Filipinki

Filipinki

Zespół wokalny Filipinki podczas zdjęć do filmu „Marynarka to męska przygoda” wiosną 1966 roku.
Rok założenia	1959
Rok rozwiązania	1974
Pochodzenie	Szczecin, Polska
Gatunek	pop bigbit
Aktywność	1959–1974
Współpracownicy
Jan Janikowski Włodzimierz Patuszyński Mateusz Święcicki Janusz Kępski

Filipinki – polski zespół wokalny utworzony w listopadzie 1959 roku przy Technikum Handlowym w Szczecinie (przy ul. gen. Sowińskiego 1, gdzie mieści się Zespół Szkół nr 3) z okazji 15-lecia szkoły. Założony został przez Jana Janikowskiego, nauczyciela muzyki. Nazwa zespołu pochodzi od tytułu czasopisma dla dziewcząt „Filipinka”.

Kariera

Początki działalności

Początkowo był to nonet, potem oktet, a ostatecznie septet w składzie:

• Zofia Bogdanowicz (od 1959 do czerwca 1967 roku),
• Niki Ikonomu (od 1961 do lipca 1970 roku),
• Elżbieta Klausz (od 1959 do czerwca 1967 roku),
• Krystyna Pawlaczyk (od 1959 do października 1974 roku),
• Iwona Racz (od 1959 do lutego 1972 roku),
• Anna Sadowa (od 1959 do lipca 1970 roku),
• Krystyna Sadowska (od 1959 do czerwca 1969 roku).

Skład zespołu zmieniał się często – szczególnie w pierwszym okresie istnienia (od 1959 do 1963 roku) oraz w drugim okresie, po 1967 roku. W zespole śpiewały także^[1]:

• Halina Sztejner (od 1959 do czerwca 1963 roku),
• Hanna „Gośka” Gościniak (od 1959 do 1961 roku),
• Maria Kolczyńska (od 1959 do 1962 roku),
• Barbara Kowalska (od czerwca 1969 do grudnia 1969 oraz od lipca 1970 do listopada 1971 roku),
• Maria Hardy (od stycznia 1970 do marca 1971 roku),
• Grażyna Sowińska (od marca 1971 do października 1974 roku),
• Grażyna Piątkowska (od listopada 1971 do października 1974 roku).

Debiut grupy miał miejsce w 1960 podczas koncertu na akademii szkolnej zorganizowanej z okazji XV-lecia istnienia szczecińskiego Technikum Handlowego. W 1961 zespół wziął udział w Wielkim Festiwalu Muzyki, Pieśni i Tańca we Wrocławiu^[2], gdzie otrzymał wyróżnienie za interpretację piosenki Ave Maria no morro. W 1962 zespół wystąpił w radiowym konkursie Mikrofon dla wszystkich, dzięki któremu zyskał popularność i otrzymał propozycję nagrań dla Szczecińskiej Rozgłośni Polskiego Radia. Nagrania te niedługo później zostały zaprezentowane szerszej publiczności na antenie ogólnopolskiej. Od tej pory grupa przestała być zespołem amatorskim i rozpoczęła profesjonalną karierę.

Rozwój kariery

Filipinki przy wodospadzie Niagara w Stanach Zjednoczonych podczas trasy koncertowej Siedem uśmiechów. Filipinki: Iwona Racz, Anna Sadowa, Krystyna Pawlaczyk, Krystyna Sadowska, Zofia Bogdanowicz, Elżbieta Klausz i Niki Ikonomu oraz Jan i Halina Janikowscy, Włodzimierz Patuszyński, Warszawscy Stompersi, Aleksander Nizowicz i Jerzy Górny. Październik 1966 r.

Szczyt popularności Filipinek przypadł na lata 1963–1965. W roku 1963, w styczniu, wystąpiły w radiu w audycji Jana Świącia i Zalewskiego. Z kolei w kwietniu zadebiutowały w telewizji, a w maju swoją nazwę otrzymały oficjalnie – w redakcji czasopisma „Filipinka” w Warszawie. Latem tego samego roku – w sierpniu – koncertowały już za granicą (NRD, Szwecja), a jesienią nagrały swoją pierwszą płytę. Następnie wiele koncertowały za granicą (Anglia, Bułgaria, Francja, Kanada, USA, ZSRR). Z powodzeniem występowały na festiwalach (m.in. na Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu).

