Felikss Cielēns

Felikss Cielēns
Data i miejsce urodzenia

1888
Gmina Ādaži

Data śmierci

1964

Minister spraw zagranicznych Łotwy
Okres

od 1926
do 1928

Przynależność polityczna

Łotewska Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza

Poprzednik

Kārlis Ulmanis

Następca

Antons Balodis

Fēlikss Cielēns (ur. 1888, zm. 1964) – łotewski polityk i dyplomata, jeden z twórców Konstytucji Łotwy, minister spraw zagranicznych Łotwy od grudnia 1926 do stycznia 1928[1].

Był jednym z liderów łotewskiej socjaldemokracji. Współzałożyciel emigracyjnego Łotewskiego Komitetu Narodowego, powstałego jesienią 1915 w Szwajcarii. Zadaniem organizacji było propagowanie wśród zachodnioeuropejskich działaczy społecznych i kulturalnych idei samookreślenia narodu łotewskiego. Szerokie poparcie w środowiskach ówczesnej łotewskiej emigracji politycznej zdobył przedstawiony przez Cielēnsa w 1915 projekt umiarkowanej autonomii politycznej Łotwy w składzie Rosji[2].

Jako deputowany pierwszego łotewskiego parlamentu, Zgromadzenia Narodowego (łot. Satversmes sapulce), wniósł znaczny wkład w prace komisji opracowującej tekst Konstytucji Łotwy, przyjętej ostatecznie w 1922. W komisji konstytucyjnej Felikss Cielēns kierował podkomisją opracowującą podstawy ustroju politycznego Łotwy[3].

Sprawował urząd ministra spraw zagranicznych w lewicowym gabinecie Marģersa Skujenieksa. Jako minister przedstawił plan „Bałtyckiego Locarno”, który we wrześniu 1927 szeroko omawiał z ministrami spraw zagranicznych Republiki Weimarskiej, Francji i Wielkiej Brytanii – Gustavem Stresemannem, Aristide Briandem i Austenem Chamberlainem. Cielēns zabiegał o zawarcie porozumienia między Wielką Brytanią, Francją, Niemcami i ZSRR, które gwarantowałoby Litwie, Łotwie i Estonii neutralność i niezależność[4].

W 1943 zaangażował się w prace podziemnej organizacji Latvijas Centrālā padome (Łotewska Centralna Rada), będącej częścią łotewskiego ruchu oporu przeciw okupacji hitlerowskiej[5].

W 1944 udał się na emigrację do Szwecji. Zmarł w Sztokholmie w 1964. Za życia wyraził wolę, by jego prochy znalazły się na Łotwie, gdy kraj będzie już wolny. Jego wolę spełniono w 2001. Odtąd jego szczątki spoczywają na Raiņa kapi w Rydze[6].

Przypisy

  1. Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 176. ISBN 9984-05-866-2.
  2. Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 77. ISBN 9984-05-866-2.
  3. Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 143. ISBN 9984-05-866-2.
  4. Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 177. ISBN 9984-05-866-2.
  5. Дайна Блейере, Илгварс Бутулис, Антонийс Зунда, Айварс Странга, Инесис Фелдманис: История Латвии. XX век. Ryga: Jumava, 2005, s. 283. ISBN 9984-05-866-2.
  6. Ritma Gaidamoviča: Muzejā atcerēsies Ģ.Eliasa radinieku. JPA „Zemgales INFO”, 2008-02-07. [dostęp 2014-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-11)]. (łot.).