Falanga (organizacja)

Organizacja Falanga
Ilustracja
Polska! Młodość! Rewolucja!
Państwo

 Polska

Data założenia

2009

Zasięg

Polska, Ukraina, Rosja, Bliski Wschód

Przewodniczący

Bartosz Bekier

brak współrzędnych

Falanga – polska radykalna organizacja nacjonalistyczna założona w styczniu 2009[1], której założycielem i liderem jest były koordynator mazowieckich struktur ONR Bartosz Bekier[1][2][3].

Historia

W 2009 organizacja Falanga została zawiązana na bazie struktur Brygady Mazowieckiej Obozu Narodowo-Radykalnego przez Bartosza Bekiera, jej dotychczasowego koordynatora, po tym jak poróżnił się z ówczesnym liderem ONR Przemysławem Holocherem i odszedł ze stowarzyszenia[2][3][4].

Misja do Syrii

W czerwcu 2013 roku Falanga rozpoczęła misję w ogarniętej wojną domową Syrii, angażując się po stronie sił rządowych prezydenta Baszszara Al-Asada. Jej przedstawiciele spotkali się m.in. z premierem Wa’ilem Al-Halkim, Wielkim Muftim Syrii, wiceministrem spraw zagranicznych, chrześcijańskimi duchownymi, żołnierzami sił rządowych i bojownikami Hezbollahu[5] oraz przedstawicielami Syryjskiej Partii Socjal-Nacjonalistycznej.

Wizyta w Donbasie

W 2014 Falanga w trakcie misji na wschodniej Ukrainie udzieliła oficjalnego poparcia dla separatystycznej Donieckiej Republiki Ludowej oraz Ługańskiej Republiki Ludowej w Donbasie[6]. Lider Falangi spotkał się także wtedy z premierem Donieckiej Republiki Ludowej Denisem Puszylinem[1][7]. Następnie w październiku 2014 członkowie organizacji zostali zatrzymani przez Państwową Służbę Graniczną Ukrainy i otrzymali trzyletni zakaz wjazdu na terytorium państwa ukraińskiego[8].

Sojusz z partią Zmiana

W lutym 2015 Falanga oficjalnie dołączyła do tworzących się wówczas struktur prorosyjskiej partii Zmiana[9][10], którą próbował zakładać były poseł i rzecznik Samoobrony dr Mateusz Piskorski[3][11]. Bartosz Bekier został wtedy wiceszefem Zmiany[12], a krakowski członek organizacji Falanga Michał Prokopowicz jej małopolskim koordynatorem regionalnym oraz ekspertem ds. bezpieczeństwa[9][12][13]. W lutym 2016 odbyła się manifestacja pod ambasadą Izraela w Warszawie z udziałem członków Falangi i Zmiany. Obecni byli wtedy m.in. wiceprzewodniczący partii Zmiana Nabil al-Malazi (Syryjczyk zamieszkały w Polsce od czasów PRL) oraz lider Falangi Bartosz Bekier, który zadeklarował wtedy wsparcie swojej organizacji dla SSNP i Hezbollahu[14] (uznawanego przez wiele państw i organizacji, w tym: USA, Wielką Brytanię, Izrael i UE, za organizację terrorystyczną[15][16][17][18]).

2 maja 2016 Bartosz Bekier opublikował oświadczenie o odejściu z partii Zmiana[19]. 18 maja 2016 (zaledwie 16 dni później) doszło do zatrzymania jej lidera Mateusza Piskorskiego przez funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, któremu następnie przedstawiono zarzuty szpiegostwa na rzecz wywiadów Rosji i Chin[20][21].

Udział w ćwiczeniach NATO „Anakonda-16”

W czerwcu 2016 Michał Prokopowicz oraz związani z nim i z organizacją Falanga członkowie krakowskiego Stowarzyszenia Jednostka Strzelecka 2039 wzięli udział w międzynarodowych ćwiczeniach NATO „Anakonda-16”[22][23]. Ministerstwo Obrony Narodowej następnie oficjalnie zaprzeczyło, by miało zaprosić członków Falangi na te manewry wojskowe. Jednak oficjalnie o ich udziale powiadamiali sami członkowie SJS 2039, a informacja o uczestnictwie grup „Strzelca” pojawiła się na stronie MON poświęconej NATOwskim ćwiczeniom. We wrześniu 2016 były funkcjonariusz Agencji Wywiadu Michał Rybak określił ten stan rzeczy jako błąd systemu[24].

