołnierza, nie powodując oparzeń gazami wylotowymi, a także utrudnia wykrycie strzelca.

Dostępne są dwie trajektorie lotu:

  • pocisk leci do celu po linii prostej;
  • pocisk wznosi się, a następnie spada na cel, dzięki czemu Javelin teoretycznie jest w stanie zniszczyć każdy czołg, gdyż trafia w strop wieży, gdzie pancerz jest najcieńszy.

Pocisk ma dwie głowice, dzięki czemu możliwe jest zniszczenie czołgu chronionego pancerzem reaktywnym. Zadaniem pierwszej głowicy jest detonacja pancerza reaktywnego, a druga głowica zostaje zdetonowana z opóźnieniem, by mieć pewność, że pojazd będzie pozbawiony tego pancerza.

Istnieją wersje wystrzeliwane z przenośnych wyrzutni, z trójnogu (są tam trzy pociski) lub z pojazdów.

Masa rakiety to 11,8 kg, a CLU - 6,4 kg.

Jeden pocisk do wyrzutni Javelin kosztuje 80 000$, a CLU 125 000$. Do tej pory wyprodukowano ponad 11 000 pocisków.

Zdaniem analityków, Javelin dzięki swojemu sposobowi naprowadzania na widmo termalne i ataku z góry jest w stanie skutecznie zwalczać rosyjskie czołgi T-90 chronione pancerzem reaktywnym i nie jest przeciwko niemu skuteczny ich system samoobrony Sztora[2].

Użytkownicy

Przypisy

  1. ↑ Karolina Trela: Wojna w Ukrainie. Ukraińska armia pobiła rekord celności systemów Javelin. 100 trafień na 112 prób (pol.). gazeta.pl, 2022-03-19. [dostęp 2022-03-19].
  2. ↑ Jarosław Wolski. Anatomia pancerza T-90 [1]. Obiekt 184 i 188. „Nowa Technika Wojskowa”. 6/2018, s. 33, czerwiec 2018. Warszawa: Magnum-X. 
  3. ↑ Jakub Palowski, Estonia otrzymała przeciwpancerne Javeliny. Podarowane przez USA, defence24.pl, 21 marca 2016 [dostęp 2016-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-23] (pol.).
  4. ↑ US agrees to provide Ukraine lethal aid, including missiles, report says, foxnews.com, 22 grudnia 2017 [dostęp 2017-12-24] (ang.).
  5. ↑ Przeciwpancerne pociski kierowane Javelin zamówione, DziennikZbrojny.pl [dostęp 2021-06-16] (pol.).
  6. ↑ Premierowe strzelanie Javelinów w Toruniu - Defence24, www.defence24.pl [dostęp 2021-06-16].
  7. ↑ Pierwsze strzelanie z polskich Javelin. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 7/2021, s. 4, lipiec 2021. Magnum-X. 

Linki zewnętrzne

Amerykańska broń strzelecka po 1945
Pistolety i pistolety maszynowe
Karabiny, karabinki i karabiny wyborowe
Karabiny maszynowe
Strzelby
Granatniki i granatniki przeciwpancerne
Granaty ręczne
Konstrukcje prototypowe i niestandaryzowane

Stany Zjednoczone

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of New Zealand.svg
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
FGM-148 Javelin at Saber Strike, 2016.jpg
A U.S. Army Soldier from 2nd Cavalry Regiment fires a FGM-148 Javelin during the combined arms live fire training exercise for Saber Strike 16 at the Estonian Defense Forces central training area near Tapa, Estonia. Saber Strike is a long-standing U.S. Army Europe-led cooperative training exercise designed to improve joint interoperability through a range of missions that prepare the 14 participating nations to support multinational contingency operations.