Filip Juliusz
 | |
| książę wołogoski | |
| Okres | od 1592 (1603) do 1625 |
|---|---|
| Poprzednik | Ernest Ludwik |
| Następca | Bogusław XIV |
| książę bardowsko-nowopolski | |
| Okres | od 1605 do 1625 |
| Poprzednik | Bogusław XIII |
| Następca | Bogusław XIV |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | Gryfici |
| Data i miejsce urodzenia | 27 grudnia 1584 Wolgast |
| Data i miejsce śmierci | 6 lutego 1625 Wolgast |
| Miejsce spoczynku | kościół św. Piotra w Wolgast |
| Ojciec | Ernest Ludwik |
| Matka | Zofia Jadwiga |
| Żona | Agnieszka |
Filip Juliusz (ur. 27 grudnia 1584[1] w Wołogoszczy, zm. 6 lutego 1625, tamże[2]) – od 1592 książę wołogoski (do 1603 pod opieką stryja Bogusława XIII), od 1605 książę na Bardzie i Franzburgu, od 1623 koadiutor biskupstwa kamieńskiego, syn Ernesta Ludwika z dynastii Gryfitów.
Życie i panowanie
Urodził się jako trzecie dziecko, a zarazem pierwszy syn księcia wołogoskiego Ernesta Ludwika i Zofii Jadwigi, księżniczki brunszwickiej[3]. Imiona otrzymał po swoich dziadach, tj. Filip – ze strony ojca (Filip I) i Juliusz – ze strony matki (Juliusz). Po śmierci ojca w 1592 odziedziczył władzę w księstwie, jednak aż do 1603 pozostawał pod opieką swego stryja, Bogusława XIII. W 1605 otrzymał od niego również Bardo i Franzburg[3][4][5].
Po przejęciu samodzielnej władzy książę spotkał się z niezadowoleniem szlachty pomorskiej, która od dłuższego czasu ograniczała hegemonię miast na Pomorzu Zachodnim. Pod naciskiem szlachty i stanów pomorskich zgodził się na przyznanie na ich rzecz nowych przywilejów, mimo że borykał się z poważnymi trudnościami finansowymi[3][5].
Książę wziął ślub 25 czerwca 1604[6] w Cölln pod Berlinem, wybranką zaś była margrabianka brandenburska, Agnieszka z dynastii Hohenzollernów[5]. Wesele w Wołogoszczy odbyło się dwa tygodnie później – 10 lipca, w momencie gdy panna młoda została odprowadzona do męża przez rodzinę[4].
Książę wiele podróżował. Odwiedził (w latach 1602-1603) Niemcy, Francję, Anglię — w której był ponownie w 1619, Szwajcarię i Włochy, podróżował też po wschodnich rubieżach Cesarstwa — Meklemburgii oraz Saksonii. W 1612 był na Litwie, w Inflantach, Prusach i w Polsce. Danię odwiedził w 1615, a cztery lata później północne Niemcy (Hamburg, Oldenburg, Brema) oraz Fryzję Wschodnią i Niderlandy[4].
W czerwcu 1623 jego brat stryjeczny Bogusław XIV uczynił go swoim koadiutorem w biskupstwie kamieńskim. W tym okresie książę planował zastawienie wyspy Rugii królowi duńskiemu – Chrystianowi IV, jednak przedsięwzięcie to nie doszło do skutku wobec zdecydowanego sprzeciwu Bogusława XIV. Filip Juliusz zmarł bezpotomnie, w wieku lat czterdziestu, po długiej chorobie 6 lutego 1625 w Wołogoszczy[4]. Spoczął w tamtejszym kościele parafialnym pod wezwaniem św. Piotra 6 maja 1625, a cynowy sarkofag, w którym został pochowany został później obrabowany. Po nim księstwo wołogoskie odziedziczył ostatni żyjący męski przedstawiciel rodu Gryfitów – Bogusław XIV[5][7].
Genealogia
| Filip I wołogoski ur. 14/15 VII 1515 zm. 14 II 1560 | Maria saska ur. 15 XII 1516 zm. w okr. 5–7 I 1583 | Juliusz ur. 29 VI 1528 zm. 3 V 1589 | Jadwiga ur. ? zm. 1602 | ||||||||||
| Ernest Ludwik ur. 1 XI 1545 zm. 17 VI 1592 | Zofia Jadwiga ur. 1 XII 1561 zm. 30 I 1631 | ||||||||||||
| Filip Juliusz (ur. 27 XII 1584, zm. 6 II 1625) |
Przypisy
- ↑ Wszystkie daty dzienne podane są według kalendarza juliańskiego. Przy przeliczaniu na daty kalendarza gregoriańskiego należy dodać 10 dni. Zob. daty nowego i starego porządku.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 478-479.
- ↑ a b c J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 206.
- ↑ a b c d E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 478.
- ↑ a b c d K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 131.
- ↑ Niektóre źródła datują zaręczyny na 18 lutego, a ślub na 24 czerwca. Spotykana jest również data 5 lipca. Por. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, T. II, ss. 207, 209.
- ↑ J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 207.
Bibliografia
Opracowania
- Kazimierz Kozłowski, Jerzy Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372.
- Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, T. II, Szczecin 1995, ISBN 83-902780-0-6.
- Edward Rymar, Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056.
- Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.
Literatura dodatkowa (online)
- Madsen U., Philipp Julius (niem.), [dostęp 2012-03-31].
- Pyl T., Philipp Julius, Herzog von Pommern-Wolgast (niem.), [w:] NDB, ADB Deutsche Biographie (niem.), [dostęp 2012-03-31].
Media użyte na tej stronie