Fabryka braci Briggs

Fabryka braci Briggs

Komin fabryki
Państwo	Polska
Siedziba	Marki
Data założenia	1883
Data likwidacji	1945
Położenie na mapie Marek Fabryka braci Briggs
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Fabryka braci Briggs
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Fabryka braci Briggs
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego Fabryka braci Briggs
52°19′17″N 21°06′25″E/52,321389 21,106944

Fabryka braci Briggs to fabryka – przędzalnia wełny założona w miejscowości Marki pod Warszawą w końcu XIX wieku przez pochodzących z Anglii przedsiębiorców – braci Briggs.

Historia

Zabudowania fabryki od południowego wschodu w roku 2017. Z lewej strona widoczna podstawa komina

W roku 1883 tereny należące wcześniej do spółki udziałowej pod nazwą „Folwark i cegielnia wójtostwa Marki” zakupili pochodzący z przemysłowego miasta Bradford angielscy przedsiębiorcy – bracia Edward, Alfred i John Briggs i już w marcu rozpoczyna się budowa wielkiej fabryki.

W roku 1884 grupa przedsiębiorców angielskich działając pod firmą „Briggs, Posselt i spółka” uruchomiła w Markach jedną z największych i najnowocześniejszych wówczas przędzalni wełny w Europie Środkowo-Wschodniej, produkującą głównie na rynek rosyjski, który po 1850 stał się dostępny także dla produktów z Królestwa Kongresowego (napływ taniej siły roboczej możliwy był dzięki uwłaszczeniu chłopów w 1864). Już na początku istnienia firmy wycofał się Ernest Posselt i firma zmienia nazwę na „E. Briggs, Bros & Co”.

Wyrabiano tu przędzę czesankową i przędzę wełnianą farbowaną i była to jedna z pierwszych fabryk w Królestwie posiadających oświetlenie elektryczne (1893).

Bracia Briggs zbudowali także w Markach m.in. osiedle robotnicze oraz budynek szkoły elementarnej – obecnie będący siedzibą Mareckiego Ośrodka Kultury. Uruchomienie w roku 1897 linii kolei konnych łączących Targówek z Pustelnikiem, przekształconej w 1899 w trakcję parową i przedłużonej do Radzymina przyczyniło się do dalszego rozwoju miejscowości. Marecka Kolejka Dojazdowa przestała funkcjonować w 1974.

W roku 1904 poświęcono zbudowany w stylu neogotyckim kościół pod wezwaniem św. Izydora Oracza, który przejął funkcje służącego wcześniej mieszkańcom drewnianego kościółka w Grodzisku, zbudowany także dzięki wkładowi braci Briggsów. Przed I wojną światową przędzalnia dysponowała jedną z najnowocześniejszych na Mazowszu elektrowni o mocy 1565 kW, wytwarzającej prąd trójfazowy o napięciu 220 i 500 V.

W 1911 po śmierci starszych braci właścicielem zostaje Alfred Briggs, który umiera w 1925. W tym czasie pozycja fabryki na rynku była już zdecydowanie gorsza niż w na początku jej funkcjonowania.

W 1945 zakłady przeszły na rzecz Skarbu Państwa i już w 1950 rozebrano bocznicę kolejową do fabryki. Obecnie w budynkach pofabrycznych mieszczą się magazyny.

Linki zewnętrzne

• Zespół architektoniczny rodziny Briggsów. marki.pl, 2004. [dostęp 2019-01-12].
• Fabryka Briggsów - pomysły studentów PW na rewitalizację. pw.edu.pl, 2016-03-01. [dostęp 2019-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-12)].