FSO Syrena 110
 FSO Syrena 110 w muzeum w Chlewiskach | |
| Producent | |
|---|---|
| Projektant | Edward Loth |
| Okres produkcji | 1965–1966 |
| Miejsce produkcji | |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia | 3-drzwiowy hatchback |
| Silniki | |
| Skrzynia biegów | 4-biegowa manualna |
| Napęd | |
| Długość | 3955 mm |
| Szerokość | 1530 mm |
| Wysokość | 1355 mm |
| Rozstaw osi | 2400 mm |
| Masa własna | 770 kg |
| Liczba miejsc | 4 |
| Ładowność | 350 kg |
FSO Syrena 110 − prototypowy samochód osobowy klasy kompaktowej zbudowany przez polskie przedsiębiorstwo motoryzacyjne FSO w latach 60. XX wieku. Był to jeden z pierwszych samochodów o nadwoziu hatchback na świecie[1].
Historia i opis modelu
W 1960 roku Biuro Konstrukcyjne Przemysłu Motoryzacyjnego (BKPMot) rozpoczęło prace nad stworzeniem nowego samochodu małolitrażowego, który zastąpić miał Syrenę 104. Grupa projektantów pod kierownictwem inżyniera Edwarda Lotha opracować miała cztery wersje pojazdu oznaczone literami alfabetu greckiego - Alfa, Beta, Gamma i Delta[1].
W 1961 roku powstał pod kierownictwem inżyniera Rafała Skarżyńskiego pierwszy z prototypów - Alfa. Model ten wyposażono w zblokowany napęd na tylne koła oraz czterosuwowy silnik S-701 o pojemności 1 l[2][3]. Rok później projektant Andrzej Zgliczyński narysował nadwozie różniące się od prototypu Alfa, a przypominające ówcześniejszy model Renault 4. Otrzymało ono przedni napęd, silnik umieszczony z przodu oraz troje drzwi z tylnymi unoszonymi do góry. Po prototypie Beta, zgodnie z alfabetem greckim powinien zostać zbudowany model Gamma, który od razu zastąpiony został prototypem Delta. Auto było podobne do modelu Beta, lecz otrzymało zwiększony rozstaw osi. Źródło napędu pojazdu stanowić miał silnik V4 oznaczony jako S-704. Ostateczny projekt nadwozia pojazdu powierzono absolwentowi warszawskiej ASP - Zbigniewowi Rzepeckiemu[2].
Równolegle do pracy w BKPMot we Fabryce Samochodów Osobowych trwały prace konstrukcyjne nad budową nowego, popularnego samochodu - Syreny 110. W 1964 roku decyzją kierownictwa polskiego przemysłu motoryzacyjnego oba zespoły połączyły efekty swoich prac. Pojazd miał trafić do produkcji w 1968 roku[3]. Według założeń konstrukcyjnych, pojazd ważyć miał 720 kg, przewozić 4 osoby z bagażem, osiągać 125 km/h, rozpędzać się w czasie krótszym niż 15 sekund do 100 km/h oraz spalać mniej niż 8 l benzyny na 100 km[1].
Aby sprostać tym wymaganiom skonstruowano zupełnie nowe, lekkie samonośne 3-drzwiowe nadwozie typu hatchback. Zastosowano w nim bardzo ciekawe i nowatorskie rozwiązanie techniczne – częściową ramę przednią pozwalającą na demontaż całej przedniej części karoserii wraz z zespołem napędowym[1]. To rozwiązanie miało umożliwić szybkie naprawy, a w przyszłości pozwolić na montaż 1-litrowego, czterosuwowego silnika w układzie poprzecznym[3][4]. W zawieszeniu nowego pojazdu zastosowano resorowanie niezależne na 4 spiralnych sprężynach (z przodu i z tyłu) współpracujących z układem podwójnych wahaczy poprzecznych oraz stabilizatora z przodu i pojedynczych wahaczy wleczonych z tyłu[1][3]. Z modelu 104 przejęte zostało sprzęgło, przekładnia i skrzynia biegów.
Skonstruowane zostały i wykonane trzy prototypy silników, w tym jednego do zabudowy w układzie poprzecznym. Wykorzystany został zmodyfikowany dwusuwowy silnik trzycylindrowy polskiej konstrukcji S-31 o pojemności skokowej 845 cm³ i mocy 40 KM[3].
Pomimo nowoczesnej konstrukcji i osiągów na światowym poziomie, w latach 1965 - 1966 wykonano około 20 samochodów serii próbnej przeznaczonych do prób drogowych, a prace nad Syreną 110 porzucono ze względu na zakup licencji na Fiata 125p[3]. Wszystkie egzemplarze serii próbnej trafiły do rąk prywatnych. Widywane były na drogach jeszcze w latach 80.[1]. Do dzisiejszego dnia przetrwały wyłącznie dwa egzemplarze pojazdu - jeden w rękach prywatnych oraz drugi, który wystawiony jest jako eksponat w Muzeum Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego w Chlewiskach.
Przypisy
- ↑ a b c d e f A. Zakrzewski, Auto-moto PRL..., ss.42-43
- ↑ a b Wątek szpiegowski w polskiej motoryzacji. moto.onet.pl, 2009-09-08. [dostęp 2016-10-26].
- ↑ a b c d e f Andrzej Jakubaszek: Syrena 110 - Cudze chwalicie.... klasyki.auto-swiat.pl, 2006-08-21. [dostęp 2016-10-26].
- ↑ Polskie powojenne prototypy samochodów osobowych. [dostęp 2014-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)].
Bibliografia
- Adam Zakrzewski, Auto-moto PRL: władcy dróg i poboczy, Demart, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7427-484-5, ss.42-43
| Chronologia samochodów FSO, od roku 1951 do czasów współczesnych | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment | Lata 1951–1959 | Lata 1960–1969 | Lata 1970–1979 | Lata 1980–1989 | Lata 1990–1999 | Lata 2000–2009 | 2010–2012 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | |
| najmniejsze | Daewoo Matiz | FSO Matiz | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| małe | FSO Syrena 100/101/102/103 | FSO Syrena 104 | FSO Syrena 105 | Chevrolet Aveo | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kompakty | Daewoo Lanos | FSO Lanos | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| klasa średnia i wyższa-średnia | FSO Warszawa M20/200/201/202 | FSO Warszawa 203/204/223/224 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Polski Fiat 125p | FSO 125p | Daewoo Nubira J100/J150 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| FSO Polonez | FSO Polonez Caro/Caro Plus | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| FSO Polonez Atu/Atu Plus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| FSO Polonez Coupé/3-D | FSO Polonez Kombi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| pick-upy | FSO Warszawa 200P/201P/202P/203P/204P/223P/224P | Polski Fiat 125p Pick-up | FSO 125p Pick-up | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| FSO Polonez Truck/Truck Plus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| kombivany | FSO Warszawa 201F/202F/203F/204F | FSO Polonez Cargo/Cargo Plus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| dostawcze | Nysa 522 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Prototypy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wyścigowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Jakub "Flyz1" Maciejewski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ten plik powstał przy wsparciu finansowym Stowarzyszenia Wikimedia Polska, w ramach realizacji Wikigrantu nr WG 2016-18. (Zgłoś swój projekt!).
Autor: Hubert Śmietanka vel Hiuppo, Licencja: CC BY-SA 2.5
Syrena 110, wnętrze