Festiwal Piosenki Włoskiej w San Remo

Festiwal Piosenki Włoskiej w San Remo

Festival della Canzone Italiana di Sanremo

Il Teatro Ariston di Sanremo – siedziba Festiwalu od 1977
Pełna nazwa	Festival della canzone italiana di Sanremo
Lata aktywności	od 1951
Data	zazwyczaj na początku lutego, w niektórych przypadkach w styczniu, późniejszym lutym lub marcu
Miejsce	Teatr Ariston, San Remo
Założyciel	Rai, Casinò di Sanremo
Tematyka	muzyka pop
Wręczane nagrody	Nagroda Złotego Lwa dla zwycięzców kategorii Campioni, Nagroda Srebrnego Lwa dla zwycięzców kategorii Nuove proposte (główne nagrody dla zwycięzców; również inne, m.in. Nagroda Krytyków Festiwalu Piosenki Włoskiej im. Mia Martini, Nagroda Prasy, Radia, Telewizji i Sieci im. Lucio Dalla)
Strona internetowa

Festiwal Piosenki Włoskiej w San Remo (w skrócie: Festiwal w San Remo; wł. Festival della Canzone Italiana di Sanremo, ang. Sanremo Music Festival) – jeden z najstarszych w Europie festiwali piosenki, odbywający się corocznie od 1951 w mieście San Remo. Na jego wzór powstały inne międzynarodowe konkursy: Konkurs Piosenki Eurowizji oraz Sopot Festival.

W latach 1953-1971, z wyjątkiem 1956, każda piosenka była śpiewana dwukrotnie przez dwóch różnych artystów, z których każdy używał indywidualnej aranżacji orkiestrowej, aby zilustrować znaczenie festiwalu jako konkursu kompozytorskiego, a nie tylko konkursu śpiewaków. W tej epoce festiwalu jedną wersję piosenki wykonał włoski artysta, a drugą zwykle wykonał zagraniczny gość^[1]. Stało się to sposobem dla wielu międzynarodowych artystów na debiut swoich piosenek na rynku włoskim, w tym Louis Armstrong, Stevie Wonder, José Feliciano, Roberto Carlos, Paul Anka, The Yardbirds, Marianne Faithfull, Shirley Bassey, Mungo Jerry, Kiss i wielu innych.

Festiwal stał się preselekcją włoskiego reprezentanta na bazowany na sobie Konkurs Piosenki Eurowizji^[2] i jest w większości przypadków używany jako metoda wyboru włoskiego reprezentanta na to wydarzenie^[3]. Festiwal rozpoczął kariery niektórych z najbardziej kultowych włoskich artystów, w tym Andrea Bocelli, Paola & Chiara, Il Volo, Laura Pausini, Eros Ramazzotti, i Gigliola Cinquetti.

Historia

Il Casinò di Sanremo – siedziba Festiwalu do 1977

Ideą, która towarzyszyła powstaniu Festiwalu Piosenki Włoskiej, była chęć przełamania dotychczasowych, obowiązujących od dziesięcioleci wzorców i zaproponowanie czegoś nowego. Na poprzedzający pierwszy festiwal ogólnokrajowy konkurs nadesłano 140 nowych utworów, z których 20 wykonano publicznie. Premierowe piosenki wykonali Nilla Pizzi, Achille Togliani i Duo Fasano, a do finału zakwalifikowało się 10 propozycji, spośród których najlepszą okazał się singiel Pizzi – „Grazie dei fiori”; choć został on sprzedany w ilości tylko 36 000 egzemplarzy, to okazał się, wraz z innymi wówczas zaprezentowanymi nagraniami, na swój sposób rewelacyjny i odkrywczy. Pojawiły się w stosunku do nich określenia: moderno (nowoczesny) i jazz bianco (biały jazz). Na festiwalu pojawiły się też „nowe twarze”: Carla Boni, Gino Latilla, Giorgio Consolini, Flo Sandon's i inni^[4].