Większość najpopularniejszych piosenek dla zespołu napisali J. Janikowski i Włodzimierz Patuszyński, a w drugim okresie istnienia grupy – od 1967 r. – następny kierownik artystyczny zespołu Mateusz Święcicki.

Nagrody i wyróżnienia

• 1961 – wyróżnienie dla piosenki Ave Maria no morro na Wielkim Festiwalu Muzyki, Pieśni i Tańca we Wrocławiu

• 1964 – piosenka Batumi została uznana za najpopularniejszą piosenkę 1963 r. w plebiscycie PR
• 1964 – nagroda Towarzystwa Przyjaciół Opola na Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu
• 1965 – nagroda rzeczowa na III Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu
• 1968 – piosenka Nie ma go wygrywa wiosenną edycję Telewizyjnej Giełdy Piosenki
• 1969 – piosenka Wiosna majem wróci wygrywa wiosenną edycję Telewizyjnej Giełdy Piosenki
• 1969 – wyróżnienie dla piosenki Weselmy się na VII Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu
• 1969 – piosenka Jacht kapitana Teligi została uznana za najlepszą piosenkę marynistyczną 1969 r. w plebiscycie PR
• 1971 – piosenka Ja się w tobie nie zakocham została uznana za najpopularniejszą piosenkę kwietnia w plebiscycie PR
• 2009 – Odznaka honorowa Zasłużony dla Kultury Polskiej Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego^[3]
• 2014 – Nagroda Specjalna TVP S.A. za całokształt twórczości artystycznej wręczona wokalistkom Filipinek podczas 51 KFPP w Opolu^[4]
• 2014 – Odsłonięcie gwiazdy Filipinek w opolskiej Alei Gwiazd Festiwalu Polskiej Piosenki^[5]
• 2016 – Złote Odznaki Honorowe Gryfa Zachodniopomorskiego dla członkiń zespołu Filipinki^[6].
• 2017 – Medale za Zasługi dla Miasta Szczecina dla członkiń zespołu Filipinki^[7].

Późniejsze lata istnienia zespołu i rozwiązanie grupy

Filipinki w styczniu 1970 r. – Maria Hardy, Niki Ikonomu, Krystyna Pawlaczyk, Iwona Racz i Anna Sadowa. Pocztówka reklamująca album Filipinki & Bez Atu – Nie wierz chłopcom.

W 1967 r. zespół postanowił zmienić styl i repertuar, dostosowując się do rewolucji w muzyce młodzieżowej. Filipinki rozstały się z Janem Janikowskim i przeszły pod opiekę Mateusza Święcickiego. Wiosną 1968 roku wygrały Telewizyjną Giełdę Piosenki piosenką Nie ma go (muz. Jan Barnaba, sł. Krystyna Żywulska), a wiosną następnego roku kolejną edycję konkursu piosenką Wiosna majem wróci (muz. Maciej Kossowski, sł. Helena Komorowska). W 1969 roku podczas występu na VII Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu otrzymały wyróżnienie za piosenkę Weselmy się. Ostatnim istotnym sukcesem zespołu była wygrana w plebiscycie Polskiego Radia w 1971 roku, kiedy słuchacze uznali ich piosenkę Ja się w tobie nie zakocham za najlepszą piosenkę kwietnia.

W latach 70. XX wieku zespół przechodził liczne zmiany personalne. Kierownikami muzycznymi grupy byli Mateusz Święcicki w latach 1967–1972 i Janusz Kępski w latach 1972–1974. Filipinki w tym ostatnim okresie występowały głównie jako zespół estradowy, często towarzysząc jako chórek innym artystom, np. podczas XI i XII Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie. Współpracowały m.in. ze Stefanem Stuligroszem^[8] oraz zespołem Trubadurzy^[9].

Od 1967 roku występowały jako kwintet, od 1970 roku jako kwartet, a od 1972 roku jako tercet, przyjmując wtedy nieco zmienioną nazwę – Nowe Filipinki. Zmieniła się również stylistyka brzmieniowa i artystyczna zespołu.

Oficjalnie zespół zaprzestał działalności w roku 1974 wraz z odejściem z grupy ostatniej oryginalnej Filipinki Krystyny Pawlaczyk. Stał się wzorem dla innych późniejszych żeńskich grup wokalnych^[10].

