Falęcin (województwo kujawsko-pomorskie)
| Artykuł | 53°13′54″N 18°32′51″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°13'58.19"N, 18°32'49.92"E |
| - błąd | 1 m |
| Odległość | 138 m |
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 369[1] |
| Strefa numeracyjna | 56 |
| Kod pocztowy | 86-221[2] |
| Tablice rejestracyjne | CCH |
| SIMC | 0847995 |
Położenie na mapie gminy Papowo Biskupie _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Papowo Biskupie") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego  | |
 53°13′54″N 18°32′51″E/53,231667 18,547500 | |
Falęcin (niem. Dietrichsdorf od roku 1866) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Papowo Biskupie (północna Polska). Wieś zajmuje powierzchnię 522,89 hektarów[3].
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Miejscowość ta posiada tylko 3 gospodarstwa indywidualne.
Nazwa
Pierwsza wzmianka w źródle pisanym o Falęcinie pochodzi prawdopodobnie z 1222 roku[3]. W kronikach i dokumentach wieś występowała pod nazwami: Polanche(?) (1222 r.), Dietterichesdorff (1438 r.), Ditterichsdorff (1440 r.), Fallenztin (1510 r.), Valenczino (1528 r.), Falencin (1647 r.), Falenczin (1789 r.) i Dietrichsdoft (1866 r.)[3].
Historia
Prawdopodobnie w roku 1222 Konrad I Mazowiecki nadał ją biskupowi Chrystianowi[3]. W czasach krzyżackich wieś należała do komturstwa, a później do prokuratorstwa papowskiego[3]. Zakon krzyżacki w 1410 roku posiadał w Falęcinie 10 korców zboża (przechowywanego przez sołtysa), a w 1438 roku dodatkowo 32,5 łanów czynszowych[3]. Pod koniec średniowiecza Falęcin należał do klucza papowskiego[4].
W 1446 roku Falęcin stała się wsią należącą do królów polskich[3]. W 1505 roku król Aleksander Jagiellończyk przekazał wieś biskupom chełmińskim[3]. Nastąpił jednak konflikt, ponieważ wcześniej Falęcin należał do rodziny Głuchowskich[3]. Z powodu braku przekazania stosownych dokumentów królewskich, biskupi nie zwrócili sumy zastawu dla Głuchowskich[3]. Spór rozwiązał Zygmunt I Jagiellończyk wystawiający dwa dokumenty potwierdzające własność miejscowość dla Głuchowskich[3]. Późniejszymi właściciele wsi byli: Łukasz Głuchowski (1570 r.), Falęcki (1697 r.), Kruczyński, Wolski (1755 r.), Rutkowski (1789 r.), Szydłowski (1794 r.) i Piniński (1802 r.)[3].
Pierwszy spis mieszkańców Falęcina pochodzi z roku 1773[3]. Wieś wtedy liczyła 140 osób (wśród nich byli: Wawrzyniech Michałowski, Łukasz Wiśniewski, Marcin Krajewski, karczmarz Bartosz Kłosowski, młynarz Wojciech Jalkowski, kowal Jerzy Gorzkowski i owczarz Mateusz Kurkowski)[3]. W 1789 roku w Falęcinie znajdował się wiatrak i karczma, a sama miejscowość liczyła 15 dymów[3]. Pod koniec XIX wieku wybudowano w Falęcinie pałac, który przebudowano w latach 1915-1920[3]. W 1885 roku wieś liczyła 360 mieszkańców (292 katolików i 68 ewangelików), w 1910 roku 348 mieszkańców[3]. Kolejnymi właścicielami wsi byli: Jordan von Krocher (1905 r.), Karl Strebe (lata 1909-1934) i Hans Strebe (lata 1934-1945)[3].
W okresie międzywojennym Falęcin był połączony kolejką gospodarczą z Falęcką Parową i Bielczynami, a później także kolejką wąskotorową z Chełmżą[3]. Kolejka do Chełmży służyła przede wszystkim do przewozu buraków do cukrowni[3]. W 1921 roku Falęcin liczył 302 mieszkańców (291 katolików i 11 ewangelików), a w 1931 roku 368 mieszkańców[3]. W 1931 roku w miejscowości znajdowało się 19 budynków mieszkalnych, a sama wieś liczyła 868 ha powierzchni[3].
Jesienią 1939 roku w Falęcinie na terenach tzw. Falęckiej Parowej wojska niemieckie zamordowały grupę mieszkańców powiatu chełmińskiego[3]. Po wojnie ekshumowano zwłoki 6 osób[3]. W 1945 roku wieś należała do Zakładu Rolnego w Zegartowicach[3]. W 2013 roku w Falęcinie znajdowało się 5 podmiotów gospodarczych[3].
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[5] na listę zabytków wpisany jest park dworski z końca XIX w., nr rej.: A/469 z 6.03.1985.
Demografia
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 369 mieszkańców[1]. Jest piątą co do wielkości miejscowością gminy Papowo Biskupie.
Ludność w latach 1773-2011
Przypisy
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 248 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 126. ISBN 978-83-940216-0-3.
- ↑ Waldemar Rozynkowski: Szkice z dziejów Gminy Papowo Biskupie. Papowo Biskupie: Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Papowo Biskupie, 2014, s. 41. ISBN 978-83-940216-0-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 30 [dostęp 2016-05-26].
- Siedziba gminy: Papowo Biskupie
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Papowo Biskupie, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Chełmno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.45 N
- S: 53.16 N
- W: 18.26 E
- E: 18.75 E
Herb wsi i gminy Papowo Biskupie.