Przełom w organizacji oraz popularności festiwalu w San Remo nastąpił w 1958, kiedy podczas konkursu wystąpił Domenico Modugno, który zaprezentował swój utwór „Nel blu dipinto di blu”, napisany we współpracy z Frankiem Migliaccim. Piosenka zajęła pierwsze miejsce w finale festiwalu, a po koncercie trafiła – pod skróconym tytułem („Volare”) – do repertuaru m.in. Ala Martino, Deana Martina i Elli Fitzgerald. Dzięki międzynarodowym wykonaniom utwór zyskał międzynarodową popularność, a singiel z piosenką sprzedał się w liczbie ponad 22 mln egzemplarzy, zapewniając Modugno trwałe miejsce w historii włoskiej piosenki. Wokalista jeszcze trzykrotnie wygrywał festiwal, a jego melodyjne i nastrojowe propozycje doprowadziły do zyskania przez artystę miana „ojca nowoczesnej piosenki włoskiej”^[5]. Dzięki Modugno i nowej fali utalentowanych kompozytorów (Bruno Zambrini, Carlo Donida), autorów tekstów (Franco Migliacci, Mogol) czy piosenkarzy-kompozytorów (Pino Donaggio, Umberto Bindi, Tony Renis) piosenka włoska była coraz wyżej notowana na arenie międzynarodowej. W 1964 organizatorzy festiwalu dopuścili do udziału w nim renomowanych wykonawców zagranicznych, głównie anglosaskich. Dodało to bodźca konkurencji rodzimym wykonawcom, którzy odtąd musieli wykonywać swoje piosenki w duetach z zagranicznymi wykonawcami, m.in. Modugno z Frankiem Laine’em, Tony Dallara z Benem E. Kingiem czy Fausto Cigliano z Gene’em Pitneyem^[6].

W latach 70. popularność festiwalu w San Remo znacznie spadła: organizatorzy konkursu zbyt pochopnie postawili na młodzież, a z drugiej strony nie potrafili dostrzec nowych trendów w światowej muzyce rozrywkowej. Przykładem tego był Drupi, którego utwór „Vado via” przepadł w konkursie, za to zdobył powodzenie we Włoszech i za granicą^[7]. Podobna spadkowa tendencja, jeśli chodzi o prestiż i znaczenie Festiwalu Piosenki Włoskiej, utrzymała się i w kolejnych dekadach^[8].

Dopiero w 2010 festiwal odnotował najlepszą oglądalność od ponad dekady. Finałowy koncert oglądało 12,462 mln widzów, co stanowiło 53,21% całej włoskiej widowni telewizyjnej. Samo ogłoszenie zwycięzcy oglądało zaś 15,195 mln widzów, co stanowiło aż 77,34% widowni.