Zespoły muzyczne akompaniujące Filipinkom

Niemal od początku istnienia Filipinki miały swoich muzyków związanych na stałe z zespołem i akompaniujące mu podczas koncertów i nagrań. Były to grupy:

• od końca 1963 do końca 1964 – zespół jazzu tradycyjnego Coma 5
• od początku 1965 do lata 1967 – zespół jazzu tradycyjnego Warszawscy Stompersi
• od jesieni 1967 do jesieni 1968 – zespół bigbitowy Dzikusy
• od jesieni 1968 do września 1971 – zespół bigbitowy Bez Atu

Filipinki śpiewały i nagrywały także z towarzyszeniem wielu innych zespołów oraz orkiestr symfonicznych – m.in. Kwartetu Warszawskiego i Chochołów^[11], Orkiestry Filharmonii Szczecińskiej, Koszalińskiej Orkiestry Symfonicznej pod dyrekcją Zdzisława Bytnara, Orkiestry PRiTV w Warszawie, Orkiestry Rozrywkowej Polskiego Radia i Telewizji w Łodzi pod dyrekcją Henryka Debicha^[12], Orkiestry Symfonicznej TV NRD oraz Orkiestry Radiowej Bogusława Klimczuka^[13].

Filipinki były zaprzyjaźnione z tarnowskim zespołem bigbitowym Filipy.

Trasy koncertowe Filipinek

Przez 15 lat istnienia Filipinki dały około 4 tys. koncertów – średnio w każdym roku występowały przez 300 dni. Podczas tras koncertowych po Europie, Ameryce i Azji pokonały ponad 700 tys. kilometrów^[14].

Piosenki Filipinek w filmach i programach TV

W filmie Yesterday piosenki „Wala twist” i „Batumi” pojawiają się obok piosenek The Beatles. „Batumi” wykorzystano w programie „Tańcząca z Gruzją” i spektaklu telewizyjnym „Rewizor” z 2005 roku.

Zarejestrowane piosenki Filipinek

Przeboje

Filipinki podczas próby jednego z koncertów 51. Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki. Od lewej stoją: Niki Ikonomu, Elżbieta Klausz, Iwona Racz, Zofia Bogdanowicz i Anna Sadowa (Opole, 2014)

1963

• „Ave Maria no morro” (1963, muz. Herivelto Martins, sł. Tadeusz Czarkowski)
• „Pity pity” (1963, muz. i sł. Joe Ergus)

1964

• „Wala twist” (1964, muz. Jan Janikowski, sł. Włodzimierz Patuszyński)
• „Bal arlekina” (1964; muz. Jan Janikowski, sł. Włodzimierz Patuszyński)
• „Filipinki – to my” (1964, muz. Jan Janikowski, sł. Włodzimierz Patuszyński)
• „Batumi” (1964; muz.: Artemi Ajwazjan, sł. Ola Obarska)
• „Charleston nastolatków” (1964; muz. Jan Janikowski, sł. Włodzimierz Patuszyński)
• „Do widzenia, profesorze” (1964, muz. Jan Janikowski, sł. Włodzimierz Patuszyński)
• „Spacer po porcie” (1964, muz. Jan Janikowski)

1965

• „Siedmiu chłopców” (1965, muz. Jan Janikowski, sł. Andrzej Tylczyński)
• „Tarap tarap” (1965, muz. Bogusław Klimczuk, sł. Tadeusz Urgacz)

1966

• „Kto się lubi, ten się czubi” (1966, muz. Jan Janikowski, sł. Włodzimierz Patuszyński)
• „Pożegnanie z zabawkami” (1966, muz. Andrzej Korzyński, sł. Zbigniew Zapert)
• „Serwus Panie Chief” (1966, muz. Jan Tomaszewski, sł. Jan Bołgaty)
• „Znajdź sobie dziewczynę” (1966, muz. Jan Janikowski, sł. Zbigniew Zapert)

1967

• „Tylko raz” (1967, muz. Jan Janikowski)

1968

• „Nie ma go” (1968, muz. Jan Barnaba, sł. Krystyna Żywulska)
• „O dziesiątej” (1968, muz. Mateusz Święcicki, sł. Jonasz Kofta)
• „Znam go na pamięć” (1968, muz. Ryszard Poznakowski, sł. Jan Krynicz)
• „Hej nam hej” (1968, muz. i sł. ludowe w opracowaniu Mateusza Święcickiego)

