Ferenc Puskás

Ferenc Puskás
	(c) FOTO:FORTEPAN / Szabó József, CC BY-SA 3.0
Pełne imię i nazwisko	Ferenc Purczeld
Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1927 ; Budapeszt
Data i miejsce śmierci	17 listopada 2006 ; Budapeszt
Wzrost	170 cm
Pozycja	napastnik
Kariera seniorska
Kariera reprezentacyjna
Kariera trenerska
Lata	Drużyna
1967	Hércules CF
1967	San Francisco Golden Gate Gales
1968	Vancouver Royals
1968–1969	Deportivo Alavés
1970–1974	Panathinaikos AO
1975	Real Murcia
1975–1976	CSD Colo-Colo
1976–1977	Arabia Saudyjska
1978–1979	AEK Ateny
1979–1982	El-Masry
1985–1986	Club Sol de América
1986–1987	Cerro Porteño
1989–1992	South Melbourne
1993	Węgry
Dorobek medalowy
	Reprezentacja Węgry
	Igrzyska olimpijskie
	MŚ

Ferenc Puskás (wym. [ˈ f ɛ r ɛ n t͡s ˈ p u ʃ k a ː ʃ ]; prawdziwe nazwisko Ferenc Purczeld; ur. 1 kwietnia 1927 roku w Budapeszcie^[1], zm. 17 listopada 2006 roku tamże) – węgierski piłkarz i trener piłkarski, zwany przez rodaków Puskás Öcsi (öcsi tłumaczy się jako „młodszy brat”). Wicemistrz świata 1954 i złoty medalista Igrzysk Olimpijskich 1952. Jeden z najwybitniejszych piłkarzy w historii piłki nożnej^[2]. Zmarł 17 listopada 2006 roku po długiej i ciężkiej chorobie, był dotknięty chorobą Alzheimera i od 2000 roku znajdował się pod stałą opieką medyczną. Z powodu stopnia uzyskanego w węgierskiej armii, Puskása określano również pseudonimem Galopujący major. Puskás, występujący na pozycji łącznika, był zawodnikiem lewonożnym.

Lata młodzieńcze

W wieku 12 lat Puskás porzucił szkołę i już jako nastolatek stał się profesjonalnym piłkarzem. Klubową karierę rozpoczął w roku 1943 w klubie Kispest Budapest Honvéd FC.

Reprezentacja narodowa Węgier

Przez wiele lat był kapitanem Złotej jedenastki. Puskás grał w olimpijskiej reprezentacji Węgier, która zdobyła złoty medal na igrzyskach w 1952 roku. W latach 1945–1956 Puskás wystąpił w zespole narodowym 85 razy i zdobył 84 bramki. W 1954 roku awansował z drużyną do finału mistrzostw świata, w którym jego drużyna przegrała z Niemcami Zachodnimi 2:3, mimo prowadzenia 2:0 (pierwszego z goli dla Węgier strzelił właśnie Puskás).

Piłkarska licencja Ferenca Puskása

Emigracja do Hiszpanii i gra w Realu Madryt

Po upadku powstania węgierskiego Puskás opuścił w roku 1956 Węgry i wyemigrował do Hiszpanii^[3]. W 1958 roku przeniósł się do Realu Madryt, z którym trzy razy zdobył Puchar Europy Mistrzów Krajowych w 1959, 1960 i 1966 roku. W 1960, w finale z Eintrachtem Frankfurt zdobył 4 gole^[3]. Puskas dokonał tego jako jedyny gracz w historii rozgrywek^[4] W latach 1961–1962 zaliczył również 4 występy reprezentacji Hiszpanii (także podczas MŚ 1962), jednak nie zdobył w nich gola.

Osiągnięcia i rekordy

Łącznie w dwóch reprezentacjach rozegrał 89 spotkań międzypaństwowych i strzelił 84 bramki, co do 2003, kiedy to pobił go piłkarz reprezentacji Iranu Ali Daei, było rekordem skuteczności na szczeblu reprezentacyjnym. W całej klubowej karierze Puskás zdobył 616 goli w 620 występach, co czyni go najskuteczniejszym napastnikiem w Europie po Josefie Bicanie, a na równi z Gerdem Müllerem. W sezonie 1959/60 strzelił 47 goli we wszystkich rozgrywkach, co było rekordem Hiszpanii do 2011 roku, kiedy rekord poprawili Cristiano Ronaldo i Lionel Messi. Jest najlepszym strzelcem Realu Madryt w Pucharze Króla z 49 golami, ze średnią 0,92 gola na mecz był też najbardziej bramkostrzelnym piłkarzem Realu (nie uwzględniając C. Ronaldo) oraz najstarszym, który dla niego wystąpił (38 lat i 233 dni).

