Florimont-Claude Mercy-Argenteau

Florimont-Claude Mercy-Argenteau

Data i miejsce urodzenia	20 kwietnia 1727 Liège
Data i miejsce śmierci	25 sierpnia 1794 Londyn
Poseł austriacki w Warszawie
Okres	od 1764
Poseł austriacki w Paryżu
Okres	od 1770 do 1789
Poprzednik	Carl Heinrich Gleichen
Następca	Franz Paul von Blumendorf
Poseł austriacki w Londynie
Okres	od 1794
Poprzednik	Ludwig von Starhemberg
Następca	Paul III, książę Esterházy de Galantha
Odznaczenia

Hrabia Florimont-Claude de Mercy-Argenteau (ur. 20 kwietnia 1727 r. w Liège, zm. 1794 r. w Londynie) – austriacki dyplomata.

Dzieciństwo i młodość

Jego ojcem był marszałek austriacki, komendant wojskowy Sławonii, hrabia Anton Ignaz Mercy d'Argenteau (1692-1764), adoptowany w 1725 przez marszałka Claudiusa Florimunda de Mercy.

Florimont-Claude stracił matkę w wieku 2 lat i został porzucony przez ojca. Wychowywał go wuj. Wyrósł na chłodnego, opanowanego człowieka. Nigdy się nie ożenił, lecz miał śpiewaczkę operową za metresę. Opisywany zwykle jako wysoki, przystojny mężczyzna, bogato ubrany, o chłodnym spojrzeniu, lecz słabym ciele^[1].

Kariera dyplomaty

Antoine-René de Voyer de Paulmy, markiz d’Argenson, ambasador francuski w Warszawie w latach 1762-1764. Współpracował z Mercy'm

Florimont-Claude Mercy-Argenteau był posłem kolejno w Warszawie (1764), Turynie, Petersburgu (1765-1769) i w latach 1770-1789 w Paryżu.

Poseł w Warszawie (1764)

16 marca 1764 ambasador francuski w Warszawie Antoine-René de Voyer de Paulmy, markiz d’Argenson i poseł austriacki Florimont-Claude Mercy-Argenteau wygłosili deklarację, że Francja i Austria zaakceptują każdego kandydata na tronie polskim, choć po cichu chcieli, by królem został zależny od nich Jan Klemens Branicki. Jednocześnie próbowali nawiązać kontakt z Czartoryskimi. Zwycięscy w elekcji 1764 roku, stronnicy Poniatowskiego, Czartoryscy pozbawili hetmana Branickiego władzy nad wojskiem, czego Austriacy i Francuzi chcieli uniknąć, by zachować wpływy w Rzeczypospolitej. 7 czerwca 1764 roku de Paulmy oświadczył prymasowi, że wraca do Francji, ponieważ „w Polsce nastąpiło rozdwojenie, a on nie może przebywać w jednej jej części”. Prymas-interrex Władysław Aleksander Łubieński, który spodziewał się podobnych słów i któremu poseł rosyjski Herman Karl von Keyserling miał nakazać grać ostro, odpowiedział, że wobec tego nie uważa on już de Paulmy’ego za ambasadora, skutkiem czego Francuzi zlikwidowali swą placówkę dyplomatyczną w Warszawie. 9 czerwca opuścił ją Paulmy, a 16 lipca rezydent Hennin i konsul generalny Monnet. Na znak solidarności sojuszniczej, Warszawę opuścili niedługo potem także Mercy i Hiszpanie. Później kraje „systemu południowego” zwlekały z uznaniem Poniatowskiego.

13 kwietnia 1764 wobec zbrojnej interwencji Katarzyny II Jan Klemens Branicki i grupa przychylnych mu senatorów zażądała, by prymas Władysław Aleksander Łubieński zwołał pospolite ruszenie, ten jednak odmówił. Wtedy grupa 14 senatorów przesłało pisma do dworów w Petersburgu i Berlinie wzywające do nieingerowania w sprawy polskie. Poseł rosyjski Herman Karl von Keyserling zdecydował się pisma nie przyjąć pod pozorem, że tytulatura imperatorowej jest w niej źle napisana, przyjęli ją natomiast Gédéon Benoît i król Fryderyk II, nie chcąc zrażać do końca tych, którzy widzieli oparcie dla Polski w Prusach. Florimont-Claude Mercy-Argenteau, zachęcał Branickiego i jego stronników do konfederacji, lecz nie udało się ostatecznie jej zorganizować.

Poseł w Paryżu (1770-1789)

Jako poseł austriacki w Paryżu (1770-1789) przygotował małżeństwo delfina Ludwika z Marią Antoniną. Dzięki temu uzyskał duże wpływy na dworze francuskim.

Miał też dopilnować, by Maria Antonina, poślubiona Ludwikowi XVI, zaadaptowała się do francuskich warunków. Korespondowali z nową królową Francji aż do dramatycznego 1789 roku. Informował Marię Teresę o szczegółach pożycia pary królewskiej, by mogła udzielać córce rad. Maria Antonina nigdy nie zorientowała się, że Mercy ją szpiegował.

Mercy w listach do cesarzowej Marii Teresy, a potem Józefa II opisywał Ludwika XVI jako człowieka słabego, całkowicie kontrolowanego przez Marię Antoninę, którą z kolei miał rzekomo kontrolować on sam.

W 1792 r. był pełnomocnym ministrem w austriackich prowincjach w Belgii. W 1794 r. był ambasadorem austriackim w Wielkiej Brytanii. Odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Świętego Stefana^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Helmut Neuhaus: Mercy-Argenteau, Florimund Claudius Graf von, w: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 17, Duncker & Humblot, Berlin 1994, s. 127 f.
• Comte de Florimont-Claude Mercy-Argenteau (1727-94)
• Florimont-Claude Mercy-Argenteau w ADB. mdz1.bib-bvb.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-16)].
• Historia Dyplomacji Polskiej, tom II 1572-1795 pod red. Zbigniewa Wójcika, PWN Warszawa 1982, s. 495.
• T. Juste, Le Comte de Mercy-Argenteau (Brussels 1863)
• A. von Arneth and A. Geoff roy, (fr.) Correspondances secretes de Marie Therese avec le comte de Mercy (Paris 1874)
• A. von Arneth and J. Flammermont, (fr.) Correspondance secrete de Mercy avec Joseph II et Kaunitz (Paris 1889-1891)
• Mercy-Argenteau's (fr.) Correspondances secretes de Marie Terese has been condensed and translated into English by Lilian Smythe under the title of A Guardian of Marie Antoinette (2 vols., London 1902)