Ferdynand Zarzycki
 | |
 generał brygady | |
| Data i miejsce urodzenia | 22 grudnia 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1947 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 8 Pułk Piechoty Legionów |
| Stanowiska | dowódca pułku piechoty |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
     _4r_BAR.svg){kind=small}           | |
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 22 grudnia 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 10 października 1958 |
| Minister przemysłu i handlu | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Ferdynand Zarzycki (ur. 22 grudnia 1888 w Tarnowie, zm. 10 października 1958 w Chicago[1]) – generał brygady Wojska Polskiego, minister przemysłu i handlu (1931–1934), senator w II Rzeczypospolitej, zastępca Komendanta Naczelnego Związku Legionistów Polskich od 1936 roku[2].
Życiorys
Syn Franciszka i Teofili z Nostalików[3][4]. Był młodszym bratem Leopolda, doktora praw, sędziego Sądu Najwyższego, zmarłego 24 października 1930 roku w Meranie, we Włoszech[5].
Ukończył filozofię w Krakowie. Swoją pierwszą pracę podjął w c.k. Gimnazjum w Nowym Targu w roku szkolnym 1912/13. Był nauczycielem języków: polskiego, łacińskiego i greckiego. W 1912 roku założył przy gimnazjum I Drużynę Skautową im K. Pułaskiego. Wraz ze starszymi skautami wstąpił do Drużyny Podhalańskiej w Nowym Targu. 26 sierpnia 1913 roku Rada Szkolna Krajowa przeniosła go do c.k. II Gimnazjum w Tarnowie.
Od sierpnia 1914 do lipca 1917 roku w Związku Strzeleckim; adiutant w Legionach Polskich, a następnie dowódca kompanii szkolnej w Polskiej Sile Zbrojnej. Od 1 kwietnia 1918 do 17 lutego 1919 roku – (z przerwami), dowodził 8 pułkiem piechoty Legionów. Był pierwszym dowódcą tego reaktywowanego po latach oddziału, który pod jego dowództwem wyruszył na odsiecz Lwowa. 17 lutego, w czasie wypadu do Rzęsny Ruskiej, Kozic, Domażyra i Haraszynowa, został ranny[6]. Od 20 lipca do 24 września 1919 roku dowodził II Brygadą Piechoty Legionów.
W okresie od 25 września 1919 do 30 kwietnia 1920 roku oraz od 1 grudnia 1920 do lipca 1921 roku był komendantem Szkoły Aplikacyjnej Oficerów Piechoty w Rembertowie[7]. W międzyczasie pełnił służbę na stanowiskach: szefa Wydziału Szkół Piechoty Oddziału III Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych (od 1 maja 1920 roku), dowódcy 2 Grupy Operacyjnej (od 1 sierpnia 1920 roku). 22 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w piechocie, w „grupie oficerów byłych Legionów Polskich”[8].
W okresie od 22 sierpnia do 24 września 1920 roku dowodził w zastępstwie 4 Dywizją Piechoty. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 56. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 4 pułk piechoty Legionów[9]. 30 grudnia 1922 roku został przeniesiony do komendy miasta Warszawy na stanowisko zastępcy komendanta[10]. 28 czerwca 1923 roku został przeniesiony do Komendy Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie na stanowisko zastępcy komendanta[11].
1 grudnia 1924 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych generała dywizji Władysława Sikorskiego, nadał mu stopień generała brygady ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 30. lokatą w korpusie generałów[12]. 3 grudnia 1924 roku został mianowany dowódcą 4 Dywizji Piechoty w Toruniu[13]. 31 lipca 1927 roku został mianowany I zastępcą Wiceministra Spraw Wojskowych i szefa Administracji Armii[14]. 1 stycznia 1930 roku został zwolniony ze stanowiska I zastępcy Wiceministra Spraw Wojskowych i szefa Administracji Armii, i mianowany generałem do zleceń I zastępcy Wiceministra Spraw Wojskowych i szefa Administracji Armii z zachowaniem dotychczasowych dodatków służbowych[15].
