Fatma Muxtarova

Fatma Muxtarova

Data i miejsce urodzenia	14 (26) marca 1893 Urmia
Data i miejsce śmierci	19 października 1972 Baku
Typ głosu	mezzosopran

Fatma Muxtarova ros. Фатьма Мухтарова (ur. 14 (26) marca 1893 w Urmii, zm. 19 października 1972 w Baku) – radziecka śpiewaczka operowa (mezzosopran) pochodzenia azerskiego.

Życiorys

Była córką śpiewaka Abbasa Rzajewa (pochodzenia azerskiego lub perskiego) oraz Sary Chaseniewicz, pochodzącej z rodziny polsko-litewskich Tatarów. W dzieciństwie przeniosła się wraz z rodzicami do Rostowa nad Donem. W 1901 zmarł jej ojciec, a matka ponownie wyszła za mąż, za Azera Səttara Muxtarova, uchodźcę z Persji i w 1910 rodzina przeniosła się do Saratowa.

W Saratowie matka oddała młodą Fatmę pod opiekę ulicznych śpiewaków. Nazywana przez mieszkańców miasta Katią Kataryniarką, ubrana w strój ukraiński występowała z akompaniamentem bębna i harmonii na ulicach i placach Saratowa. Informacja o występach młodej śpiewaczki pojawiła się w czasopiśmie "Saratowski wiestnik". Wtedy wzięła ją pod swoją opiekę rodzina znanej śpiewaczki operowej Marii Kamienskiej. W domu Kamienskich była służącą, która śpiewała dla gości, odwiedzających dom. Za radą dziennikarza pisma "Saratowski wiestnik" Muxtarova uciekła od Kamienskich i znowu śpiewała na ulicy, zbierając pieniądze na szkołę muzyczną. Do egzaminu do saratowskiego konserwatorium Muxtarova przystąpiła w 1912. Nie została przyjęta do szkoły, ale zwróciła na siebie uwagę śpiewaka operowego Michaiła Miedwiediewa, który prowadził dla niej zajęcia ze sztuki wokalnej. Dzięki pomocy Miedwiediewa znalazła się w gronie studentów konserwatorium. W 1913 przeniosła się do Baku, gdzie pomagał jej finansowo azerski śpiewak operowy Hüseynqulu Sarabski.

W 1914 Muxtarova ukończyła naukę w konserwatorium, wystąpiła po raz pierwszy w zawodowym teatrze i wyszła za mąż za adwokata Aleksandra Malinina. Wkrótce przyszła na świat córka Leila, a Muxtarova wraz z mężem przeniosła się do Moskwy. Tam poznała Fiodora Szalapina, rozpoczynając występy w Teatrze Operowym Siergieja Zimina, partnerując Szalapinowi w operze Carmen. W 1918 w tej samej roli występowała w Teatrze Operowym w Saratowie.

Po 1918 Muxtarova występowała na scenach operowych Ukrainy i Kaukazu. W 1936 została wyróżniona tytułem Zasłużonej Artystki Gruzińskiej SRR, a w 1940 Narodowej Artystki Azerbejdżanu. Od 1938 występowała jako solistka w Azerbejdżańskim Teatrze Opery i Baletu w Baku. Zakończyła karierę sceniczną w 1954, poświęcając się pracy pedagogicznej.

Bibliografia

• Ludmiła Graczewa: Судьба певицы. Годы и люди. Saratow: 1988, s. 164-174. (ros.)
• Natalia Samochwałow, Лучшая в мире Кармен. Стать профессиональной певицей Кате-Фатьме помогли в Саратове, Gazeta Nedieli w Saratowie 10 IV 2012