Staśmienie

Staśmienie pędów kasztanowca zwyczajnego

Staśmienie łodygi dyni zwyczajnej

Staśmienie czyli fascjacja – silne spłaszczenie niektórych części rośliny. Występuje u wielu gatunków. Obserwowano je na łodydze, szypułce kwiatostanu i na całym kwiatostanie^[1]. Jest to objaw chorobowy zaliczany do grupy dziwotworów^[2].

Najczęściej występującą typem fascjacji jest fascjacja liniowa, czyli wstęgowata. Istnieje kilka teorii usiłujących wytłumaczyć zjawisko fascjacji^[3]:

• w wyniku równoległego wzrostu kilku znajdujących się obok siebie merystemów wierzchołkowych lub pąków następuje nienaturalne zrastanie się kilku narządów rośliny, np. pędów, kwiatostanów czy kwiatów
• fascjacje powstają wskutek nieprawidłowego rozrastania się pojedynczego stożka wzrostu. Spowodowane to jest intensywnym i nierównomiernym podziałem komórek merystemu.

Na powstawanie fascjacji wywierają wpływ czynniki środowiska. U licznych gatunków roślin przeniesionych z południa Rosji i z Kaukazu w ciężkie warunki polarno-alpejskie nastąpił znaczny wzrost fascjacji. Wystąpiła ona tutaj aż u a 136 gatunków roślin należących do 19 rodzin^[3].

Fascjacje można różnymi zabiegami sztucznie sprowokować. Wywołują je np.:

• obcięcie lub uszkodzenie stożka wzrostu u siewek,
• przetrzymywanie przed kwitnieniem roślin w warunkach suszy, a następnie szybkie poprawienie ich warunków nawodnienia i intensywne dokarmianie,
• naświetlanie nasion lub siewek promieniami Roentgena,
• poddanie działaniu kolchicyny, heteroauksyny i innych substancji pobudzających wzrost,
• zaburzenie bilansu wodnego i odżywieniowego,
• uszkodzenia spowodowane przez owady,
• patologiczne oddziaływanie grzybów, bakterii lub wirusów.

Przypisy