Figitidae

Figitidae
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju Anacharis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

błonkoskrzydłe

Podrząd

stylikowce

Infrarząd

owadziarki

Nadrodzina

galasówki

Rodzina

Figitidae

Alloxysta victrix
Leptopilina boulardii

Figitidae – rodzina błonkówek z grupy owadziarek i nadrodziny galasówek.

Opis

Małe błonkówki, o ciele długości do 4[1] lub 5 mm[2]. Charakterystyczną ich cechą jest obecność na skrzydłach dobrze widocznej komórki marginalnej, podczas gdy pozostałe użyłkowanie jest zredukowane lub całkiem zanikłe[3]. Żyłka Rs+M wychodzi u nich z punktu położonego blisko żyłki kubitalnej, prawie zawsze ma wyraźną część skierowaną ku tylnemu końcowi żyłki bazalnej, a w niektórych grupach jest przejrzysta. Golenie ostatniej pary odnóży mają na tylnej powierzchni podłużne żeberka. Tylny brzeg trzeciego tergum odwłoka jest wyraźnie pochylony[4].

Biologia i występowanie

Figitidae są koinobiontycznymi parazytoidami owadów z rzędów: muchówek, sieciarek i błonkówek[5]. Samice składają jaja do młodej larwy gospodarza. Wylęgła z jaja larwa jest pasożytem wewnętrznym i jej rozwój nie wstrzymuje rozwoju larwy żywiciela. Larwa Figitidae opuszcza wnętrze ciała gospodarza zanim ten zacznie zmieniać w poczwarkę, a następnie żeruje jeszcze przez 1-2 wylinki na poczwarce jako pasożyt zewnętrzny[6].

Ofiarami większości współczesnych gatunków padają fitofagi żerujące na żywych roślinach, mykofagi, żerujące na gnijących owocach, odchodach lub padlinie saprofagi oraz drapieżniki i parazytoidy mszyc i koliszków. Grupa atakująca larwy błonkówek rozwijające się w galasach jest nieliczna w gatunki, ale według F. Ronquista i J. L. Nieves-Aldreya to właśnie ten rodzaj gospodarza jest pierwotny dla rodziny[6].

W Polsce stwierdzono co najmniej 12 gatunków (stan na rok 2000)[7] (zobacz: Figitidae Polski).

Systematyka

Do rodziny tej należy blisko 1400 opisanych gatunków, ale ogólną ich liczbę szacuje się na około 24 000[3]. Nowsze badania filogenetyczne wykazały, że stanowi ona takson monofiletyczny, obejmujący około 90% gatunków galasówek zoofagicznych. Dawniej niektóre z należących do niej podrodziny miały status odrębnej rodziny, np. Eucoilidae[5]. Figitidae dzieli się na następujące podrodziny[8]:

  • Anacharitinae
  • Aspiceratinae – tarczogrotkowate
  • Charipinae
  • Emargininae
  • Eucoilinae
  • Figitinae
  • Mikeiinae
  • Parnipinae
  • Pycnostigminae
  • Thrasorinae

Spośród tych podrodzin najliczniejsza jest Eucoilinae z blisko 1000 opisanych gatunków[5][7].

Przypisy

  1. ↑ Peter C. Barnard: The Royal Entomological Society Book of British Insects. Willey-Blackwell, 2011.
  2. ↑ Eugeniusz Kierych. Aspiceratidae (Hym., Cyniopoidea) Polski wraz z opisem nowego gatunku. „Fragmenta Faunistica”. 29 (7), 1985. Polska Akademia Nauk. Instytut Zoologii. 
  3. ↑ a b Matthew L. Buffington, Johan A. A. Nylander, John M. Heraty. The phylogeny and evolution of Figitidae (Hymenoptera: Cynipoidea). „Cladistics”. 23, s. 1–29, 2007. DOI: 10.1111/j.1096-0031.2007.00153.x. 
  4. ↑ Frederick Ronquist. Phylogeny, classification and evolution of the Cynipoidea. „Zoologica Scripta”. 28 (1-2), s. 139-164, 1999. The Norwegian Academy of Science and Letters. 
  5. ↑ a b c F. M. Fontal-Cazalla, M. L. Buffington, G. Nordlander, J. Liljeblad,§ P. Ros-Farre, J. L. Nieves-Aldrey, J. Pujade-Villar, F. Ronquist. Phylogeny of the Eucoilinae (Hymenoptera: Cynipoidea: Figitidae). „Cladistics”. 18, s. 154–199, 2002. 
  6. ↑ a b Frederick Ronquist, Jose Louis Nieves-Aldrey. A new subfamily of Figitidae (Hymenoptera, Cynipoidea). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 133, s. 483–494, 2001. 
  7. ↑ a b Józef Banaszak, Wiesława Czechowska, Wojciech Czechowski, Henryk Grabarczyk, Janusz Sawoniewicz, Bogdan Wiśniowski. Zagrożenia i perspektywy ochrony owadów błonkoskrzydłych ( Hymenoptera ). „Wiadomości Entomologiczne”. 18 (Suppl. 2), s. 177-211, 2000. 
  8. ↑ J. Paretas-Martínez, C. Restrepo-Ortiz, M. Buffington, J. Pujade-Villar. Systematics of Australian Thrasorinae (Hymenoptera, Cynipoidea, Figitidae) with descriptions of Mikeiinae, new subfamily, two new genera, and three new species. „ZooKeys”. 108. s. 21-48. DOI: 10.3897/zookeys.108.829. 

Media użyte na tej stronie

Leptopilina boulardii.png
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC BY 2.5
Leptopilina boulardii (family Figitidae), a parasite of Drosophila
Cynipid Wasp (Anacharis spp.) (9687663209).jpg
Autor: Benjamin Smith from United States, Licencja: CC BY 2.0
Cynipid Wasp (Anacharis spp.)
Alloxysta victrix.jpg
adult female Alloxysta victrix