Falsyfikat

Falsyfikat (ze śrdw. łac. falsificatio – podrabianie) – antonim autentyku, fałszerstwo rzeczy oryginalnej w celu mistyfikacji.

Do falsyfikatów zalicza się:

  • dokumentysfałszowane lub podrobione w części lub całości, nie będący autentykiem, którego zadaniem jest wprowadzenie w błąd, także poprzez podrobiony sam podpis, pieczęć itp[1]. W historii występowało wiele wersji sfałszowanych dokumentów i nie da się precyzyjnie określić, który był pierwszy, czego przykładem jest spuścizna po Konradzie I mazowieckim[2]. W archiwistyce spotyka się też:
    • rzekomy oryginał – dokument nieautentyczny legalnie potwierdza zaistniały stan prawny lub go rozpoczyna, pomimo innych okoliczności jego powstania,
    • oryginał podfałszowany – dokument autentyczny, w którym dokonano zmian lub skrócenia, zmieniając tym samym wolę wystawcy,
  • wyroby przemysłu – nielegalne kopie produktów, często o wiele gorszej jakości od ich pierwowzorów, z podrobionymi znakami firmowymi itp., a czasem nawet z podrobionymi dokumentami i innymi zabezpieczeniami mającymi świadczyć o autentyczności produktu i legalności jego sprzedaży na danym terenie,
  • dzieła sztuki:
    • sprawiające wrażenie pochodzenia z innej, wcześniejszej epoki lub z innego terenu, z innego środowiska itp. – anonimy lub zmyślonego, nieistniejącego autora[3],
    • zawierające późniejsze przeróbki lub uzupełnienia niepochodzące od autora, z zatajeniem informacji o tych zmianach,
    • kopie wierne do złudzenia, łącznie z podrobionym podpisem autora[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Anna Polak, Dokumenty w warsztacie naukowym Bartosza Paprockiego. Kopie, oryginały, falsyfikaty, 14 lipca 2014 [dostęp 2021-09-19].
  2. Kamil Rożek, Falsyfikaty i podejrzane dokumenty księcia Konrada I Mazowieckiego, 28 czerwca 2013 [dostęp 2021-09-19].
  3. Alicja Jagielska, Dariusz Markowski, Falsyfikat dzieła sztuki w wybranych orzeczeniach sądów polskich i niemieckich, „Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, 41 (0), 2011, s. 151–164, DOI10.12775/AUNC_ZiK.2011.006, ISSN 0208-533X [dostęp 2021-09-19] (pol.).
  4. Anna Koziczak, Dariusz Markowski, Falsyfikat na polskim rynku dzieł sztuki; znaczenie sygnatury w wartościowaniu dzieła sztuki, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2013, ISBN 978-83-7654-206-5 [dostęp 2021-09-19] (pol.).