Filantropia

W ramach imprezy „Przetwory” wolontariusze z Creative Commons Polska rozdawali płyty z muzyką dostępną na licencjach CC, a następnie przygotowywali do niej własne okładki.

Filantropia (stgr. φιλανθρωπία philanthrōpia – dobroczynność, życzliwość; φιλάνθρωπος philánthrōpos – kochający ludzkość) – formalne i nieformalne działania osób oraz grup, instytucji i przedsiębiorstw, nakierowane na zaspokojenie potrzeb jednostek, wspólnot oraz społeczności lokalnych w wymiarach: materialnym, duchowym i moralnym oraz mające na celu kultywowanie tradycji, jak również reformy i zmiany społeczne[1][2].

W ścisłym znaczeniu tego słowa, filantropia jest świecką ideą czerpiącą inspirację z idei humanitaryzmu, w odróżnieniu od nakazów religijnych: charytatywności i dobroczynności chrześcijańskiej, zakatu muzułmańskiego czy cedaki występującej w judaizmie[3].

Filantrop zwany też w Polsce, zwłaszcza w XIX wieku: społecznikiem – to człowiek udzielający pomocy materialnej ubogim, często inteligent: lekarz, adwokat, nauczyciel – pracujący społecznie, nie bacząc na honorarium, w imię idei solidaryzmu społecznego finansujący akcje społeczne, fundator.

Rys historyczny

Pojęcie filantropa po raz pierwszy użyto w starożytności. Ajschylos w swoim przekładzie mitu Prometeusz skowany użył sformułowania philánthrōpos w scenie, gdy Zeus - poprzez swego posłańca - upomina Prometeusza, by ten zaniechał usposobienia miłującego ludzkość[4].

Obecnie filantropią zajmują się organizacje pozarządowe, jak stowarzyszenia, fundacje, także korporacje i osoby prywatne. W Polsce co roku organizowany jest finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Korporacje medialne posiadają czasem sprzymierzone organizacje, jak np. Fundacja Polsat czy Fundacja TVN – nie jesteś sam. Działalnością filantropijną zajmują się także różne organizacje kościelne o zasięgu krajowym jak np. Caritas i lokalnym, czego przykładem mogą być Kuchnia Charytatywna Franciszkanów we Wrocławiu czy Franciszkański Ośrodek Pomocy Dzieciom w Głubczycach.

W Polsce działa międzynarodowa organizacja Lions International zajmująca się pomocą potrzebującym – niewidomym, diabetykom, czy uzdolnionym dzieciom.

Działalność filantropijną prowadzi też np. piosenkarka Shakira, która założyła własną fundację Bose stopy pomagającą w wykształceniu dzieci trzeciego świata. Ostatnio włączyła się w akcję pomocy ofiarom trzęsienia Ziemi na Haiti.

W ostatnim czasie coraz większą uwagę zaczyna się przykładać do tego czy udzielana pomoc jest rzeczywiście skuteczna. Zwolennicy efektywnego altruizmu starają się także by każda złotówka była wydana możliwie jak najlepiej. Za tę samą kwotę można bowiem pomóc jednej bądź stu osobom, uratować życie bądź jedynie poprawić wzrok.

Pewnym rodzajem filantropii może być także tzw. angel investing – umiarkowane inwestycje finansowe dokonywane przez niezależnych biznesmenów, których celem, oprócz zarobku, jest pomoc początkującym przedsiębiorcom.

Filantropia a zamożność

W rankingu, uwzględniającym poza ofiarami pieniężnymi wolontariat oraz udzielanie pomocy nieznajomym, da się zauważyć korelację między zamożnością mieszkańców danego kraju a ich skłonnością do dobroczynności[5].

PozycjaPaństwoŚrednie PKB per capita
1.Irlandia42,820
2.Nowa Zelandia
3.Anglia
4.Holandia
5.Islandia
6.Dania
7.Finlandia
8.Luksemburg
9.Szwajcaria
10.Niemcy
11.Cypr33,820
12.Austria
13.Norwegia
14.Szwecja
15.Belgia
16.Polska
17.Francja
18.Hiszpania
19.Białoruś
20.Czechy
21.Włochy18,170
22.Ukraina
23.Kazachstan
24.Słowacja
25.Rumunia
26.Węgry
27.Estonia
28.Rosja
29.Litwa
30.Bułgaria

Filantropia w filmie

W komedii Gangsterzy i filantropi (1962), składającej się z dwóch filmowych nowel, w części zatytułowanej Alkoholomierz niepozorny inspektor kontrolujący zakłady gastronomiczne nieoczekiwanie doprowadza do cudownego wyeliminowania patologii w restauracjach i kawiarniach.

W filmie Kiler-ów 2-óch (1999) tytułowy „Kiler” został filantropem, ratującym budżet państwa, państwowe szpitale, kinematografię i edukację.

Zobacz też

Przypisy

  1. Ewa Leś, Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001, ISBN 83-7337-029-3, OCLC 830307467.
  2. Teresa Zybard, Pracownik socjalny w służbie drugiemu człowiekowi, w: Praca Socjalna, nr 1-2/2008, s. 55
  3. Potrzeba czynienia dobra (pol.). niedziela.pl. [dostęp 2017-11-28].
  4. Janusz Radwan-Pragłowski, Krzysztof Frysztacki, Miłosierdzie i praktyka. Społeczne dzieje pomocy człowiekowi, Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 2009, s. 35, ISBN 978-83-7164-554-9.
  5. Panie, kup Pan hospicjum – Wspierajmy Hospicja, hospitium.pl [dostęp 2017-11-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-12] (pol.).

Bibliografia

  • Ewa Leś, Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001, ISBN 83-7337-029-3, OCLC 830307467.

Media użyte na tej stronie

Stoisko filantropow z CC PL.jpg
Autor: Anira, creative commons polska, Licencja: CC BY-SA 2.0
Creative Commons Polska obchodziła czwarte urodziny Creative Commons w ramach imprezy "Przetwory" - targu sztuki z recyklingu i prac młodych designerów w fabryce dawnych Państwowych Zakładów Optycznych (PZO). Na stoisku CC PL rozdawaliśmy prezenty urodzinowe: goście targu mogli za darmo wypalić sobie płytę z muzyką dostępną na licencjach CC, a następnie stworzyć do niej własną okładkę.