Filadelfia (Paragwaj)
Państwo | |
---|---|
Departament | |
Populacja • liczba ludności |
|
Nr kierunkowy | 491 |
Kod pocztowy | 9300 |
Położenie na mapie Paragwaju (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
22°20′24″S 60°01′48″W/-22,340000 -60,030000 | |
Strona internetowa |
Filadelfia – miasto w Paragwaju, w departamencie Boquerón, na terenach Gran Chaco.
Geografia
Filadelfia jest stolicą departamentu Boquerón w zachodnim Paragwaju[1][2]. Jest to główny ośrodek społeczności Menonitów w środkowym Gran Chaco[1].
Demografia
Większość mieszkańców miasta stanowią Niemcy, potomkowie mennonitów, którzy na co dzień porozumiewają się w języku niemieckim. W powszechnym użyciu jest z tego powodu alternatywna, niemieckojęzyczna nazwa miejscowości: Fernheim[2]. Z Niemcami związane są też nazwy niektórych ulic, np. Avenida Hindenburg, Unruh, Bender, czy Friedhof-Straẞe. Również okoliczne wsie noszą nazwy związane z Niemcami, np.: Kleefeld, Lichtfelde, Schönfeld, Gnadenheim, Friedensruh, Rosenort, Blumenort, Karlsruhe, Reinland, Halbstadt, Ebenfeld, czy Walheim[3]. W lokalnych sklepach oferowane są produkty typowe dla kuchni niemieckiej[4].
Historia
Ziemie w rejonie Filadelfii zostały po wojnie paragwajskiej sprzedane obcokrajowcom, zwłaszcza Argentyńczykom i Brazylijczykom. Najwięcej, bo 5,7 miliona hektarów zakupił Carlos Casado (ponad 14% kraju). W latach 20. XX wieku i potem część ziem Carlosa Casada wykupili mennonici, przede wszystkim Niemcy uciekający przed bolszewikami z Zaporoża. Obecnie jedna z największych spółdzielni paragwajskich nosi nazwę Chortitzer, od niemieckiej nazwy mieszkańca Chortycy na Zaporożu.
W 1930 roku mennonici założyli tu kolonię Fernheim, wokół której z czasem powstało 25 wiosek[5]. Emigranci zostali pokojowo przyjęci przez rdzenną ludność, która podzieliła się z nimi swoją wiedzą na temat lokalnych roślin i nauczyła polowania[4]. Jednak po dorobieniu się i wzbogaceniu, wyrzucili dawnych gospodarzy z miasta i okolic[4].
Aby lepiej zarządzać kolonią, mennonici zaplanowali i zbudowali od podstaw ośrodek administracyjny – Filadelfię[5]. Miasto wzniesiono według planu, który zakładał trzy strefy: przemysłową, handlową i mieszkaniową oraz układ urbanistyczny na bazie szachownicy – z 1050 działkami o jednakowej powierzchni 0,75 ha i ulicami szerokimi na 30 m[5]. Ośrodek został rozbudowany w 1977 roku, a w 1993 roku została ustanowiona stolicą departamentu Boquerón[5]. Oficjalna strona miasta podaje, że Filadelfia liczy ok. 23 tys. mieszkańców, z czego 15 tys. zamieszkuje tereny miejskie[5].
Gospodarka
Miasto stanowi centrum gospodarcze regionu, w którym zatrudnieni są dojeżdżający robotnicy z prowincji, najczęściej indiańskiego pochodzenia. Działa tu spółdzielnia menonicka (zajmująca się głównie hodowlą bydła, produkcją mleka i mięsa) oraz Stowarzyszenie Usług Współpracy Ludności Rdzennej z Menonitami (ASCIM). Menonici zorganizowali dla rdzennej ludności szkołę podstawową, szpital i system podatkowy na lokalną służbę zdrowia, a także technikum pielęgniarskie i nauczycielskie[4].
Po wybudowaniu w 1961 roku autostrady Ruta Transchaco miasto zyskało bezpośrednie połączenie drogowe ze stolicą kraju Asunción, co przyczyniło się do rozwoju handlu mlekiem i produktami mlecznymi[1].
Kultura
W mieście znajdują się następujące muzea:
- Muzeum Historyczne,
- Muzeum Flory i Fauny Gran Chaco,
- Dwór Menno Simonsa,
- Muzeum Jakoba Ungera,
- Muzeum Międzyetniczne,
- Knelsen-Haus[6].
Przypisy
- ↑ a b c Nickson 2015 ↓, s. 232.
- ↑ a b Filadelfia w pigułce. Niemiecka kolonia w Paragwaju (Mapa), Zielonamapa.pl [dostęp 2021-04-22] (pol.).
- ↑ Mapy.cz, Mapy.cz [dostęp 2021-04-22] .
- ↑ a b c d Paragwaj: tu mówią po niemiecku, Przegląd, 27 maja 2018 [dostęp 2021-04-22] (pol.).
- ↑ a b c d e Municipalidad de Filadelfia: Historia (hiszp.). [dostęp 2021-04-23].
- ↑ Mapy.cz, Mapy.cz [dostęp 2021-04-22] .
Bibliografia
- R. Andrew Nickson: Historical Dictionary of Paraguay. Rowman & Littlefield, 2015. ISBN 978-0-8108-7964-5. [dostęp 2020-04-23]. (ang.)
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Paraguay
Autor: Ilosuna, Licencja: CC BY 1.0
Main Road of Filadelfia, Paraguay, May 2004.