Incydent w Użhorodzie

4 lutego 2018 w miejscowości Użhorod na Ukrainie doszło do próby podpalenia ośrodka mniejszości węgierskiej[25]. Pod koniec lutego 2018 Służba Bezpieczeństwa Ukrainy oświadczyła, że za wydarzenie odpowiedzialnych jest kilku członków Falangi, którzy działali na polecenie rosyjskich służb specjalnych. W dniach 21–22 lutego 2018 zostali oni zatrzymani przez ABW[26]. 24 lutego 2018 Bartosz Bekier oficjalnie zaprzeczył, że organizacja Falanga jest odpowiedzialna za ten incydent[27]. W styczniu 2019 kilku byłych już członków organizacji Falanga usłyszało przed krakowskim sądem zarzuty o popełnienie czynu o charakterze terrorystycznym[28][29]. Zdaniem prokuratury operacja miała na celu zakłócenie ustroju Ukrainy i pogłębienia podziałów narodowościowych pomiędzy Ukraińcami i Węgrami[30].

23 marca 2020 zapadł w tej sprawie nieprawomocny wyrok. Krakowski sąd rejonowy przychylił się w nim do stanowiska prokuratury, że przestępstwo miało charakter terrorystyczny, uznał wszystkich oskarżonych za winnych zarzucanych im działań i skazał organizatora podpalenia – Michała Prokopowicza na karę 3 lat pozbawienia wolności, a wykonawców na odpowiednio: 1 rok więzienia i 2 lata ograniczenia wolności[31][32][33][34]. Żadna ze stron nie złożyła apelacji i wyrok się uprawomocnił.

W trakcie postępowania Michał Prokopowicz zeznał przed sądem, że zorganizowanie zamachu terrorystycznego zostało zlecone i sfinansowane przez niemieckiego dziennikarza Manuela Ochsenreitera(niem.)[25], którego pełnomocnik zaprzeczył tej wersji wydarzeń[35]. Po ujawnieniu tego zarzutu Ochsenreiter utracił stanowisko współpracownika posła AfD do Bundestagu Markusa Frohnmaiera(niem.) i był przez następne kilka lat bezskutecznie poszukiwany przez polskie i niemieckie organy ścigania. Pojawiały się informacje, że przebywał w Rosji i w Maroku. W sierpniu 2021 r. władze i media rosyjskie ogłosiły, że Manuel Ochsenreiter umarł w Moskwie na atak serca[36][37].

Zapowiedź konfliktów w Warszawie

W październiku 2020 w trakcie trwających już od ponad tygodnia masowych protestów przeciwko zaostrzeniu przepisów dotyczących aborcji w Polsce, na stronie głównej portalu Onet.pl ukazał się wywiad z Bartoszem Bekierem, w którym padło stwierdzenie, że w pierwszym tygodniu listopada 2020 w Warszawie ma się pojawić około 10 tys. narodowców, a ⅓ do połowy z nich jest przeszkolona z taktyki walki oraz że według szefa Falangi istnieje duże zagrożenie, że dojdzie do fizycznej konfrontacji[38][39].

Publikacja tego wywiadu wywołała liczne głosy oburzenia i potępienia ze strony internautów, dziennikarzy i polityków[40], zaś specjaliści szacowali liczebność samej Falangi na mniej niż 100 osób[41].

Wieczorem tego samego dnia odbyła się wielotysięczna demonstracja[42], w ramach której 37 osób zostało zatrzymanych przez Policję, a spośród nich 35 stanowili pseudokibice, którzy atakowali uczestników demonstracji[43].

31 października 2020 rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn ogłosił, że ta zapowiedź Bekiera w Onecie miała na celu podsycanie aktualnego sporu w Polsce i służy Rosji[44].

Doktryna

Falanga w dużej mierze opiera swoją doktrynę na synkretycznej myśli eurazjatyckiej rosyjskiego geopolityka Aleksandra Dugina[1].

