Fanatyzm

Fanatyzm (od łac. fanaticus „zagorzały, szalony”) – postawa przejawiająca się w pozbawionym krytycznego dystansu i umiaru przywiązaniu do wyznawanych idei i zasad, bezgranicznej i bezwarunkowej identyfikacji, nietolerancji dla jakichkolwiek przekonań lub rozwiązań alternatywnych, braku gotowości do dyskusji i dialogu, odmowie przyznania nawet częściowej słuszności zwolennikom poglądów odmiennych i rzecznikom dążeń przeciwstawnych; przeciwieństwo tolerancji[1].

Po raz pierwszy określenia fanatici użyto wobec kapłanów bogini Bellony w Rzymie[2].

Fanatyzm religijny był na początku stanem ekstazy religijnej w czasie składania ofiar bogom. Obecnie przez fanatyzm religijny rozumiana jest postawa skrajnie nietolerancyjna z bezkompromisową żarliwością religijną. Zjawisko występowało w historii bardzo często i kierowało się często przeciw samemu fanatykowi, np: samokastracja, biczowanie lub przeciw przedstawicielom innych religii, np: pogromy, dżihad, niszczenie obcych miejsc kultu oraz przedmiotów kultu, itp. wandalizm religijny[3].

Przypisy

  1. ↑ Fanatyzm, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-04-21].
  2. ↑ Część IV, 5. Rozwój kultury w okresie Pryncypatu. Literatura i wierzenia religijne, Rozpowszechnianie się kultów wschodnich. W: Maria Jaczynowska: Historia starożytnego Rzymu. Wyd. 5. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 297. ISBN 83-01-00268-9. Cytat: Rozpowszechniały się również inne kulty wschodnie, jak kappadockiej bogini Maa, którą w Rzymie czczono pod imieniem Bellony, bogini wojny. Jej kapłani biegając w "świętym" szale po świątyni zadawali sobie wzajemnie rany, zwano ich po łacinie fanatici (świątynnicy), od ich nazwy pochodzi wyraz fanatyzm.
  3. ↑ Zygmunt Poniatowski, Mały słownik religioznawczy, Wiedza Powszechna Warszawa 1969, s.133,