Zwycięzcy

Teatro Ariston w San Remo podczas edycji 2013

Kategoria Campioni

• 1951: Nilla Pizzi – „Grazie dei fiori”
• 1952: Nilla Pizzi – „Vola colomba”
• 1953: Carla Boni / Flo Sandon's – „Viale d’autunno”
• 1954: Giorgio Consolini / Gino Latilla – „Tutte le mamme”
• 1955: Claudio Villa / Tullio Pane – „Buongiorno tristezza”
• 1956: Franca Raimondi – „Aprite le finestre”
• 1957: Claudio Villa / Nunzio Gallo – „Corde della mia chitarra”
• 1958: Domenico Modugno / Johnny Dorelli – „Nel blu dipinto di blu” („Volare”)
• 1959: Domenico Modugno / Johnny Dorelli – „Piove (Ciao, ciao bambina)”
• 1960: Tony Dallara / Renato Rascel – „Romantica”
• 1961: Betty Curtis / Luciano Tajoli – „Al di là”
• 1962: Domenico Modugno / Claudio Villa – „Addio, addio”
• 1963: Tony Renis / Emilio Pericoli – „Uno per tutte”
• 1964: Gigliola Cinquetti / Patricia Carli – „Non ho l’età”
• 1965: Bobby Solo / The New Christy Minstrels – „Se piangi, se ridi”
• 1966: Domenico Modugno / Gigliola Cinquetti – „Dio, come ti amo”
• 1967: Claudio Villa / Iva Zanicchi – „Non pensare a me”
• 1968: Sergio Endrigo / Roberto Carlos – „Canzone per te”
• 1969: Bobby Solo / Iva Zanicchi – „Zingara”
• 1970: Adriano Celentano / Claudia Mori – „Chi non lavora non fa l’amore”
• 1971: Nada / Nicola Di Bari – „Il cuore è uno zingaro”
• 1972: Nicola Di Bari – „I giorni dell’arcobaleno”
• 1973: Peppino di Capri – „Un grande amore e niente più”
• 1974: Iva Zanicchi – „Ciao cara come stai?”
• 1975: Gilda – „Ragazza del sud”
• 1976: Peppino di Capri – „Non lo faccio più”
• 1977: Homo Sapiens – „Bella da morire”
• 1978: Matia Bazar – „...e dirsi ciao”
• 1979: Mino Vergnaghi – „Amare”
• 1980: Toto Cutugno – „Solo noi”
• 1981: Alice – „Per Elisa”
• 1982: Riccardo Fogli – „Storie di tutti i giorni”
• 1983: Tiziana Rivale – „Sarà quel che sarà”
• 1984: Al Bano i Romina Power – „Ci sarà”
• 1985: Ricchi e Poveri – „Se mi innamoro”
• 1986: Eros Ramazzotti – „Adesso tu”
• 1987: Gianni Morandi, Enrico Ruggeri i Umberto Tozzi – „Si può dare di più”
• 1988: Massimo Ranieri – „Perdere l’amore”
• 1989: Anna Oxa i Fausto Leali – „Ti lascerò”
• 1990: Pooh i Dee Dee Bridgewater – „Uomini soli”
• 1991: Riccardo Cocciante i Sarah Jane Morris – „Se stiamo insieme”
• 1992: Luca Barbarossa – „Portami a ballare”
• 1993: Enrico Ruggeri – „Mistero”
• 1994: Aleandro Baldi – „Passerà”
• 1995: Giorgia – „Come saprei”
• 1996: Ron i Tosca – „Vorrei incontrarti fra cent’anni”
• 1997: Jalisse – „Fiumi di parole”
• 1998: Annalisa Minetti – „Senza te o con te”
• 1999: Anna Oxa – „Senza pietà”
• 2000: Piccola Orchestra Avion Travel – „Sentimento”
• 2001: Elisa – „Luce (Tramonti a nord est)”
• 2002: Matia Bazar – „Messaggio d’amore”
• 2003: Alexia – „Per dire di no”^[9]
• 2004: Marco Masini – „L’uomo volante”
• 2005: Francesco Renga – „Angelo”
• 2006: Povia – „Vorrei avere il becco”
• 2007: Simone Cristicchi – „Ti regalerò una rosa”
• 2008: Gio Di Tonno i Lola Ponce – „Colpo di fulmine”
• 2009: Marco Carta – „La forza mia”
• 2010: Valerio Scanu – „Per tutte le volte che...”
• 2011: Roberto Vecchioni – „Chiamami ancora amore”
• 2012: Emma – „Non è l’inferno”
• 2013: Marco Mengoni – „L’essenziale”
• 2014: Arisa – „Controvento”
• 2015: Il Volo – „Grande amore”
• 2016: Stadio – „Un giorno mi dirai”
• 2017: Francesco Gabbani – „Occidentali’s Karma”
• 2018: Ermal Meta i Fabrizio Moro – „Non mi avete fatto niente”
• 2019: Mahmood – „Soldi”
• 2020: Diodato – „Fai rumore”
• 2021: Måneskin – „Zitti e buoni”
• 2022: Mahmood i Blanco – „Brividi”

Przypisy

Bibliografia

• Dariusz Michalski: Z piosenką dookoła świata. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990. ISBN 83-214-0671-8.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona festiwalu (wł.)