Fabryka Obrabiarek Precyzyjnych Avia

Fabryka Obrabiarek Precyzyjnych Avia
Państwo Polska
Województwo mazowieckie
SiedzibaWarszawa
Adresul. Siedlecka 47
03–768 Warszawa
Forma prawnaspółka akcyjna
PrezesJerzy Krok
Nr KRS0000209124
brak współrzędnych
Strona internetowa
Logo Wytwórni Maszyn Precyzyjnych Avia
Nowy budynek Avii przy ul Grajewskiej róg ul. Łochowskiej

Fabryka Obrabiarek Precyzyjnych Avia S.A. – spółka utworzona w 1902, mająca siedzibę przy ul. Siedleckiej 47 w Warszawie.

Historia

  • 1902 – utworzenie przedsiębiorstwa. Pierwsza nazwa spółki brzmiała Fabryka Maszyn Precyzyjnych L. Nowiński[1]. W drewnianych pomieszczeniach Fabryki Maszyn Precyzyjnych L. Nowiński produkowano maszyny dla przemysłu tytoniowego – budowano maszyny do wyrobu gilz papierosowych. Fabryka zatrudniała kilkudziesięciu ludzi.
  • 1918 – produkcja maszyn dla powstałego Polskiego Monopolu Tytoniowego.
  • 1924 – zmiana profilu produkcji i nazwy przedsiębiorstwa. Właściciel fabryki – Lucjan Nowiński zmienił profil produkcji – powstała w budynku fabryki przy Siedleckiej 63 (dziś 47) – Wytwórnia Maszyn Precyzyjnych AVIA. Właścicielami spółki był inżynier Mieczysław Kośminski oraz Włodzimierz Szomański (konstruktor i producent śmigieł) i Bronisław Szybowski. Przedsiębiorstwo rozpoczęło wtedy wytwarzanie urządzeń na potrzeby przemysłu zbrojeniowego.
  • 1926 – rozpoczął się nowy okres działalności Avii, coraz ściślej związany z lotnictwem.
  • 1927 – rozpoczęcie produkcji części zamiennych do silników lotniczych Gnome-Rhône. Dyrektorem technicznym Wytwórni Maszyn Precyzyjnych „Avia” był wówczas Franciszek Peter. Wiktor Narkiewicz był kierownikiem biura konstrukcyjnego i wdrażał produkcję polskich silników lotniczych.
  • listopad 1927 – na podstawie dokumentacji odkupionej od inż. Władysława Zalewskiego powstał prototyp pierwszego polskiego silnika samolotowego – „Avia” WZ-7.
  • 1935 – uruchomienie produkcji silników Wright R-790 o mocy 220 KM (do 25 szt. miesięcznie).
  • 1936 – zbudowanie prototypu silnika Avia P-4 o mocy ok. 70 KM.
  • 1938 – powstaje prototyp silnika Avia Delfin konstrukcji inż.Tupalskiego o mocy ok. 300 KM. Równolegle trwają prace nad wprowadzeniem do produkcji licencyjnego silnika Gnome Rhone Mars-7 o mocy ok. 730 KM (do napędu samolotu PZL-48 Lampart).
  • 1939 – Avia czterokrotnie zwiększyła stan zatrudnienia w stosunku do 1930 roku – w fabryce pracowało 1000 osób, w tym 100 z dyplomami uczelni technicznych. Avia dysponowała własnym biurem studiów oraz laboratorium chemicznym i mechanicznym.
  • październik 1939 – wytwórnia została podporządkowana niemieckiej firmie Mechanische Werkstätte Neubrandenburg – produkowano w niej wyrzutniki bombowe, a liczba pracowników powiększyła się do 1800 osób (w okresach nasilonej produkcji nawet 3000). Przy fabryce powstał areszt, w którym zamykano spóźniających się do pracy, a bicie robotników było na porządku dziennym[2].
  • 1944 – zniszczenie zabudowań zakładu w 90%[3]. Po odbudowie przedsiębiorstwo produkowało maszyny dla przemysłu spożywczego[1].
  • 1980 – zmiana nazwy na Fabryka Obrabiarek Precyzyjnych „Ponar-Avia”[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 38. ISBN 83-01-08836-2.
  2. ↑ Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 127. ISBN 978-83-07-03239-9.
  3. ↑ Michał Krasucki: Warszawskie dziedzictwo postindustrialne. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 160. ISBN 978-83-931723-5-1.

Bibliografia

  • Paweł Elsztein, Moja Praga Warszawa, 2002.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Fabryka Obrabiarek Precyzyjnych Avia ul Grajewska.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Nowa hala produkcyjna Fabryki Obrabiarek Precyzyjnych Avia S.A. przy ul Grajewskiej róg Łochowskiej
Wytwórnia Maszyn Precyzyjnych Avia - logo.png
Logo Wytwórni Maszyn Precyzyjnych Avia