Ferdynand Radziwiłł

Ferdynand Fryderyk Radziwiłł

(c) Bastian, CC BY 3.0 Trąby
Rodzina	Radziwiłłowie herbu Trąby
Data i miejsce urodzenia	19 października 1834 Berlin
Data i miejsce śmierci	28 lutego 1926 Rzym
Ojciec	Bogusław Fryderyk Radziwiłł
Matka	Leontyna Gabriela Clary et Aldringen
Żona	Pelagia Sapieha
Dzieci	z Pelagią Sapiehą: Michał Władysław „Rudy” Zygmunt Karol Ferdynand Maria Małgorzata Potocka Janusz Franciszek
Odznaczenia

Ferdynand Fryderyk Radziwiłł herbu Trąby (ur. 19 października 1834 w Berlinie, zm. 28 lutego 1926 w Rzymie) – książę, polski polityk.

Życiorys

Syn księcia generała Bogusława Fryderyka Radziwiłła i Leontyny Gabrieli von Clary und Aldringen, brat księcia Edmunda Radziwiłła i księcia Władysława Radziwiłła, jezuity^[1]. Ojciec Małgorzaty i książąt: Janusza Franciszka, Michała Radziwiłła Rudego oraz Karola Ferdynanda.

W latach 1874–1919 poseł polski do Reichstagu z okręgu Ostrów-Odolanów-Ostrzeszów-Kępno, w latach 1889–1918 przewodził Kołu Polskiemu. Był także posłem pruskiego Landtagu. W latach kulturkampfu opowiadał się stanowczo po stronie polskiej. Zasłynął odważną interpelacją w sprawie strajków szkolnych we Wrześni. Zasiadał także dożywotnio w wyższej izbie parlamentu Rzeszy – Izbie Panów. Członek Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny^[2]. W 1919 jako były poseł do Reichstagu został posłem na polski Sejm Ustawodawczy w Warszawie. Jako najstarszy poseł objął funkcję marszałka seniora i przewodniczył pierwszemu posiedzeniu^[3]. Mandat poselski sprawował do 1 czerwca 1919, kiedy nie został wybrał w wyborach uzupełniających w Wielkopolsce.

W połowie lat 70. XIX wieku ukrywał w Antoninie poszukiwanego przez władze pruskie księdza Walentego Śmigielskiego.

XII ordynat ołycki i przygodzicki. W 1922 roku posiadał majątki ziemskie o powierzchni 42 840 ha^[4]. Rezydował w Antoninie. Główny fundator i patron kościoła farnego (ob. konkatedry) w Ostrowie Wielkopolskim.

Pochowany jest w podziemiach kaplicy Radziwiłłów w podostrowskim Antoninie.

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[5]
• Wielka Wstęga Orderu św. Grzegorza Wielkiego (Stolica Apostolska)^[6]
• Order Orła Czerwonego II klasy z gwiazdą (1894, Królestwo Prus)^[7]
• Baliw Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji Zakonu Maltańskiego (kawaler od 23 marca 1889, pierwszy prezydent Związku Polskich Kawalerów Maltańskich w latach 1920–1926)^[8][9]

Przypisy

Bibliografia

• Maria Małgorzata z Radziwiłłów Franciszkowa Potocka: Z moim wspomnień (Pamiętnik). Bearb. Eligiusz Kozłowski. London 1983. (Biblioteka polska / Seria czerwona; 97).
• Adam Galos: Radziwiłł Ferdynand Fryderyk (1834–1926). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXX.. Wrocław [i.in.] 1987, s. 181-183.
• Złote gody w domu Radziwiłłów.
• Biblioteka Sejmowa.

Linki zewnętrzne

• Genealogia polskich rodzin arystokratycznych.
• Ferdynand Fryderyk Radziwiłł h. Trąby, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-13].