Filoteusz (Narko)

Filoteusz
Władimir Narko
Arcybiskup berliński i niemiecki
ilustracja
Kraj działania

Niemcy

Data i miejsce urodzenia

21 lutego 1905
Zanotoczki

Data i miejsce śmierci

24 września 1986
Hamburg

Arcybiskup berliński i niemiecki
Okres sprawowania

1971–1982

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny poza granicami Rosji

Inkardynacja

Eparchia berlińska i niemiecka

Śluby zakonne

1928

Diakonat

do 1928

Prezbiterat

do 1928

Chirotonia biskupia

23 listopada 1941

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

23 listopada 1941

Miejscowość

Żyrowice

Miejsce

monaster Zaśnięcia Matki Bożej

Konsekrator

Pantelejmon (Rożnowski)

Współkonsekratorzy

Benedykt (Bobkowski)

Filoteusz, imię świeckie Władimir Jewdokimowicz Narko ros. Владимир Евдокимович Нарко, biał. Uładzimir Narko lub Norka, Уладзімір Еўдакімавіч Нарко (ur. 21 lutego 1905 w Zanotoczkach[1], zm. 24 września 1986 w Hamburgu[1]) – białoruski duchowny prawosławny.

Życiorys

Absolwent prawosławnego seminarium duchownego w Wilnie (1924), a następnie Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego[2] (uzyskał dyplom w 1928 lub 1929)[1]. W 1928 złożył wieczyste śluby mnisze i został wyświęcony na hieromnicha[1]. Trzy lata później metropolita warszawski i całej Polski Dionizy skierował go do Konstantynopola na uzupełniające studia teologiczne połączone z nauką języka greckiego[2]. W 1934 otrzymał godność archimandryty[1]. W tym samym roku metropolita warszawski powierzył mu obowiązki proboszcza parafii św. Jerzego we Lwowie oraz dziekana dekanatu małopolskiego[2]. Następnie był wykładowcą prawosławnego seminarium duchownego w Warszawie oraz służył w soborze św. Marii Magdaleny w Warszawie[1]. Zaliczał się do najbliższych współpracowników metropolity warszawskiego i całej Polski Dionizego[3]. Tytuł magistra teologii uzyskał w 1937[1].

W czasie II wojny światowej zaangażował się w tworzenie autokefalicznego Białoruskiego Kościoła Prawosławnego (brał udział w Wszechbiałoruskim Soborze Cerkiewnym) i przyjął w jego ramach chirotonię na biskupa słuckiego (w monasterze w Żyrowiczach 23 listopada 1941[4]), zaś w 1942 został biskupem mohylewskim i mścisławskim[1], następnie otrzymał godność arcybiskupa[5]. Zwolennik budowy Białoruskiego Kościoła Prawosławnego jako Kościoła o charakterze narodowym, w swoich działaniach cieszył się poparciem okupacyjnych władz niemieckich oraz współpracujących z nimi działaczy białoruskich. Dzięki ich wsparciu 1 czerwca 1942 arcybiskup Filoteusz został faktycznym zarządcą Białoruskiego Kościoła Prawosławnego – kierujący nim do tej pory metropolita Pantelejmon (Rożnowski), chociaż nie zrzekł się godności, oddał mu pełną kontrolę nad administraturą. Filoteusz odmówił jednak pełnej realizacji postulatów białoruskich działaczy narodowych – nie zgodził się m.in. na usunięcie z parafii Kościoła duchownych narodowości rosyjskiej i zastąpienie ich Białorusinami, jak również na powołanie rady doradczej złożonej z duchownych i świeckich[6]. Stracił wówczas poparcie działaczy białoruskich, którzy zaczęli domagać się od władz niemieckich usunięcia go z urzędu[7] i oskarżyli go o rusyfikację życia cerkiewnego na Białorusi[8]. Na przełomie sierpnia i września 1942 zwołał Ogólnobiałoruski Sobór, który oficjalnie proklamował autokefalię Kościoła na Białorusi i zwrócił się do zwierzchników kanonicznych Cerkwi z prośbą o jej uznanie[7]. Wiosną 1943 arcybiskup Filoteusz ponownie przekazał metropolicie Pantelejmonowi zarząd Kościoła Białoruskiego[9].

W maju 1944 został rektorem seminarium duchownego w Mińsku, zaś w czerwcu tego samego roku wziął udział w II Ogólnobiałoruskim Kongresie[10]. Natychmiast po jego zakończeniu udał się do Grodna, a następnie przez Warszawę i Sosnowiec ewakuował się do Niemiec[10].

W 1946 otrzymał godność biskupa heskiego, wikariusza eparchii berlińskiej i niemieckiej, w jurysdykcji Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego poza granicami Rosji. W 1971 został ordynariuszem eparchii berlińskiej i niemieckiej. Urząd pełnił do 1982, gdy odszedł w stan spoczynku. Cztery lata później zmarł[1].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Архиепископ Филофей
  2. a b c Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 261. ISBN 978-83-7431-127-4.
  3. Stefan Dudra, Metropolita Dionizy (Waledyński) 1876–1960), Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, s. 38, ISBN 978-83-60311-34-9, OCLC 750616171.
  4. A. Mironowicz, Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2001. ISBN 83-7431-046-4, s.213
  5. A. Mironowicz, Kościół prawosławny..., s.217
  6. A. Mironowicz, Kościół prawosławny..., s.218
  7. a b A. Mironowicz, Kościół prawosławny..., s.219
  8. A. Mironowicz, Kościół prawosławny..., s.222
  9. A. Mironowicz, Kościół prawosławny..., s.220
  10. a b A. Mironowicz, Kościół prawosławny..., s.223

Media użyte na tej stronie

Архиепископ Филофей.jpg
Autor: Чирков Игорь Александрович, Licencja: CC0
Archbishop Filofei (Narco)