Fakoemulsyfikacja

Operacja zaćmy; okulista w prawej ręce trzyma urządzenie do fakoemulsyfikacji (fakoemulsyfikator)

Fakoemulsyfikacja (łac. phacoemulsificatio cataractae) – powszechnie stosowana metoda chirurgicznego usuwania zaćmy (zmętniałej, zamglonej soczewki w oku) przy pomocy wibracji ultradźwiękowych[1].

Operacja wykonywana jest często w ramach tzw. chirurgii jednego dnia (pacjent przychodzi i wraca do domu tego samego dnia)[2]. Zabieg wykonuje się najczęściej w znieczuleniu kroplowym z zachowaniem świadomości pacjenta (stosowane są także znieczulenie okołogałkowe oraz ogólne, gdy nie ma możliwości współpracy z pacjentem)[2]. Przez czas trwania zabiegu wykonujący go lekarz daje pacjentowi polecenia, gdzie ma kierować wzrok[2]. Na początku zabiegu mikrochirurg wykonuje małe, ok. 3 mm cięcie, przez które wprowadza urządzenie zwane fakoemulsyfikatorem, które rozdrabnia zmętniałą soczewkę oka wibracjami ultradźwiękowymi. Końcówka rozdrabniająca jednocześnie odsysa kawałki zmętniałej soczewki dotkniętej zaćmą[1]. Podczas zabiegu chirurg cały czas kontroluje ciśnienie w komorze przedniej oka[1]. Stan po usunięciu naturalnej soczewki oka nazywa się afakią. Na miejsce usuniętej soczewki naturalnej pacjenta, mikrochirurg wprowadza (implantuje) dotorebkowo miękką i zwiniętą soczewkę wewnątrzgałkową[2][3]. Stan po wszczepieniu sztucznej soczewki nosi nazwę pseudophakia. Pseudophakia nie daje możliwości akomodacji, dlatego powoduje konieczność dodatkowej korekcji do bliskich odległości (okularami lub soczewką kontaktową). Metoda jest stosowana w każdym stadium rozwoju zaćmy[2].

Fakoemulsyfikacja zaćmy powoduje otwarcie i poszerzenie kąta tęczówkowo-rogówkowego (w oczach z otwartym, jak i z zamkniętym kątem przesączania w porównywalnym stopniu)[4]. Występuje też pooperacyjny efekt pogłębienia komory przedniej oka[5].

U pacjentów stosujących standardowe leczenie po fakoemulsyfikacji stwierdzono pogorszone parametry filmu łzowego i zaburzoną budowę histologiczną spojówki. Uniknięcie takich zaburzeń jest możliwe dzięki zastosowaniu 3% roztworu trehalozy[6].

Możliwe powikłania po fakoemulsyfikacji[4]:

  • śródoperacyjne: oparzenie rany, pociągnięcie tęczówki, keratopatia prążkowa, przedarcie kapsuloreksji, rozerwanie włókien obwódki rzęskowej, przerwanie torebki tylnej, utopienie jądra soczewki, upływ ciała szklistego, krwotok nadnaczyniówkowy, astygmatyzm pooperacyjny.
  • wczesne pooperacyjne: infekcja, nieszczelność rany, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej, reakcja alergiczna na leki, pozostawienie resztkowych mas soczewkowych, torbielowaty obrzęk plamki w oku pseudosoczewkowym.
  • późne pooperacyjne: decentracja implantu, zmętnienie torebki tylnej, wada refrakcji, odwarstwienie siatkówki, dekompensacja rogówki, zablokowanie wcześniej wykonanej trabekulektomii.


Przypisy

  1. ↑ a b c phacoemulsification (ang.). medical-dictionary.thefreedictionary.com. [dostęp 2016-04-14].
  2. ↑ a b c d e Fakoemulsyfikacja zaćmy. echirurgia.pl. [dostęp 2015-12-08].
  3. ↑ Phacoemulsification for cataracts (ang.). surgeryencyclopedia.com. [dostęp 2016-04-14].
  4. ↑ a b R. A. Hitchings, D. J. Spalton, P.A. Hunter (red. wyd. pol. J. Szaflik): Atlas okulistyki klinicznej. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2007, s. 353. ISBN 978-83-60290-70-5.
  5. ↑ Anna Kurowska, Jerzy Szaflik, Jacek Szaflik. Wpływ operacji fakoemulsyfikacji zaćmy na parametry kąta tęczówkowo-rogówkowego i głębokość komory przedniej w badaniu swept-source optycznej koherentnej tomografii – porównanie oczu z otwartym i pierwotnie zamkniętym kątem przesączania. „Klinika Oczna”. 1/2017. s. 34-43. 
  6. ↑ Juliusz Chorążewicz: Ocena powierzchni oka u pacjentów po operacji fakoemulsyfikacji zaćmy, stosujących w okresie pooperacyjnym 3% roztwór trehalozy. Gdańsk: Gdański Uniwersytet Medyczny (praca doktorska - promotor Krystyna Raczyńska), 2016, s. 86.

Linki zewnętrzne

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.