Filippo Tommaso Marinetti

Filippo Tommaso Marinetti
Ilustracja
Filippo Tommaso Marinetti
Data i miejsce urodzenia

22 grudnia 1876
Aleksandria

Data i miejsce śmierci

2 grudnia 1944
Bellagio

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

poezja

podpis

Filippo Tommaso Marinetti (ur. 22 grudnia 1876 w Aleksandrii, zm. 2 grudnia 1944 w Bellagio we Włoszech) – włoski ideolog, poeta, wydawca, jeden z twórców i głównych teoretyków futuryzmu na początku XX wieku[1]. Mąż artystki Benedetty Cappa[2].

Życiorys

Niektóre z jego młodzieńczych wierszy były dedykowane Giuseppe Garibaldiemu.

W 1894 zamieszkał w Mediolanie. Na początku XX wieku zaprzyjaźnił się z Gustavem Kahnem, teoretykiem nowej poezji i estetyki. W czerwcu 1908 Marinetti przeżył wypadek samochodowy.

Początkowo publikował w założonym przez siebie w 1905 magazynie "Poesia". Przyjął wtedy pseudonim literacki "Hesperus" (nawiązujący do symbolu narodowego Włoch). Organizował "futurystyczne soirées" – spotkania, podczas których członkowie tego ruchu artystycznego prezentowali swoje prace i wiersze. Jest autorem Manifestu futuryzmu – dzieła programowego zapoczątkowującego nurt futurystyczny[3] i ogłoszonego 20 lutego 1909 w dzienniku Le Figaro[4]. Manifest zgromadził wokół niego grupę innych artystów utożsamiających się z ruchem: Umberta Boccioniego, Carlo Carrà, Luigiego Russolo, którzy brali udział w dalszych pracach programowych[5]. Sam Marinetti w roku 1913 twierdził, iż ruch futurystyczny stanowi wytrwałą, zorganizowaną i systematyczną zachętę do oryginalnej twórczości, nawet jeśli na pierwszy rzut oka wydaje się szalona.

Marinetti stał się zwolennikiem włoskiego faszyzmu[6] i Benita Mussoliniego[1]. W dziele Futurismo e Fascismo (Futuryzm i faszyzm), wydanym w roku 1924[1], dowodził, że ideologia faszystowska stanowi najdoskonalszą realizację postulatów futurystycznych. Był członkiem Akademii Królewskiej i jednym z organizatorów życia kulturalnego we Włoszech, a także członkiem rządu faszystowskiego[7].

W dniach 8-14 marca 1934 roku przebywał w Polsce, gdzie odwiedził Warszawę, Lwów i Kraków[8]. Jego przyjazd traktowany był jako wizyta intelektualisty, ale również jako wizyta polityka faszystowskiego wysokiej rangi. W Polsce spotkał się z prawie całym zarządem PEN Clubu, wieloma znanymi osobistościami życia kulturalnego jak również ze znaczącymi politykami. Nie doszła do skutku zaplanowana rozmowa z ministrem spraw zagranicznych Józefem Beckiem, z powodu nagłego wyjazdu tego ostatniego[7].

Wybrana twórczość

  • Do automobilu (utwór pisany wierszem wolnym), 1905
  • Manifest futuryzmu, 1909
  • Zabijmy światło księżyca!, 1909
  • Mafarka il Futurista (oryg. Mafarka le futuriste) (powieść), 1909
  • Nasi wspólni wrogowie, 1910

Przypisy

  1. ↑ a b c Filippo Tommaso Marinetti, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2016-09-08] (ang.).
  2. ↑ Benedetta Cappa Marinetti and the second phase of futurism. - Free Online Library, www.thefreelibrary.com [dostęp 2022-04-24].
  3. ↑ The Founding and Manifesto of Futurism by F. T. Marinetti. Italian Futurism. [dostęp 2016-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-22)]. (ang.).
  4. ↑ Susanna Partsch: Kunst-Epochen. 20. Jahrhundert I. Stuttgart: Reclam, 2002, s. 38. ISBN 978-3-15-018178-2. (niem.).
  5. ↑ Susanna Partsch: Kunst-Epochen. 20. Jahrhundert I. Stuttgart: Reclam, 2002, s. 245. ISBN 978-3-15-018178-2. (niem.).
  6. ↑ Filippo Tommaso Marinetti (1876-1944). Teatr Dramatyczny M. St. Warszawy. [dostęp 2016-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-21)]. (pol.).
  7. ↑ a b Przemysław Stożek. "Wilk w owczarni". Przyjęcie Marinettiego przez polskie środowiska intelektualne Warszawy, Krakowa i Lwowa (8-14 III 1933). „Teksty Drugie”. 6, s. 124-136, 2011. 
  8. ↑ Piotr Marek Stański, Marinetti we Lwowie, "Semper Fidelis" 4-5/2004.

Linki zewnętrzne

Przedstawiciele włoskiego futuryzmu
Literatura
Malarstwo
Architektura
Rzeźba
Muzyka

Media użyte na tej stronie

Signature of Marinetti.jpg
Podpis z dopisu F. T. Marinettiho Karlu Teigovi.