Ferdinand Neuling

Ferdinand Neuling (ur. 22 sierpnia 1885 w Budziszynie, zm. 20 lutego 1960 w Hildesheim) – niemiecki generał, którego dywizja zajmowała we wrześniu 1939 r. Katowice i polską część Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.

Służba przed II wojną światową

Do służby w kajzerowskim wojsku wstąpił w 1905. Został wówczas chorążym w 139. Pułku Piechoty. Rok później awansowano go do stopnia porucznika. Nie dysponujemy danymi odnośnie do przebiegu jego służby podczas I wojny światowej. Wiadomo jedynie, że odznaczono go krzyżami żelaznymi pierwszej i drugiej klasy, oraz Krzyżem Rycerskim Królewskiego Saskiego Zakonu św. Henryka oraz Zakonu Albrechta. W 1929. zostaje awansowany do stopnia majora, w 1933 do stopnia pułkownika. W tym samym roku obejmuje dowództwo 23 Pułku Piechoty. 1 stycznia 1939 zostaje generałem majorem, w marcu obejmuje dowództwo Landwehry w Opolu. W przededniu wojny na jej bazie zostaje sformowana 239 Dywizja Piechoty Wehrmachtu (239. Infanterie Division), a Neuling zostaje jej dowódcą. Dywizja, jako jednostka 3 rzutu nie przedstawiała wielkiej wartości bojowej. W jej skład wchodzili Ślązacy, Niemcy górnośląscy, mieszkańcy zachodniego (wtedy niemieckiego) Górnego Śląska.

Działania bojowe na Górnym Śląsku we wrześniu 1939

Neulingowi i jego 239. Dywizji Piechoty przydzielono w pierwszych dniach wojny funkcję obrony niemieckiej części Górnego Śląska przed ewentualną polską kontrofensywą. Jego żołnierze pierwsze dni wojny spędzają w lesie łabędzkim pod Gliwicami. 2 września po południu po przemarszu ulicami Gliwic przekraczają granicę polsko-niemiecką w Gierałtowicach i maszerują w kierunku Ornontowic. Po drodze dochodzi do pierwszych potyczek z polskimi oddziałami samoobrony, złożonymi głównie z weteranów powstań śląskich. 3 września, po tym jak jednostki polskiej Armii Kraków zostały po przegranej bitwie w rejonie wsi Wyry zmuszone do wycofania się Neuling i jego żołnierze wkraczają do Mikołowa. 4 września rano dywizja wraz z pułkami Grenzschutzu wkracza do Katowic. Żołnierze Neulinga wchodzą do miasta od południa, przez Piotrowice, Ochojec, Brynów. Polscy obrońcy usiłują stawić opór Niemcom opór, m.in. z wieży spadochronowej, jednak zostaje on szybko przełamany. Po południu przejeżdżające przez Katowice jednostki dywizyjnej artylerii zostają ostrzelane z dachów, ale ostrzał nie wyrządza większych strat. Tego samego dnia żołnierze Neulinga wkraczają do Chorzowa, który od kilku dni usiłowały zdobyć niemieckie bojówki oraz do pozostałych miast okręgu przemysłowego. Współdziałający z Neulingiem pułk SS "Germania" zajmuje Mysłowice, Sosnowiec i Dąbrowę Górniczą, dopuszczając się pierwszych aktów terroru na mieszkających tam Żydach. Później żołnierze Neulinga przy udziale miejscowych Niemców, podpalają katowicką synagogę. Z Katowic Neuling rusza do Małopolski, następnie jego dywizja przez kilka miesięcy zabezpiecza nową granicę z ZSRR, która po kampanii wrześniowej wytyczono na Bugu.

Działalność po 1939 r.

Dywizja Neulinga w 1940 r. zostaje przeniesiona w rejon Freiburga, gdzie zabezpiecza granicę z Francją. Miesiąc po inwazji na Francję dywizja forsuje linię Maginota i zajmuje Colmar oraz Strasburg. Następnie dywizja wraca na Górny Śląsk do Koźla, gdzie pełni funkcję dywizji szkolnej. Następnie przeniesiona zostaje do Rumunii, skąd ruszyła na podbój ZSRR. Do rozwiązania w 1942 dywizja bierze udział w walkach na froncie wschodnim.

Sam Neuling w latach 194142 pozostaje w rezerwie. Jesienią 1942 zostaje jednak dowódcą 62 Korpusu stacjonującego we Francji. Awansowano go równocześnie do stopnia generała porucznika, zostaje też odznaczony krzyżem rycerskim. Po rozbiciu korpusu przez Amerykanów 18 sierpnia 1944 dostaje się do niewoli, którą spędza w obozie jenieckim w Clinton w stanie Missisipi. Wychodzi na wolność po 3 latach, wraca do Zachodnich Niemiec i osiedla się w Hildesheim, gdzie umiera w 1960. Nigdy nie postawiono mu zarzutów o zbrodnie, które popełniono na Polakach we wrześniu 1939 na Górnym Śląsku.

Zobacz też

Bibliografia