Organizacja postuluje m.in.[12][45]:

  1. Nacjonalizm i narodowy solidaryzm
  2. Etatyzm i protekcjonizm gospodarczy
  3. Antydemokratyzm i antyliberalizm
  4. Militaryzm
  5. Rewizjonizm terytorialny dawnych Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej (w tym rozbiór Ukrainy przez Polskę, Węgry, Rumunię i Rosję)
  6. Wystąpienie Polski z Unii Europejskiej i NATO
  7. Antyamerykanizm i antysyjonizm
  8. Ocieplenie i zacieśnienie relacji Polski z Federacją Rosyjską Władimira Putina, Republiką Białorusi Aleksandra Łukaszenki, Syryjską Republiką Arabską Baszszara al-Assada[1][5] i Islamską Republiką Iranu Ali Chameneiego
  9. Zakaz publicznych parad równości przez środowiska LGBT
  10. Sprzeciw wobec legalizacji wszelkich narkotyków (w tym miękkich)[46]

Xportal

W 2005 środowiska Młodzieży Wszechpolskiej i UPR założyły portal internetowy Xportal, na którym Tomasz Maciejczuk prowadził Forum Młodzieży Prawicowej[47]. W 2008 Bartosz Bekier wraz ze środowiskiem Falangi przejęli kontrolę nad domeną serwisu i następnie zaczęli zmieniać charakter Xportalu na proputinowski portal dezinformacyjny. Pod koniec lutego 2022, w kilka dni po rozpoczęciu inwazji Rosji na Ukrainę, serwer DNS Xportalu został przez polskie służby wyłączony[48].

Krytyka

W niektórych opracowaniach naukowych, organizacja Falanga jest określana mianem organizacji terrorystycznej[49] lub organizacji potencjalnie terrorystycznej[12][45].

W 2019 Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej ONZ (CERD) przedstawił rekomendacje dla Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie realizacji postanowień Międzynarodowej Konwencji z 1966 roku o dyskryminacji rasowej, w którym zażądał, by Polska zdelegalizowała między innymi Falangę[50][51].

Na polskiej scenie narodowej, konserwatywnej i prawicowej organizacja Falanga bywa także krytykowana za próby podejmowania współpracy ze środowiskami skrajnie lewicowymi, maoistycznymi i internacjonalistycznymi, takimi jak Organizacja Czerwonej Gwardii.

