Fiołek leśny

Fiołek leśny

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	malpigiowce
Rodzina	fiołkowate
Rodzaj	fiołek
Gatunek	fiołek leśny
Nazwa systematyczna
Viola reichenbachiana Jordan ex Bor. Fl. centre France ed. 3., 2:78. 1857
Synonimy
Viola arenicola Chabert Viola formosa Vuk. Viola sylvestris auct.

Fiołek leśny (Viola reichenbachiana) – gatunek rośliny należący do rodziny fiołkowatych. Występuje w Azji (Turcja, Indie, Pakistan), Afryce Północnej (Algieria, Maroko) i w całej niemal Europie^[3]. Pospolity w południowej i środkowej Europie, w Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.

Morfologia

Pokrój

Roślina wieloletnia, 5–20 cm wysokości. Cała roślina jest naga lub słabo tylko owłosiona.

Łodyga

Podnosząca się, rzadziej leżąca. Kłącze pod liściową różyczką bez łusek.

Liście

Liście odziomkowe sercowate i długoogonkowe, liście łodygowe sercowato-jajowate, na krótszych ogonkach. Wszystkie liście na wierzchniej stronie rzadko owłosione, karbowane. Przylistki wąskie, grzebieniasto frędzlowane.

Kwiaty

Osadzone na długich szypułkach, czerwonawo-fioletowe do 3 cm długości, z ciemnofioletową, długą ostrogą, przeważnie zagiętą ku górze. Okwiat składa się z 5 płatków, przy czym dwa z nich skierowane są do góry, a trzy w dół, dolny środkowy posiada ciemniejszą plamkę i z tyłu ostrogę. Wewnątrz kwiatu jeden słupek z główkowatym znamieniem i 5 pręcików.

Owoce

Torebka pękająca trzema klapami. Wysychające po dojrzeniu nasion klapy torebki wyginają się wyrzucając nasiona na odległość kilku metrów.

• 

  Liść

• 

  Kwiat

• 

  Ostroga

• 

  Owoc

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od kwietnia do czerwca. Bezwonne kwiaty zapylają pszczoły, zwabione barwnymi kwiatami i nektarem zbierającym się w ostrodze. Posiadające elajosom nasiona roznoszone są najczęściej przez mrówki. Siedlisko: lasy liściaste, mieszane i iglaste, na glebach próchniczych i luźnych, chętnie na podłożu wapiennym. W górach występuje tylko do regla dolnego. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Fagetalia^[4].

Zmienność

Tworzy mieszańce z fiołkiem drobnym, fiołkiem mokradłowym, fiołkiem przedziwnym, fiołkiem psim, fiołkiem Rivina, fiołkiem wyniosłym, fiołkiem skalnym^[5].

Zastosowanie

Jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.