Od 26 maja 1931 do 13 marca 1934 roku był ministrem przemysłu i handlu. Z dniem 31 maja 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[16]. Był senatorem RP IV kadencji (1935–1938) i V kadencji (1938–1939) z województwa stanisławowskiego. W latach 30. był prezesem rady Izby Handlowej Polsko-Łacińsko-Amerykańskiej[17].
Po kampanii wrześniowej przebywał na Bliskim Wschodzie do września 1947 w tzw. 2 Grupie, ale bez przydziału wojskowego. Po demobilizacji osiedlił się w USA.
Zmarł 10 października 1958 roku w Chicago i tam został pochowany.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[18] nr 3049
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[19]
- Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)[20]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[18][21]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[22]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: po raz pierwszy 17 marca 1930)[23]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[18]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[18]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[24]
- Order Krzyża Orła I klasy (Estonia, 1934)[25]
- Komandor Krzyża Wielkiego Order Trzech Gwiazd (Łotwa, 1933)[26]
- Wielki Oficer Orderu św. Sawy (Jugosławia, 1929)[18][27]
- Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)[18]
- Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 1929)[18][27]
- Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja)[18]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 1922)[28]
- Krzyż Żelazny II klasy (Prusy)[22]
- Medal Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[22]
Przypisy
- ↑ Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Polska Oficyna Wydawnicza "BGW", Warszawa, 1994, s. 76.
- ↑ Związek Legionistów Polskich : 1936-1938 r. : sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 33.
- ↑ Bielski 1995 ↓, s. 150.
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 364 wg autora matka generała nosiła nazwisko panieńskie „Nastalik”.
- ↑ Ś.p. dr Leopold Zarzycki, „Polska Zbrojna” Nr 299 z 31 października 1930 roku, s. 4.
- ↑ Bielski 1995 ↓, s. 151.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 93 z 25 października 1919 roku, poz. 3500.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 29 maja 1920 roku, s. 382.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 59 z 30 grudnia 1922 roku, s. 952.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 48 z 18 lipca 1923 roku, s. 469.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 730.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 132 z 20 grudnia 1924 roku, s. 747.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 6 sierpnia 1927 roku, s. 229.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 29 stycznia 1930 roku, s. 1.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 54.
- ↑ Władze Izby Handlowej Polsko-Łacińsko-Amerykańskiej. „Biuletyn Polsko-Łacińsko-Amerykański”. Nr 10, s. 0, 1935.
- ↑ a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 836.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 630 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 31.
- ↑ a b c Lesław Dall: Generał Ferdynand Zarzycki (1888-1958). Doktor fiozofii, nauczyciel, skaut, minister i senator. jpilsudski.org. [dostęp 2016-11-03].
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
- ↑ Ferdynand Zarzycki. [w:] Senatorowie II RP [on-line]. senat.edu.pl. [dostęp 2016-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-04)].
- ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-10-23]. (est.).
- ↑ Vilius Kavaliauskas: Symbole wolności bałtyckiej 1918–1940. Warszawa: Muzeum Łazienki Królewskie, 2020, s. 49. ISBN 978-83-64178-88-7.
- ↑ a b Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 12 grudnia 1929 roku, s. 361.
- ↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 250)
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 836.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Mieczysław Bielski: Generałowie Odrodzonej Rzeczypospolitej. Inspektorzy Armii z siedzibą w Toruniu, Dowódcy Okręgu Korpusu nr VIII, Dowódcy 4 Toruńskiej Dywizji Piechoty. Toruń: Wydawnictwo TURPRESS, 1995. ISBN 83-902482-8-X.
Linki zewnętrzne
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
Media użyte na tej stronie
Naramiennik generała brygady Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek legionowy
Ferdynand Zarzycki (1888-1958)
_as_used_for_Signum_Laudis.gif)
Baretka Signum laudis
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Odznaka za rany i kontuzje - 1 gwiazdka
Janusz Jędrzejewicz
Aleksander Prystor (1876-1941), Polish politician.