Przypisy

  1. a b c d e Miroslav Mareš, Martin Laryš, Jan Holzer, Militant Right-Wing Extremism in Putin’s Russia: Legacies, Forms and Threats, Routledge, 25 października 2018, ISBN 978-0-429-95362-0 [dostęp 2020-09-19] (ang.).
  2. a b Jakub Woroncow, Nie tylko ONR, Przegląd, 4 grudnia 2017 [dostęp 2019-08-09] (pol.).
  3. a b c Przemysław Witkowski, Lider faszyzującej Falangi domaga się w Moskwie przyłączenia do Polski Lwowa, oko.press, 30 sierpnia 2019 [dostęp 2019-09-05] (pol.).
  4. Przemysław Witkowski, Polscy faszyści na smyczy Putina, KrytykaPolityczna.pl, 5 kwietnia 2018 [dostęp 2019-08-09] (pol.).
  5. a b Tomasz Baliszewski, Narodowcy z Falangi pojechali do Syrii. Spotkali się z premierem oraz przesłuchiwali więźniów, naTemat.pl, 20 czerwca 2013 [dostęp 2019-08-13] (pol.).
  6. Łukasz Wenerski, The Visegrad Countries and “Post-Truth” – Who is Responsible for Delivering the Kremlin’s Narrative to the Czech Republic, Hungary, Slovakia and Poland?, czerwiec 2017, s. 4 [dostęp 2019-08-09] (ang.).
  7. Łukasz Woźnicki, Narodowcy z Polski pojechali na Ukrainę wspierać separatystów. „Polscy Euroazjaci dotarli do Doniecka!”, wyborcza.pl, 5 czerwca 2014 [dostęp 2020-01-05].
  8. Olena Babakova, Putin’s Falanga: meet the Polish neo-fascists who tried to burn down a Hungarian center in Ukraine, Euromaidan Press, 5 marca 2018 [dostęp 2020-09-19] (ang.).
  9. a b Marcin Rey, Prorosyjska Falanga w elektrowni podczas manewrów NATO Anakonda-16, Jagiellonia.org, 19 września 2016 [dostęp 2020-09-12] (pol.).
  10. Powstała prokremlowska partia Zmiana. Dowodzi nią były poseł Samoobrony, wiadomosci.dziennik.pl, 22 lutego 2015 [dostęp 2020-09-12] (pol.).
  11. Zmiana – nowa partia byłego rzecznika Samoobrony, fakty.interia.pl, 21 lutego 2015 [dostęp 2020-09-12] (pol.).
  12. a b c d Walcząc kulturą: Rosyjska siatka wpływów w Polsce, Liberté!, 27 marca 2017 [dostęp 2020-09-19] (pol.).
  13. Piotr Drabik, Strzelcy z putinowskimi poglądami, Dziennik Polski, 10 kwietnia 2015 [dostęp 2020-09-12] (pol.).
  14. Marcin Rey, Partia Zmiana, Falanga i tajemnicze powiązania z islamskim dżihadem., niezalezna.pl, 10 lutego 2017 [dostęp 2018-05-25] (pol.).
  15. Foreign Terrorist Organizations (FTOs), web.archive.org, 17 listopada 2017 [dostęp 2020-09-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-17].
  16. Neville Teller, Britain bans Hezbollah, The Jerusalem Post | JPost.com, 17 maja 2019 [dostęp 2020-09-12].
  17. Hezbollah – International terrorist organization, mfa.gov.il, 22 lipca 2013 [dostęp 2020-09-12].
  18. EU places Hezbollah military wing on terror blacklist, The Jerusalem Post | JPost.com, 22 lipca 2013 [dostęp 2020-09-12].
  19. Bartosz Bekier, Złożyłem rezygnację z członkostwa w partii Zmiana, web.archive.org, 2 maja 2016 [dostęp 2020-09-12] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-12] (pol.).
  20. Maciej Duda, Robert Zieliński, ABW zatrzymała Mateusza Piskorskiego. W tle podejrzenia o szpiegostwo, TVN24.pl, 18 maja 2016 [dostęp 2020-09-12].
  21. Wojciech Czuchnowski, Michał Wilgocki, Kulisy zatrzymania Mateusza Piskorskiego z prorosyjskiej partii Zmiana. W Polsce miał się odbyć szczyt anty-NATO, wyborcza.pl, 3 czerwca 2016 [dostęp 2020-09-12] (pol.).
  22. Konrad Szczygieł, Falanga i Zmiana idą do wojska. Jedna faszystowska, druga prokremlowska, oko.press, 7 listopada 2016 [dostęp 2020-12-21].
  23. Marcin Rey, Prorosyjska Falanga w elektrowni podczas manewrów NATO Anakonda-16, Jagiellonia.org, 19 września 2016 [dostęp 2020-12-21] (pol.).
  24. Oskar Górzyński, Falanga na ćwiczeniach wojska? Ekspert: to „błąd systemu”, wiadomosci.wp.pl, 20 września 2016 [dostęp 2020-12-21] (pol.).
  25. a b Silvio Duwe, Georg Heil, Anschlag finanziert? Chat belastet Ochsenreiter, tagesschau.de, 31 stycznia 2019 [dostęp 2019-08-09] (niem.).
  26. ABW zatrzymała Polaków podejrzanych o próbę podpalenia budynku stowarzyszenia kultury węgierskiej na Ukrainie – CyberDefence24, CyberDefence24.pl [dostęp 2019-08-09].
  27. Marek Trojan, Ludzie z Falangi odpowiedzialni za atak na biuro węgierskiej mniejszości na Ukrainie? Bekier: to byłaby samowolka » Kresy, Kresy, 24 lutego 2018 [dostęp 2019-08-09] (pol.).
  28. Rafał Pasztelański, Rusza proces Polaków oskarżonych o atak na Ukrainie, tvp.info, 13 stycznia 2019 [dostęp 2019-08-09] (pol.).