1969

Okładka płyty winylowej zespołu Filipinki, „Wiosna majem wróci”

• „Wiosna majem wróci” (1969, muz. Maciej Kossowski, sł. Helena Komorowska)
• „Weselmy się” (1969, muz. ludowa w opracowaniu Mateusza Święcickiego, sł. Adam Miriam)
• „Dlaczego płaczesz mały” (1969, muz. Ryszard Poznakowski, sł. Janusz Kondratowicz)
• „Tłok na plaży” (1969, muz. Mateusz Święcicki, sł. Bogusław Swat)
• „Jacht kapitana Teligi” (1969, muz. Jerzy Tyszkowski, sł. Bogdan Ostromęcki)

1970

• „Nie wierz chłopcom” (1970, muz. Mateusz Święcicki, sł. Marek Kilarski)
• „Dam ci wszystko, co zechcesz” (1970, muz. Bogusław Klimsa, sł. Andrzej Kuryło)
• „On jest tu” (1970, muz. Wiktor Stroiński, sł. Marek Kilarski)
• „Jeśli kochasz, nigdy nie mów o tym” (1970, muz. Mateusz Święcicki, sł. Grzegorz Walczak)
• „Za dużo wrażeń, za mało marzeń” (1970, muz. Marian Zimiński, sł. Marek Gaszyński)

1971

• „Co się odwlecze, to nie uciecze” (1971, muz. Mateusz Święcicki, sł. Jerzy Miller)
• „Ja się w tobie nie zakocham” (1971, muz. Artur Żalski, sł. Zbigniew Stawecki)
• „Chcę mieć ciebie na własność” (1971, muz. Bohdan Kezik, sł. Włodzimierz Patuszyński)

1972

• „Ze mną od dziś” (1972, muz. Janusz Kępski, sł. Erwin Park)

Dyskografia

Solowa^[15]

Kompilacje

(tylko płyty winylowe wydane w Polsce do 1989 r.)

Informacje dodatkowe

Filipinki w Szczecinie 22 września 2019 r. podczas obchodów 60. rocznicy utworzenia zespołu. Od lewej stoją: Elżbieta Klausz, Zofia Bogdanowicz-Kasprzyk, Niki Ikonomu, Halina Sztejner, Anna Sadowa-Stroińska i Iwona Racz-Szczygielska

• Piosenkę Filipinki – to my sparodiował kabaret Dudek. W parodii tej wystąpili: Edward Dziewoński, Wiesław Gołas, Bogumił Kobiela, Jan Kobuszewski^[19].
• W marcu 2005 na cześć Filipinek jedna z ulic w Szczecinie otrzymała ich nazwę^[20].
• W połowie 2011 roku w plebiscycie Głosu Szczecińskiego czytelnicy zadecydowali o nazwaniu jednego ze szczecińskich tramwajów Pesa Swing imieniem zespołu Filipinki^[21].
• W 2013 roku ukazała się rozbudowana, albumowa monografia zespołu Filipinki – to my! Ilustrowana historia pierwszego polskiego girlsbandu. Jej autorem jest Marcin Szczygielski, syn Iwony Racz – jednej z członkiń grupy. Do albumu została dołączona płyta CD, na której znalazły się 24 nigdy wcześniej niepublikowane nagrania Filipinek z lat 1962–1971.
• 4 czerwca 2019 roku Rada Miasta Szczecin podjęła decyzję o nazwaniu imieniem Filipinek skweru przed Teatrem Polskim, położonego między ulicami Swarożyca i Montwilla w Szczecinie^[22].

Przypisy

Bibliografia

• Waschko R., Przewodnik Iskier: muzyka jazzowa i rozrywkowa, Warszawa 1970, Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, tu hasło Filipinki, s. 93, s. 358.
• Wolański R., Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej, Warszawa 1995, Agencja Wydawnicza MOREX, ISBN 83-86848-05-7, tu hasło Filipinki, s. 51, 52.
• Szczygielski M., Filipinki – to my! Ilustrowana historia pierwszego polskiego girlsbandu, Warszawa 2013, Instytut Wydawniczy Latarnik, Agora SA, Oficyna Wydawnicza AS, ISBN 978-83-268-1277-4.

Linki zewnętrzne

• Wala Twist