Filharmonia

Filharmonia Warszawska (1939)

Casa da Música, Porto (2005)

Filharmonia – instytucja kultury zajmująca się organizacją i prezentacją koncertów muzyki poważnej, jak i muzyki rozrywkowej, głównie tych największych, a więc o charakterze pełnoorkiestrowym, najczęściej równocześnie przygotowująca takie utwory do wykonania. Tym samym słowem określa się też gmach takiej instytucji, aczkolwiek istnieją filharmonie posiadające jedynie własne zaplecze lokalowe, a prezentujące utwory w wynajmowanych salach koncertowych. Instytucjami prowadzącymi działalność podobną do filharmonii są np. stowarzyszenia muzyczne.

Skala działalności

Działalność filharmonii jest ukierunkowana na możliwość prezentowania utworów wymagających największych obsad wykonawczych, jak również najbogatszego instrumentarium.

Pod względem skali działalności, filharmonie razem z operami zalicza się do największych instytucji zajmujących się prezentacją muzyki na żywo. O ile jednak w operach prezentowane są utwory sceniczne, to filharmonie skupiają się na muzyce koncertowej.

Repertuar

Zasadniczo działalność filharmoniczna dotyczy muzyki poważnej, prezentowane w nich są jednak również inne rodzaje muzyki orkiestrowej, jak muzyka filmowa czy jazzowa.

Zazwyczaj w oddzielnych salach, w ramach podstawowego repertuaru, filharmonie przedstawiają muzykę kameralną.

Historia

Słowo "filharmonia" pochodzi z greckiego phileo - miłuję oraz harmonia - współdziałanie, ład. Wzór filharmonii powstał we Włoszech - "Accademia dei Filharmonici" w Bolonii, Florencji, Weronie. Na ich podobieństwo powstały zrzeszenia filharmoniczne w Lublanie (1794), Wiedniu (1812), Londynie (1813), Berlinie (1882), Pradze (1894). W Polsce pierwsza filharmonia została założona w Krakowie w 1817 r., w której na czele chóru i orkiestry złożonej z muzyków amatorów i zawodowców stał organista wawelski W. Goruczkiewicz. Filharmonia Warszawska powstała w 1901 r., a Lwowska w 1902 r.^[1]

Filharmonie w Polsce

Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie (2015)

Toruńska Orkiestra Symfoniczna w Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu

Wybrane filharmonie w Polsce

Filharmonia Narodowa w Warszawie

Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina w Gdańsku

Filharmonia Poznańska im. Tadeusza Szeligowskiego

Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina

Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy

Przypisy