  29. Paweł Figurski, Jak Falanga organizowała atak na Ukrainie. „Stara nie puściłaby mnie”, krakow.wyborcza.pl, 11 marca 2019 [dostęp 2019-08-09] (pol.).
  30. Śledztwo ABW zakończone wyrokiem ws. podpalenia węgierskiego ośrodka na Ukrainie, Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, 23 marca 2020 [dostęp 2020-03-29] (pol.).
  31. Wyrok ws. próby podpalenia ośrodka Węgrów w Użhorodzie, Onet Wiadomości, 23 marca 2020 [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  32. Byli członkowie skrajnie prawicowych organizacji skazani za terrorystyczny atak na Ukrainie, krakow.wyborcza.pl, 23 marca 2020 [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  33. Sąd skazał trzy osoby za przestępstwa o charakterze terrorystycznym, krakow.tvp.pl, 23 marca 2020 [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  34. Artur Drożdżak, Krakowski sąd skazał trzech Polaków za „akt terrorystyczny” na Ukrainie, Gazeta Krakowska, 23 marca 2020 [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  35. Prokuratura sprawdza, czy Niemiec zlecił Polakom zamach na Ukrainie, Do Rzeczy, 19 stycznia 2019 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  36. Łukasz Maziewski, Dziennikarz z Niemiec zmarł w Moskwie. Miał na koncie wiele skandali, o2.pl, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
  37. Jonas Mueller-Töwe, Flüchtiger AfD-Netzwerker soll in Moskau gestorben sein, www.t-online.de, 20 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-21] (niem.).
  38. Marcin Wyrwał, Szef Falangi: 10 tys. narodowców w Warszawie. Nawet połowa z nich przeszkolona z taktyki walki, Onet Wiadomości, 30 października 2020 [dostęp 2020-11-21] (pol.).
  39. Narodowcy szykują się na weekend. „Mobilizujemy ludzi. Niewykluczone, że dojdzie do walk na większą skalę”, Wprost, 30 października 2020 [dostęp 2020-11-21] (pol.).
  40. Onet zrobił wywiad z faszyzującym ekstremistą. Internauci w szoku, www.tvp.info, 30 października 2020 [dostęp 2020-11-21] (pol.).
  41. Przemysław Witkowski, Uczulam Was, nie wierzcie w ani jedno słowo..., web.archive.org, 30 października 2020 [dostęp 2020-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-21].
  42. Skończył się jeden z największych protestów w najnowszej historii Warszawy, TVN Warszawa, 31 października 2020 [dostęp 2020-11-21] (pol.).
  43. 37 osób zatrzymanych po protestach w Warszawie. Wiemy, kim są zatrzymani, www.rmf24.pl [dostęp 2020-11-21] (pol.).
  44. Lider Falangi w Onecie podsyca społeczne nastroje. Działania zgodne z interesami Kremla?, www.tvp.info, 31 października 2020 [dostęp 2020-11-21] (pol.).
  45. a b Péter Krekó i inni, The Weaponization of Culture: Kremlin’s traditional agenda and the export of values to Central Europe, Political Capital Institute, 2016, s. 52–56 [dostęp 2020-09-19] (ang.).
  46. Kraków: Falanga przeciwko narkotykom Nacjonalista.pl – Dziennik Narodowo-Radykalny, Dziennik Narodowo-Radykalny Nacjonalista.pl, 12 czerwca 2010 [dostęp 2020-09-01] (pol.).
  47. Маша Макарова, Trzy grosze o "dziennikarzu"-kameleonie Maciejczuku, Eastbook.eu, 25 listopada 2016 [dostęp 2022-03-11] (pol.).
  48. Serwisy i kanały youtube’owe Sputnika i Russia Today zablokowane w Polsce, www.wirtualnemedia.pl, 28 lutego 2022 [dostęp 2022-03-11] (pol.).
  49. The Characteristics of Terrorism In Civil War Countries, [w:] Global Terrorism Index 2019 Measuring The Impact of Terrorism, t. 69, Sydney: Institute for Economics & Peace, 2019, s. 58, ISBN 978-0-6485327-2-9 [dostęp 2020-09-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-04].
  50. Komitet ONZ apeluje w sprawie Polski. Rekomenduje delegalizację radykalnych grup, TVN24.pl [dostęp 2020-01-05].
  51. ONZ apeluje do Polski o delegalizację Młodzieży Wszechpolskiej i ONR-u, wyborcza.pl, 19 września 2019 [dostęp 2020-01-05].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Falanga.svg
Autor: This image of simple geometry is ineligible for copyright and therefore in the public domain, because it consists entirely of information that is common property and contains no original authorship., Licencja: CC BY-SA 4.0
Symbol Falangi w czarno-biało-czerwonych barwach używanych przez organizację Bartosza Bekiera. Dla odróżnienia: ONR i NOP używają symbolu Falangi w barwach biało-zielonych.