Felix Blumenfeld

Felix Blumenfeld
Фе́ликс Миха́йлович Блуменфе́льд
ilustracja
Imię i nazwiskoFelix Michajłowicz Blumenfeld
Data i miejsce urodzenia19 kwietnia 1863
Kowaljowka k. Chersonia
Pochodzeniepolsko-żydowskie
Data i miejsce śmierci21 stycznia 1931
Moskwa
Instrumentyfortepian
Gatunkimuzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawódkompozytor, dyrygent, pianista, pedagog
Aktywność1881–1931
PowiązaniaNikołaj Rimski-Korsakow, Vladimir Horowitz, Heinrich Neuhaus
Felix Blumenfeld: Etiuda na lewą rękę op. 36

Felix Michajłowicz Blumenfeld (ros. Фе́ликс Миха́йлович Блуменфе́льд; ur. 7 kwietnia?/ 19 kwietnia 1863 w Kowaljowce koło Chersonia[1], zm. 21 stycznia 1931 w Moskwie) – rosyjski pianista, kompozytor, dyrygent i pedagog polsko-żydowskiego pochodzenia[2][3].

Życiorys

Był najmłodszym synem z siedmiorga dzieci Michała Franca Blumenfelda, Austriaka pochodzenia żydowskiego i Marii z Szymanowskich, starego polskiego rodu. Jego starszy brat, Stanisław (1850-1898) był wybitnym pianistą i pedagogiem muzycznym[4]. Obaj bracia byli zaczątkiem kręgu rodzinnego i muzycznego, do którego potem należeli m.in. Heinrich Neuhaus oraz Karol Szymanowski i jego muzycznie uzdolnione rodzeństwo[5][6].

W latach 1881–1885 studiował w Konserwatorium Petersburskim kompozycję u Nikołaja Rimskiego-Korsakowa i grę fortepianową u Fedora Steina. Następnie w latach 1885–1905 i 1911–1918 prowadził tam klasę fortepianu, od 1897 jako profesor.

Równocześnie w latach 1895–1911 był dyrygentem Teatru Maryjskiego w Petersburgu[2][3]. Pod jego dyrekcją miały miejsce m.in. premierowe wystawienia oper Rimskiego-Korsakowa oraz Tristana i Izoldy Richarda Wagnera. W 1908 dyrygował paryską premierą opery Borys Godunow Modesta Musorgskiego, w wykonaniu zespołu Teatru Maryjskiego[2][3].

W latach 1918–1922, był profesorem, a w latach 1920–1922 dyrektorem Kijowskiego Konserwatorium, gdzie jednym z jego uczniów był wybitny pianista, Vladimir Horowitz. Od 1922 do swojej śmierci w 1931 wykładał w Konserwatorium Moskiewskim. Wśród jego uczniów byli m.in. Simon Barer, Marija Judina oraz Marija Grinberg[2][3].

Blisko współpracował z Antonem Rubinsteinem, Nikołajem Rimskim-Korsakowem, Aleksandrem Głazunowem, Siergiejem Rachmaninowem i Fiodorem Szalapinem[3]. Prowadził szeroką działalność koncertową jako pianista[2]. Jego liryczno-heroiczny styl wykonawczy wyraźnie wskazywał na wpływ Antona Rubinsteina. Był prawykonawcą wielu utworów fortepianowych Głazunowa, Anatolija Ladowa, Antona Arienskiego i innych[3].

Twórczość

Jego kompozycje, pozostające pod wpływem Fryderyka Chopina i Antona Rubinsteina, zostały zapomniane po jego śmierci. Największą popularność zyskały swego czasu Allegro de concert na fortepian z orkiestrę op. 7, Symfonia c-moll op. 39 oraz utwory fortepianowe: Variations caractéristiques op. 8, Sonata-Fantaisie op. 46 i 24 préludes op. 17, a także cykl pieśni Весна (Wiosna)[1][2][3].

Przypisy

  1. a b Chodkowski 1995 ↓, s. 110.
  2. a b c d e f Haas 1979 ↓, s. 342.
  3. a b c d e f g Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Joachim Braun: Blumenfeld, Felix (Mikhaylovich) (ang.). W: Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2020-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-06)]. via Oxford University Press.
  4. Blumenfeld Stanisław (1850-1898). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2. Warszawa: PAN, s. 127. (pol.)
  5. Róża Światczyńska, Kacper Miklaszewski. Postać tyleż tajemnicza, co fascynująca. „Twoja Muza”. 1 (32), s. 21–24, 2009. Adam Wojciechowski. Twoje Zdrowie. ISSN 17317975 (pol.). Sprawdź autora:1.
  6. Alistair Wightman: Karol Szymanowski: His Life and Work. Londyn: Routledge, 2017. ISBN 978-1351561365. (ang.)

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
Feliks Blumenfeld.jpg
Image scanned by me.

Fair use rationale:

  1. Historical photo; about 100 years old.
  2. For educational purposes.
  3. Low resolution image.
Blumenfeld - Etude for the Left Hand Alone Op 36 - Jee Ean Kim (김지언).webm
Autor: MrKimseonguk, Licencja: CC BY 3.0
Blumenfeld - Etude for the Left Hand Alone, Op.36 - Jee Ean Kim (김지언)