Famor

Famor S.A.

Biurowiec Famoru, od 2010 Nordic Tower
Państwo	Polska
Adres	85-048 Bydgoszcz ul. Kaszubska 25
Data założenia	1952
Forma prawna	spółka akcyjna
Nr KRS	0000006916
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	606 767 zł
Położenie na mapie Bydgoszczy Famor S.A.
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Famor S.A.
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Famor S.A.
53°08′09″N 18°00′16″E/53,135833 18,004444
Strona internetowa

Dawny biurowiec Famoru górujący na tle zabudowy miasta

Famor S.A. – zakład w Bydgoszczy założony w 1952 roku, producent sprzętu elektrotechnicznego dla okrętownictwa, budownictwa i innych branż.

Charakterystyka

Famor S.A. jest dostawcą kompleksowych rozwiązań z dziedziny oświetlenia i wyposażenia elektrycznego. Asortyment produkowanych wyrobów to m.in.: oprawy oświetleniowe wykorzystujące technologię LED lub tradycyjne źródła światła, osprzęt sygnalizacyjny, rozdzielnice elektryczne, pulpity nawigacyjne i sterownicze oraz projektory i naświetlacze^[1].Oferta zakładu dotyczy rynku morskiego, budowlanego, przemysłu chemicznego i wydobywczego, szpitali oraz dla taboru szynowego i kołowego^[2].

Firma posiada wiele certyfikatów jakości m.in. AQAP 2110, NATO, ISO 9001, ISO 13485. Dysponuje działem badawczo-rozwojowym. Oferuje ponadto usługi związane z obróbką mechaniczną metali, spawaniem oraz malowaniem proszkowym^[2].

Do głównych partnerów Famoru należą: stocznie w Szczecinie, Gdańsku i Gdyni, Zakłady Cegielskiego w Poznaniu, KGHM Polska Miedź oraz hurtownie elektrotechniczne w Polsce. Zakład eksportuje wyroby m.in. do: USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Holandii, Rosji i Ukrainy^[1].

Nagrody

• Gazela Biznesu 2014

Historia

Okres PRL

Zakłady powstały 1 stycznia 1952 zarządzeniem Ministra Przemysłu Drobnego i Rzemiosła pod nazwą Gdańska Fabryka Maszyn^[1]. Po dwóch miesiącach przemianowano je na Bydgoskie Zakłady Sprzętu Okrętowego i włączono do Centralnego Zarządu Przemysłu Okrętowego. Dysponowały one bazą przy ul. Racławickiej oraz przydzielonymi zakładami przemysłu terenowego: Fabryką Motorów i Maszyn przy ul. Nakielskiej 129 w Bydgoszczy, Fabryką Maszyn i Odlewnią Żeliwa w Brodnicy oraz Warsztatami Mechanicznymi i Odlewniczymi w Żninie. Później uruchomiono nowy zakład przy ul. Gdańskiej 109, przewidziany na centralną narzędziownię i bazę remontową dla wszystkich zakładów podległych Zarządowi Przemysłu Okrętowego. W 1954 przedsiębiorstwa zamiejscowe usamodzielniły się, a fabryka przy ul. Nakielskiej została zlikwidowana^[1]. W końcu 1954 zatrudnienie w przedsiębiorstwie wynosiło 316 osób, w tym 54 kobiet^[3].

1 stycznia 1956 Bydgoskie Zakłady Sprzętu Okrętowego przeszły pod nadzór Ministerstwa Przemysłu Maszynowego. Mieściły się one wówczas w kilku obiektach na terenie miasta: ul. Ślusarskiej (dyrekcja), ul Racławickiej 6 i ul. Gdańskiej 109. W 1963 zmieniono nazwę zakładów na Bydgoskie Zakłady Sprzętu Okrętowego „Famor”^[1].

Początkowo asortyment produkowanych wyrobów obejmował m.in.: maszynki dentystyczne, patelnie, kleszcze stolarskie i inne narzędzia mechaniczne, a od 1954 oprawy oświetleniowe, reflektory, latarnie nawigacyjne i projektory okrętowe. W 1956 zakład przekształcił się w przedsiębiorstwo przemysłu elektrotechnicznego. Służyło temu przejęcie produkcji osprzętu oświetleniowego Zakładów Aparatury Precyzyjno-Oświetleniowej w Świebodzinie i adaptowanie produkcji rozdzielnic skrzynkowych Zakładów Okrętowych Urządzeń Elektrycznych w Gdańsku. Produkcja w latach 1955-1965 wzrosła 2,5-krotnie^[1].