Zakończenie kariery

Puskás zakończył karierę w 1966 roku. W 1981 wrócił na Węgry. Trenował zespoły w takich krajach jak: Hiszpania, Australia, Stany Zjednoczone, Kanada, Paragwaj, Chile, Arabia Saudyjska i Egipt, zanim w 1993 roku objął posadę selekcjonera reprezentacji Węgier, jednak tylko na 4 mecze. Największym jego trenerskim osiągnięciem było doprowadzenie w 1971 roku Panathinaikosu Ateny do finału Klubowego Pucharu Europy.

Choroba i śmierć

Ferenc Puskás cierpiał na chorobę Alzheimera i wymagał specjalistycznej domowej opieki^[5]. Był jednym z najsłynniejszych Węgrów, mieszkał w Budapeszcie. W 2001 roku jego imieniem nazwano węgierski stadion narodowy, na którym 14 sierpnia 2005 roku rozegrany został mecz Real Madryt – All Stars 2006, z którego dochód został przeznaczony na leczenie chorego Puskása.

W połowie września 2006 Puskas trafił do budapeszteńskiego szpitala na oddział intensywnej terapii. 16 listopada jego stan znacznie się pogorszył. Miał wysoką gorączkę i zapalenie płuc. Zmarł na drugi dzień nad ranem. Bezpośrednią przyczyną śmierci była niewydolność układu oddechowego oraz krążenia, spowodowane zapaleniem płuc.

Pamięć

Jego imieniem nazwano jedną z ulic w pobliżu Stadionu Bozsika w Budapeszcie. Od 2009 roku patronuje on również nagrodzie nadawanej przez FIFA strzelcowi najpiękniejszej bramki sezonu. Został nakręcony o nim film dokumentalny pt. Puskás Hungary reżyserii Tamása Almásiego (Węgry 2009, 116')^[6]. Film wyświetlany był na festiwalu Era Nowe Horyzonty.

Sukcesy

Zawodnicze

Budapest Honvéd FC

Mistrzostwo Węgier: 1949/1950, 1950, 1952, 1954, 1955

Real Madryt

Mistrzostwo Hiszpanii: 1961, 1962, 1963, 1964, 1965
Puchar Króla: 1962
Puchar Europy: 1959, 1960, 1966
Puchar Interkontynentalny: 1960

Reprezentacja Węgier

Indywidualne

Król strzelców ligi węgierskiej: 1948, 1949/1950, 1950, 1953
Trofeo Pichichi: 1960, 1961, 1963, 1964
Piłkarz roku na Węgrzech: 1950
Piłkarz Roku na świecie: 1953^[7]
Piłkarz Roku w Europie: 1953
Najlepszy zawodnik mistrzostw świata (Złota piłka): 1954
Trzeci strzelec mistrzostw świata (Brązowy But): 1954
Drużyna marzeń mistrzostw świata: 1954
Najlepszy piłkarz w Europie XX wieku według dziennika L'Équipe
Członek listy FIFA 100

Trenerskie

Panathinaikos

Mistrzostwo Grecji: 1970, 1972
Finał Pucharu Europy: 1971
Finał Pucharu Interkontynentalnego: 1971

Sol de América

Mistrzostwo Paragwaju: 1986

South Melbourne Hellas

Mistrzostwo NSL: 1991
Puchar NSL: 1990
Dockerty Cup: 1989, 1991

Statystyki

Klub	Sezon	Ligi krajowe		Puchary krajowe^[8]		Europejskie Puchary		Łącznie
Klub	Sezon	Występy	Bramki	Występy	Bramki	Występy	Bramki	Występy	Bramki
Kispest-Honved Budapeszt	1943–44	18	7
	1944	14	7
	1945	20	10
	1945–46	33	35
	1946–47	30	32
	1947–48	32	50
	1948–49	30	46
Budapest Honvéd FC	1949–50	30	31
	1950	15	25
	1951	21	21
	1952	26	22
	1953	26	27
	1954	20	21
	1955	26	18			4	4	30	22
	Łącznie	341	352	11	17	6	5	358	374
Real Madryt	1958–59	24	21	5	2	5	2	34	25
	1959–60	24	25	5	10	7	12	36	47
	1960–61	28	28	9	14	2	0	39	42
	1961–62	23	20	8	13	9	7	40	40
	1962–63	30	26	7	5	2	0	39	31
	1963–64	25	21	0	0	8	7	33	28
	1964–65	18	11	4	4	3	2	25	17
	1965–66	8	4	3	1	3	5	14	10
	Łącznie	180	156	41	49	41	37	262	242
Łącznie w karierze		521	508	52	66	47	42	620	616

