Filip Nereusz Meciszewski

Filip Nereusz Meciszewski herbu Prawdzic[1] (ur. przed 9 lipca[2] 1786 w Krakowie, zm. 29 listopada 1830 w Warszawie) – pułkownik inżynier Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego, syn Kacpra, pułkownika, i jego pierwszej żony Marianny, starszy, przyrodni brat publicysty i wydawcy Hilarego Walentego Meciszewskiego.

Odebrawszy wykształcenie najpierw[3] na wydziale filozoficznym Akademii Krakowskiej[4], a następnie (1803-1807) w akademii inżynierów w Wiedniu, Filip Meciszewski wszedł do służby austriackiej, gdzie w 1808 mianowany został podporucznikiem (Leutnant), a rok później awansował na porucznika (Oberleutnant). Jako Oberleutnant w służbie cesarskiej armii uczestniczył w wojnie polsko-austriackiej, m.in. w walkach o Sandomierz. Uzyskawszy zwolnienie z wojska austriackiego, w stopniu kapitana artylerii przeniósł się w 1810 do wojska Księstwa Warszawskiego, gdzie przydzielono go do wojsk inżynieryjnych; uczestniczył w pracach fortyfikacyjnych twierdz w Toruniu, Modlinie i Zamościu, a w Toruniu przez pewien czas był komendantem. W 1813 bronił Modlina, a po jego kapitulacji wrócił do Krakowa, gdzie 26 sierpnia 1814 mianowany został zastępcą profesora geometrii wykreślnej, mechaniki i matematyki stosowanej przy Uniwersytecie Jagiellońskim. Wobec decyzji Wydziału Oświecenia Narodowego, który odrzucił wniosek uniwersytetu o mianowanie Meciszewskiego profesorem zwyczajnym[5] powrócił on do służby wojskowej Królestwa Polskiego[6]; był wykładowcą w Zimowej Szkole Artylerii i w Korpusie kadetów w Kaliszu; w 1821 awansował do stopnia pułkownika. Jako wykładowca technik fortyfikacyjnych i matematyki był bardzo wymagający, stosował się też ściśle do reguł wprowadzonych w wojsku przez Wielkiego Księcia Konstantego, co skutkowało tym, że nie był lubiany przez podchorążych. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 20 lat służby[7].

Zginął w czasie powstania listopadowego, zastrzelony na Krakowskim Przedmieściu koło Pałacu Namiestnikowskiego przez spiskujących podchorążych, wraz z m.in. gen. Maurycym Hauke i gen. Stanisławem Trębickim. Władze rosyjskie nakazały umieścić nazwisko pułkownika Meciszewskiego (obok nazwisk sześciu generałów, którzy zginęli z rąk spiskowców tej nocy) na pomniku wystawionym w 1841 na Placu Saskim[8].

Odznaczony był Krzyżem Złotym Virtuti Militari, Orderem Świętego Stanisława II klasy (1829)[9] i Orderem Świętej Anny II klasy z brylantami. Jego żoną była Józefa Łęska (córka Józefa Łęskiego, po śmierci Filipa Meciszewskiego powtórnie zamężna z G. Suskim; zmarła w 1853), z którą miał dwóch synów i trzy córki: Feliksa, Karola, Paulinę, Honoratę i Eufemię; Feliks był właścicielem Ochodzy, a Honorata została żoną Macieja Wojewódzkiego.

Wydał:

  • "Fortyfikacja polowa" (Warszawa, 1825, z rycinami)
  • "O wojnie tureckiej przez generała Valentini" (tłumaczenie z niemieckiego, Warszawa, 1829).

Przypisy

  1. ↑ M.J. Minakowski, Wielka Genealogia Minakowskiego
  2. ↑ ochrzczony 9 lipca 1786
  3. ↑ od października 1802 do końca roku akademickiego 1802/1803
  4. ↑ studiował tam chemię, mechanikę i logikę
  5. ↑ w dokumentach UJ do końca września 1815 figurował jako profesor
  6. ↑ według Orgelbranda wrócił do wojska w 1818 w stopniu majora, natomiast według Polskiego Słownika Biograficznego już w 1817 był podpułkownikiem, szefem sztabu artylerii i inżynierii
  7. ↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
  8. ↑ Pomnik rozebrano w 1917
  9. ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. X, nr 12, Warszawa 1931, s. 285.

Bibliografia