Florian Adrian

Florian Edmund Adrian

Franciszek Akrunowicz
Edmund Neuman
Czesław Wawerski

Florek, Liberator, Libra

kapitan
Data i miejsce urodzenia	8 listopada 1913 Bydgoszcz
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 1944 Suchedniów
Przebieg służby
Lata służby	1937–1944
Siły zbrojne	Wojsko Polskie, Polskie Siły Zbrojne, Armia Krajowa
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego, Armée de l’air, RAF
Jednostki	dywizjon 300, Okręg Radom-Kielce AK
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, Kampania wrześniowa,
Odznaczenia

Florian Edmund Adrian vel Franciszek Akrunowicz vel Edmund Neuman vel Czesław Wawerski, pseud.: „Florek”, „Liberator”, „Libra” (ur. 8 listopada 1913 w Bydgoszczy, zm. 23 czerwca 1944 w Suchedniowie) – polski oficer lotnictwa w Wojsku Polskim w okresie międzywojennym, pilot dywizjonu 300 Polskich Sił Powietrznych, cichociemny, kierownik referatu informacyjno-wywiadowczego Wydziału Lotniczego Oddziału III Sztabu Komendy Głównej Armii Krajowej, kierownik referatu lotniczego Sztabu Okręgu Armii Krajowej Kielce.

Życiorys

Florian Adrian był synem Alfonsa i Józefy z Kolitowskich. Po ukończeniu Państwowego Gimnazjum Klasycznego w Bydgoszczy i uzyskaniu matury 30 sierpnia 1933 roku wstąpił do Batalionu Unitarnego Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie nad Narwią. 15 sierpnia 1934 roku został przeniesiony do Szkoły Technicznej Podchorążych Lotnictwa w Bydgoszczy. W 1937, po ukończeniu szkoły, otrzymał przydział służbowy do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Krośnie. Od 1 sierpnia 1938 roku służył jako dowódca plutonu obsługi na lotnisku pomocniczym w Sobiejuchach, a 1 maja 1939 roku był dowódcą plutonu obsługi na lotnisku w Moderówce. W marcu tego roku był dowódcą plutonu w ćwiczebnej eskadrze pilotażu^[1].

8 września 1939 roku objął dowództwo nad ewakuacyjnymi transportami kolejowymi nr 1224 i 1225, z którymi dotarł do Równego. Po 18 września 1939 roku dostał się do Gródka Jagiellońskiego, gdzie 23 września dołączył do oddziału zapasowego 82 pułku piechoty w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie”. Oddziały jego pułku zostały rozbite. W dniach 24–27 września dowodził oddziałem karabinów maszynowych. 1 października został przydzielony do 60 dywizji piechoty „Kobryń”. Walczył m.in. pod Horodenką i Wolą Okrzejską.

6 października dostał się do niewoli niemieckiej, skąd po tygodniu uciekł z obozu przejściowego w Radomiu i przedostał się do Skarżyska-Kamiennej. Od listopada do kwietnia 1940 roku służył w Związku Walki Zbrojnej. Pełnił m.in. funkcję oficera łącznikowego ZWZ w Kielcach. W kwietniu 1940 roku przedostał się do Budapesztu, a następnie do Marsylii, od czerwca 1940 roku przebywał w Ośrodku Polskich Sił Powietrznych w Lyonie-Foire. Po upadku Francji, został ewakuowany Wielkiej Brytanii. Od lipca 1940 roku służył w 300 dywizjonie bombowym, bombardując Niemcy. W czasie jednej z akcji, 22 stycznia 1942 roku został ranny podczas nalotu na Münster.

Cichociemny

Zgłosił się do służby w kraju. Uczestniczył w szkoleniach cichociemnych, przeszkolony ze specjalnością w lotnictwie, zaprzysiężony na rotę ZWZ-AK 5 października 1942. Zrzucony do okupowanej Polski w nocy 26/27 stycznia 1943, w sezonie operacyjnym „Intonacja”, w operacji lotniczej „Gauge”, w ekipie skoczków nr XIX, z samolotu Halifax DT-727 „K” (138 Dywizjon RAF). Start z lotniska RAF Tempsford, zrzut na placówkę odbiorczą „Żubr”, 14 km od Kielc. Razem z nim skoczyli: kpt. Wacław Pijanowski ps. Dym, ppor. Stanisław Sołtys ps. Sowa, kpt. Michał Tajchman ps. Mikita^[2].

Po aklimatyzacji do realiów okupacyjnych, w marcu 1943 roku przydzielony jako kierownik referatu informacyjno-wywiadowczego Wydziału Lotniczego Oddziału III Komendy Głównej Armii Krajowej, a w czerwcu 1944 roku został kierownikiem referatu lotniczego Sztabu Okręgu Armii Krajowej Kielce.

Aresztowany przez Gestapo 23 czerwca 1944 roku w Kielcach i tego samego dnia zamordowany w Suchedniowie.

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych cichociemnych, w tym Floriana Adriana

Awanse

• Kapral podchorąży – 1934
• podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 października 1937 i 30. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna^[3]
• porucznik – 20 marca 1941
• kapitan – 26 stycznia 1943

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 9466
• Krzyż Walecznych – trzykrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.

Upamiętnienie

• Na II piętrze I Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Bydgoszczy znajduje się tablica Mortui sunt ut vivamus liberii (Nie żyją, byśmy my mogli żyć wolni) 1939–1945, na której znajduje się nazwisko Floriana Adriana.
• W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Florian Adrian.

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 17–18. ISBN 83-902499-0-1.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 288. ISBN 83-211-0537-8.
• Jan Pacyno: Florian Adrian – bohaterski absolwent „Jedynki”. 2012-03-30. [dostęp 2013-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-19)].. Według tego źródła informacje o służbie Adriana w 5. Pułku Lotniczym we wrześniu 1939 roku oraz w dywizjonach 301 i 138 są błędne.

Linki zewnętrzne

• Biogram. elitadywersji.org