^[9]

Reprezentacja narodowa	Rok	Występy	Gole
Węgry
	1945	2	3
	1946	3	3
	1947	5	5
	1948	6	7
	1949	8	11
	1950	6	12
	1951	3	4
	1952	12	10
	1953	7	6
	1954	11	8
	1955	12	10
	1956	10	5
Łącznie		85	84

Reprezentacja narodowa	Rok	Występy	Gole
Hiszpania
	1961	1	0
	1962	3	0
Łącznie		4	0

^[10]

Przypisy

↑ Isten futballistának teremtette (węg.). www.nemzetisport.hu, 2006-12-27. [dostęp 2009-12-08].
↑ Pelé: "Puskas ha sido el mejor de todos los tiempos" - AS.com, as.com [dostęp 2018-10-27] (hiszp.).
↑ ^a ^b Ferenc Puskas nie żyje - eurosport.interia.pl, sport.interia.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
↑ Redakcja, Futbolowe rekordy i ciekawostki – część 4, Retro Futbol, 1 października 2017 [dostęp 2020-05-28] (pol.).
↑ Football: Ferenc Puskas dies aged 79 after a long battle against pneumonia | Football | The Guardian, www.theguardian.com [dostęp 2017-11-23] (ang.).
↑ Puskás Hungary (2009) (ang.). imdb.com. [dostęp 2012-01-16].
↑ Ferenc Puskas - Bestfootballplayersever.com (ang.)
↑ Uwzględniono Puchar Węgier, Puchar Króla.
↑ Statystyki na Football National Teams
↑ Gole na RSSSF.com (ang.)

[1] Isten futballistának teremtette (węg.). www.nemzetisport.hu, 2006-12-27. [dostęp 2009-12-08].

[2] Pelé: "Puskas ha sido el mejor de todos los tiempos" - AS.com, as.com [dostęp 2018-10-27] (hiszp.).

[sport.interia.pl-3] Ferenc Puskas nie żyje - eurosport.interia.pl, sport.interia.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).

[4] Redakcja, Futbolowe rekordy i ciekawostki – część 4, Retro Futbol, 1 października 2017 [dostęp 2020-05-28] (pol.).

[5] Football: Ferenc Puskas dies aged 79 after a long battle against pneumonia | Football | The Guardian, www.theguardian.com [dostęp 2017-11-23] (ang.).

[6] Puskás Hungary (2009) (ang.). imdb.com. [dostęp 2012-01-16].

[7] Ferenc Puskas - Bestfootballplayersever.com (ang.)

[8] Uwzględniono Puchar Węgier, Puchar Króla.

[9] Statystyki na Football National Teams

[10] Gole na RSSSF.com (ang.)

[t-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m tymczasowo

[t-12] tymczasowo

[t-13] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f tymczasowo

[t-14] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l tymczasowo

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

[A]

[A]

[A]

UEFA	Baggio Ballack Banks Baresi Beckenbauer Beckham Bergkamp Bergomi Best Boniek Boniperti Breitner Buffon Butragueño Cantona Ceulemans Charlton Cruijff Dalglish Dasajew Davids Del Piero Desailly Deschamps Emre Eusébio Facchetti Figo Fontaine Gullit Hagi Henry Kahn Keane Keegan Klinsmann Kluivert Kopa B. Laudrup M. Laudrup Lineker Luis Enrique Maier Maldini Masopust Matthäus Müller Nedvěd Neeskens Nesta Owen Papin Pfaff Pirès Platini Puskás Raúl Rensenbrink Rijkaard Rivera Rossi Rui Costa Rummenigge Rüştü Schmeichel Seedorf Seeler Shearer Szewczenko Stoiczkow Šuker Thuram Totti Trésor Trezeguet van Basten R. van de Kerkhof W. van de Kerkhof Van der Elst van Nistelrooy Vieira Vieri Zidane Zoff
CONMEBOL	Carlos Alberto Batistuta Cafu Crespo Cubillas Di Stéfano Falcão Figueroa Francescoli Júnior Kempes Maradona Passarella Pelé Rivaldo Rivelino Roberto Carlos da Silva Romário Romerito Ronaldinho Ronaldo Djalma Santos Nílton Santos Saviola Sívori Sócrates Valderrama Verón Zamorano Zanetti Zico
CAF	Diouf Milla Okocha Abédi Pelé Weah
CONCACAF	Akers Hamm Sánchez
AFC	Hong Nakata

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne