Fiacha III Finnailches lub Fiacha III Fionnailches („Fiacha z Pięknymi Manierami”) – legendarny zwierzchni król Irlandii z dynastii Milezjan (linia Íra, syna Mileda) w latach 625-617 p.n.e. Syn Finnachty I, zwierzchniego króla Irlandii.
Fiacha objął zwierchni tron irlandzki w wyniku zabójstwa Gede Ollgothacha, swego stryja. Są rozbieżności w źródłach, co do czasu jego rządów. Roczniki Czterech Mistrzów podały dwadzieścia, zaś Lebor Gabála Érenn („Księga najazdów Irlandii”) podała trzydzieści lat rządów. Za jego panowania całe bydło w Irlandii miało białe głowy. Domagał się podatku na siwowłosym bydle. Zbudował Dun Chuile Sibrinne, to jest Ceanannas. (ob. miasto Kells, w hrabstwie Meath). Gdziekolwiek lokował się, by zamieszkiwać, miejsce otrzymywało nazwę Ceanannas. W Irlandii zaczęto pierwszy raz wykopywać ziemię, celem uzyskania wody w studniach. Za jego panowania ziarna zbóż nie ostawały się na kłosach. Fiacha został pokonany i zabity w bitwie pod Breagh z ręki Berngala, brata stryjecznego, mszczącego się za śmierć swego ojca Gede Ollgothacha. Ten następnie objął po zabitym zwierzchnią władzę na krajem.
Mityczni
królowie
Irlandii | | Dynastia Partholona
(1980-1710 p.n.e.) | |
|---|
Dynastia Nemedian
(1710-1300 p.n.e.) | - Nemed
- Stairn
- Iarbonel Wróżbita
- Annind
- Fergus Czerwonoboki
- Semul
- Erglan
|
|---|
Dynastia Fomorian
(przed 1300 p.n.e.) | - Gann
- Sengann
- Nieznani władcy
|
|---|
Dynastia Fir Bolgów
(1293-1213 p.n.e.) | |
|---|
Dynastia Tuatha Dé Danann
(1213-1016 p.n.e.) | |
|---|
|
|
|---|
Legendarni
królowie
Irlandii | Celtycka
dynastia Milezjan
(1016 p.n.e.-405 n.e.) | | | Okres heroiczny | |
|---|
Okres Antecotti
(Aitheach-Tuatha) | |
|---|
|
|---|
|
|---|
Półlegendarni
arcykrólowie
Irlandii | |
|---|
Historyczni
arcykrólowie
Irlandii | | Dynastia O’Neillów | - Niall I Noígíallach (od Dziewięciu Zakładników) (379-405)
| | Okres św. Patryka | - Nath ĺ mac Fiachrach (405-428/9; król Connachtu)
- Lóegaire II mac Néill (428/29-458/63; król Connachtu)
- Cairbre III mac Néill (463-?)
- Ailill (Oilioll) IV Molt (?-482; król Connachtu)
- Lugaid VII mac Lóegairi (483-507)
- Muirchertach I mac Muiredaig (507-534; król Ailechu)
- Túathal II Máelgarb mac Cormaic (534-544)
- Diarmait I mac Cerbaill (544-565; król Meath)
|
|---|
| Okres św. Kolumby | - Fergus III mac Muirchertaig (565-566; król Ailechu)
- Domnall I Ilchelgach (od Wielu Oszustw) (koregent 565-566)
- Ainmuire mac Sétnai (566-569)
- Báetán I mac Muirchertaig (569-572; król Ailechu)
- Eochaid XIII mac Domnaill (koregent 569-572; król Ailechu)
- Báetán II mac Ninnedo (572-586)
- Áed II mac Ainmuirech (586-598)
|
|---|
| Okres scholastyczny | - Áed III Sláine (598-604)
- Colmán Rímid (koregent 598-604; król Ailechu)
- Áed IV Uaridnach (604-612; król Ailechu)
- Máel Coba mac Áedo (612-615)
- Suibne Menn mac Fiachna (615-628; król Ailechu)
- Domnall II mac Áedo (628-642)
- Conall II Cóel (642-654)
- Cellach mac Máele Coba (koregent 642-658)
- Diarmaid II Ruadnaig (658-665; król Bregi)
- Blathmac mac Áedo Sláine (koregent 658-665; król Bregi)
- Sechnassach (665-671; król Bregi)
- Cenn Fáelad (671-675; król Bregi)
- Finnachta II Fledach (Uroczysty) mac Dunchad (675-695; król Bregi)
- Loignsech mac Óengusso (695-704)
- Congal II Cennmagair mac Fergus (704-710)
- Fergal mac Máele Dúin (710-722; król Ailechu)
- Fogartach mac Néill (722-724; król Bregi) prawnuk Diarmaida II
- Cináed mac Írgalaig (724-728; król Bregi)
- Flaithbertach mac Loingsig (728-734; usunięty, zmarł 765)
- Áed V Allán (Przystojny) (734-743; król Ailechu)
- Domnall III Midi (743-763; król Meath)
- Niall II Frossach (od Deszczów) (763-770; abdykował, zmarł 778; król Ailechu)
- Donnchad I Midi (770-797; król Meath)
|
|---|
| Okres skandynawski | - Áed VI Oirdnide (Dostojny) (797-819; król Ailechu)
- Conchobar II mac Donnchada (819-833; król Meath)
- Niall III Caille (833-846; król Ailechu)
- Fedlimid mac Crimthainn (rywal 838-841; król Munsteru)
- Máel Sechnaill I mac Máele Ruanaid (846-862; król Meath)
- Áed VII Findliath (Białowłosy) (862-879; król Ailechu)
- Flann Sinna (Lis) (879-916; król Meath)
- Niall IV Glúndub (Czarne Kolano) (916-919; król Ailechu)
- Donnchad II Donn (Brązowy) (919-944; król Meath)
- Congalach Cnogba mac Máel Mithig (944-956)
- Ruaidri Ua Canannain (rywal 944-950)
- Domnall IV ua Néill (956-980; król Ailechu)
|
|---|
Okres dalkasiański
(980-1022) | - Máel Sechnaill II Mór mac Domnaill (980-1002; usunięty; król Meath)
- Brian I Bóruma (od Trybutów) mac Cennetig (1002-1014; król Munsteru)
- Máel Sechnaill II (2. panowanie 1014-1022)
- Flaithbertach II (1022-1036; król Ailechu)
- Donnchad III mac Briain (rywal 1022-1036; arcykról 1036-1066; usunięty, zmarł 1064; król Munsteru)
- Diarmait III mac Mail na mBó (1063-1072; król Leinsteru)
- Toirdelbach I Ua Briain mac Tadg (1072-1086; król Munsteru)
- Muirchertach II Ua Briain (1086-1119; król Munsteru)
- Domnall V Ua Lochlainn mac Ardgar Ua Lochlainn (rywal 1090-1119; arcykról 1119-1121; król Ailechu)
- Toirdelbach II Ua Conchobair (rywal 1120-1121; arcykról 1121-1156; król Connachtu)
- Muirchertach III Mac Lochlainn (rywal 1149-1156; arcykról 1156-1166; król Ailechu)
- Ruaidri II Ua Conchobair (1166-1186; wasal angielski od 1175; usunięty, zmarł 1198; król Connachtu)
- Conchobar III Máenmaige (1186-1189)
- Cathal Crobderg (1189-1200; usunięty, zmarł 1224)
|
|---|
|
|
|---|
|
|---|
- Brian II Ua Neill (1258-1260)
|
|
Bibliografia
- Annala Rioghachta Éireann. Annals of the Kingdom of Ireland by the Four Masters, Vol. I, ed. with translation J. O’Donovan, Second Edition, Dublin 1856, s. 56-57.
- Lebor Gabála Érenn. The Book of the Taking of Ireland, Part V, ed. and translation R. A. Stewart Macalister, Irish Texts Society, Dublin 1956, s. 236-239.
- Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and Their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 1: Antiquity Worldwide, München 2000, s. 372, ISBN 3-598-21543-6.