Facylitacja (organizacja)

Facylitacja – termin oznaczający wszechstronne wspieranie lub ułatwianie^[1] procesu organizacyjnego, polegające na rozwoju w różnych aspektach uczestników mniejszych lub większych zespołów ludzkich, zaangażowanych w wykonanie pewnego zadania ze zdefiniowanym celem lub celami do osiągnięcia. Może to być np. ukierunkowane na efektywne grupowe uczenie się poprzez rozwiązywanie różnych zadań i problemów. Celem takiego wsparcia jest pobudzenie aktywności i świadomego włączania się członków grupy w proces realizacji postawionego zadania w sposób holistyczny, czyli z całościowym zaangażowaniem się w działania grupy w aspekcie fizycznym, emocjonalnym oraz intelektualnym.

Ułatwianie procesu jest związane z rolą facylitatora, która bliżej jest omówiona w poświęconym jej haśle.

Ułatwianie (facylitowanie) działań organizacyjnych, jak już wspomniano, dotyczy m.in. procesów edukacyjnych i rozwojowych ludzi dorosłych, na które wpływają współczesne radykalne zmiany teorii i praktyki, stawiając w tym obszarze szereg wyzwań. Można wymienić niektóre z nich:

• nauczanie przestało być li tylko arbitralnym przekazywaniem wiedzy i wykonywaniem przez nauczanych zadań, ale staje się wspomaganiem (ułatwianiem) autonomii i własnego rozwoju nauczanych;
• zdecydowanie większa odpowiedzialność za efekty uczenia się i rozwoju jest obustronna - dotyczy i nauczanych, i nauczających;
• nauczanie i rozwój to różnorodność wzajemnie niezależnych, ale jednocześnie komplementarnych aspektów, jak np.:
  • nauczanie praktyczne dotyczące nabywania i rutynowego używania praktycznych umiejętności,
  • nauczanie konceptualne związanie z analizą studiów przypadków, odnoszonych do dedykowanych teorii i koncepcji, co umożliwia zrozumienie poznawanych zjawisk i poszerza wiedzę oraz sprzyja krytycznemu osądowi rozpatrywanego fragmentu postrzeganej rzeczywistości,
  • nauczanie przez wyobraźnię pozwalające na angażowanie intuicji i wyobraźni, ułatwiające twórcze i całościowe (holistyczne) spojrzenie na problem, a też prowadzące do odkrywania ukrytych znaczeń symboli i metafor,
  • nauczane przez doświadczenie, poszerzające zasób doświadczenia uczących się o nowe zakresy i unikalne przeżycia (emocje, uczucia), uzupełniające uczenie się i poznawanie rzeczywistości;
• nauczany powinien być postrzegany jako autonomiczna, integralna i niepowtarzalna osoba, która w pełni i całościowo uczestniczy w procesie nauczania i rozwoju, gdyż efektywne uczenie się i pełny rozwój osobowości jest związany z zaangażowaniem intelektualnym i emocjonalnym.

Organizacje, które podejmują wyzwanie pełniejszego i skuteczniejszego rozwoju pracowników, jednocześnie zwracają uwagę na wdrażanie ułatwień (facylitacji) procesów organizacyjnych, w tym procesów nauczania i rozwoju współpracowników.

Ze względu na etymologię ww. terminów, jak też semantykę, spotyka się, zwłaszcza w treściach internetowych, choć są one nadal obecnie (rok 2020) mało rozpowszechnione, polskie odpowiedniki (kalki językowe)^[2][3] – ułatwianie (facylitacja) i ułatwiacz (facylitator).

Zobacz też

• facylitacja społeczna

Przypisy

Bibliografia

• WłodzimierzW. Świątek WłodzimierzW., Menedżer jako facylitator, „Zarządzania zasobami ludzkimi”, 5, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, 2007 [dostęp 2020-01-22] .
• JolantaJ. Korkosz-Gębska JolantaJ., Kreatywność i innowacje w zarządzaniu nowoczesnym przedsiębiorstwem, „Innowacje w Zarządzaniu i Inżynierii Produkcji”, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, 2014, s. 956-966, ISBN 978-83-930399-6-9 [dostęp 2020-01-22] .???
• TomaszT. Nędzi TomaszT., Facylitacja w projektach, „Strefa PM”, 4, Project Management Institute, 2014, s. 10-11, ISSN 2353-3137 [dostęp 2020-01-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-25] .