W 1961 w nowym budynku przy ul. Racławickiej 6 uruchomiono produkcję urządzeń nawigacyjnych, sygnalizacyjnych, rozruszników, rozdzielnic, oświetleń, reflektorów i telegrafów. Produkcja ta opierała się już na opracowaniach własnego biura konstrukcyjnego. W 1964 oddano do użytku nowy obiekt produkcyjny, w którym poza dyrekcją i przychodnią zakładową, znalazły się: galwanizernia, malarnia, wydział obróbki mechanicznej oraz działy montażu elektrycznego. W 1970 zatrudnienie wynosiło 1800 osób^[1], a zakład należał do Zjednoczenia Przemysłu Okrętowego w Gdańsku.

W latach 70. w obliczu rozwoju przemysłu stoczniowego przystąpiono do rozbudowy zakładu na północnym obrzeżu Śródmieścia Bydgoszczy między ulicami: Kaszubską, Świecką, Racławicką, i Bocianowo. Na placu po starej zabudowie wzniesiono hale produkcyjne, magazyny oraz obiekty pomocnicze (wydział remontowy, narzędziownia, prototypownia, laboratorium, warsztaty szkolne) oraz przystąpiono do budowy 13-kondygnacyjnego wieżowca. Zakład wyposażono w nowe maszyny i urządzenia. Powstał Zakładowy Ośrodek Obliczeniowy z własnym komputerem ICL2903. W latach 70. nastąpił dwukrotny wzrost produkcji oraz rozbudowa zaplecza socjalnego o stołówkę, rozgłośnię zakładową, ośrodek wypoczynkowy w Pieczyskach nad Zalewem Koronowskim, gdzie miał swoją przystań klub żeglarski^[1].

Od 1975 rozpoczęto produkcję seryjną opraw szpitalnych oraz układów zdalnego sterowania silnikami okrętowymi, telegrafów i wskaźników. W 1977 zmieniono nazwę firmy na Zakłady Urządzeń Okrętowych „Famor”. Przedsiębiorstwo utrzymywało kontakty z odbiorcami w 16 krajach^[4]. Do Kanady eksportowano układy zdalnego sterowania silnikiem głównym, do krajów RWPG specjalistyczne reflektory, telegrafy maszynowe, latarnie nawigacyjne i tablice rozdzielcze^[4]. Sprzęt okrętowy z Famoru znany był także w RFN, Francji, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Szwecji, Finlandii i Portugalii. W 1977 roku produkcja eksportowa firmy przyniosła gospodarce 13 mln zł dewizowych^[4]

27 sierpnia 1980 w zakładzie rozpoczęto strajk solidarnościowy z robotnikami Wybrzeża. W zakładzie powstał NSZZ „Solidarność”, którego działacze w stanie wojennym zostali internowani^[1].

W 1983 oddano do użytku okazały biurowiec przedsiębiorstwa, w 1987 uruchomiono linię projektowania i produkcji obwodów drukowanych, a w 1988 wdrożono zintegrowany system elektronicznego przetwarzania danych^[1].

Okres III RP

W 1994 w okresie transformacji ustrojowej przedsiębiorstwo przekształciło się w spółkę akcyjną, której pierwszym prezesem został Tadeusz Borowicz. 60% akcji przejął VII Narodowy Fundusz Inwestycyjny, 25% zachował Skarb Państwa, a 15% przekazano załodze^[1]. Od lat 90. wyroby przedsiębiorstwa były stale obecne na międzynarodowych targach organizowanych w kraju i za granicą: w Niemczech, Holandii, Norwegii, Rosji, Ukrainie, Białorusi, Estonii, Łotwie, Litwie i Czechach. Na wystawach zdobywały one prestiżowe nagrody i wyróżnienia^[1].

W 2000 opracowano system nowoczesnych projektorów okrętowych ze stali nierdzewnej oraz wdrożono produkcję rozdzielnic okrętowych oraz elementów układów sterujących. Coraz większe znaczenie miała produkcja dla branż innych niż stoczniowa (szpitalnictwo, kolejnictwo)^[1].

W 2003 wartość sprzedaży wyniosła 27 mln zł. Część hal produkcyjnych i pomieszczeń biurowych wynajęto innym podmiotom gospodarczym. Ograniczono administrację, a liczba zatrudnionych spadła do 250 osób. W 2003 VII NFI sprzedał pakiet ponad 50% akcji dwom prywatnym inwestorom spoza branży stoczniowej^[1].

Po 2005 firma sprzedała wieżowiec administracyjny firmie deweloperskiej Nordic Development, która w latach 2007–2009 przebudowała go na budynek mieszkalno-biurowy Nordic Tower. W 2010 otrzymał on Grand Prix w ramach konkursu „Budowa na medal Pomorza i Kujaw” w kategorii obiekt modernizowany^[5].

W 2013 firma otrzymała dofinansowanie na projekt wdrożenia eksportu współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013^[2].

Od 2017 w dawnej hali fabrycznej Famoru przy ul. Świeckiej 8 (w której produkowano oświetlenie) działa restauracja "Stara Fabryka" z galerią obrazów, centrum wspinaczkowe oraz klub motocyklowy^[6].

Zobacz też

• Gospodarka Bydgoszczy

Przypisy