Filozofia Zachodu

Filozofia Zachodu lub filozofia europejska – myśl filozoficzna cywilizacji zachodniej. Termin stosowany dla odróżnienia od stanowiącej inną specjalność naukową^[1] filozofii Wschodu (indyjskiej oraz chińskiej). Filozofia europejska zaczęła kształtować się około VI wieku p.n.e. w starożytnej Grecji i w XXI w. dalej się rozwija^[2].

Początki filozofii europejskiej

Starożytna filozofia grecka powstała nie w samej Grecji, lecz w założonych przez Greków jońskich miastach na zachodnim wybrzeżu Azji Mniejszej^[3][4]. Tutaj wcześniej niż w Grecji rozwinęła się produkcja niewolnicza, handel i ukształtowana na ich podstawie kultura duchowa. Pierwsze filozoficzne teorie powstały na przełomie VII i VI wieku p.n.e. w Milecie — największym mieście greckim w Azji Mniejszej^[3]. W końcu VII i w VI wieku żyli tu trzej myśliciele: Tales, Anaksymander i Anaksymenes. Pierwszym filozofem milezyjskim był Tales^[3], który nieusatysfakcjonowany mitologicznym wyjaśnieniem powstania świata próbował wyjaśnić to zagadnienie w sposób naukowy. Tales uważał, że wszystko powstało z wody, podczas gdy jego poprzednicy mówili o bóstwach wody (Okeanosie i Tetydzie)^[5].

Tak zwany pierwszy okres filozofii starożytnej (w którym działali m.in. jońscy filozofowie przyrody, eleaci czy Heraklit) był typowym okresem powstania i rozwoju filozofii i nie obejmował wielu zagadnień, skupiając się głównie na kosmologii. Inne zagadnienia (psychologia, epistemologia, estetyka, etyka) zostały potraktowane ubocznie. Filozofia nie korzystała wówczas z pomocy nauk szczegółowych (które nie istniały), a czasem je zastępowała^[6]. W tzw. okresie klasycznym za sprawą takich filozofów jak Platon, Sokrates czy Arystoteles myśl filozoficzna rozwinęła się.

Dyscypliny filozofii europejskiej

Filozofowie zachodni często dzielili filozofię na poddyscypliny. Tradycyjny podział filozofii na etykę, fizykę i logikę został dokonany przez stoików^[7][8].

Współcześnie głównymi działami filozofii są metafizyka, epistemologia, etyka i estetyka (ostatnie dwie składają się na aksjologię). Logika jest czasami włączana jako dział filozofii, a czasami traktowana jako odrębna nauka.

Zobacz też

• cywilizacja zachodnia

Przypisy

Bibliografia

• W.F. Asmus: Filozofia społeczeństwa niewolniczego. Grecja i Rzym. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 43-86. (pol.).
• Władysław Tatarkiewicz: Historia filozofii. Wyd. 22. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-0114466-1.