Falsztyn
| Artykuł | 49°25′39″N 20°16′27″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°25'39.0"N, 20°16'27.1"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 0 m |
| wieś | |
 Widok ogólny wsi. W głębi Pasmo Lubania | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) | 302[1] |
| Strefa numeracyjna | 18 |
| Kod pocztowy | 34-435[2] |
| Tablice rejestracyjne | KNT |
| SIMC | 0442985 |
Położenie na mapie gminy Łapsze Niżne _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Łapsze Niżne") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego  | |
 49°25′39″N 20°16′27″E/49,427500 20,274167 | |
Falsztyn (słow. Falštín, węg. Falstin) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Łapsze Niżne. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Położenie
Falsztyn znajduje się w regionie geograficznym Kotlina Nowotarska i na północnych stokach Pienin Spiskich oraz w regionie historyczno-etnograficznym Spisz[3][4]. Od północy i zachodu otoczony jest wapiennymi skałami.
Historia
Został założony prawdopodobnie w XV wieku przez osadników niemieckich, o czym świadczy nazwa wsi, pochodząca od niem. Falkenstein, później Falkstein ("Sokoli Kamień"). W 1589 Falsztyn należał od dóbr zamku niedzickiego. W 1589 istniejący tu folwark został sprzedany przez Olbrachta Łaskiego Jerzemu Horvathowi. Do 1931 w Falsztynie utrzymała się pańszczyzna. Badania archeologiczne świadczą, że w średniowieczu we wsi istniało opactwo, prawdopodobnie zburzone przez husytów. Niedaleko wsi, na brzegu Dunajca, znajdują się Zielone Skałki (eksklawa Pienińskiego Parku Narodowego).
Kultura
We wsi jest używana gwara spiska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[5]. Tradycyjnym ubiorem był strój spiski w odmianie kacwińskiej[6].
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 248 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Falsztyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 372.
- ↑ Júlia Dudášová-Kriššáková, Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy, Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016, s. 20-24, ISBN 978-80-555-1714-8 (słow.).
- ↑ Sylwia Plucińska, Górale Spiscy | Strój i ubiór codzienny, etnozagroda.pl [dostęp 2021-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-20] (pol.).
- Siedziba gminy: Łapsze Niżne
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: Jerzy Opiołą, Licencja: CC BY-SA 4.0
Falsztyn nad Jeziorem Czorsztyńskim, w głębi Pasmo Lubania