Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej

Monitory w Pińsku.
Wnętrze wieży monitora rzecznego Flotylli Pińskiej.
Ostre strzelanie w czasie ćwiczeń.
Bandera wojenna RP z lat 1919–1930. Podnoszono ją na statkach czynnych flotylli rzecznej oraz na łodziach do nich należących.
Flaga wojskowych statków żeglugi śródlądowej z lat 1930–1938.
Flaga wojskowych statków żeglugi śródlądowej z lat 1938–1939.

Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej (do 17 października 1931: Flotylla Pińska) – polska flotylla rzeczna wchodząca w skład Marynarki Wojennej w okresie międzywojennym, stacjonująca w Pińsku na rzece Pinie. Flotylla operowała na tzw. morzu pińskim – w dorzeczu Prypeci z głównymi rzekami: Prypeć, Pina, Strumień.

Powstanie flotylli i pierwsze walki

Flotylla Pińska powstała 19 kwietnia 1919 roku, gdy gen. Antoni Listowski zgodził się, aby Jan Giedroyć stworzył z trzech motorówek Lech, Lisowczyk i Lizdejko, w Pińsku, patrol rozpoznawczy. W połowie 1919 roku oddział ten wziął udział w starciach z flotą bolszewicką pod Mostami Wolańskimi i pod Horodyszczem, gdzie 3 lipca 1919 roku trzy łodzie motorowe przeprowadziły rajd rzeką Jasiołdą. Na jednej z łodzi znajdował się pluton 34 pułku piechoty pod dowództwem chorążego Andrzeja Baja, który pod nieprzyjacielskim ogniem desantował się i zdobył Horodyszcze, co następnie umożliwiło zajęcie, ważnego ze względów komunikacyjnych, Łunińca[1]. Na pamiątkę tych wydarzeń 3 lipca ogłoszono Świętem Flotylli Rzecznej w II RP[2].

17 września 1919 roku doszło do pierwszego starcia z kanonierkami przeciwnika. Motorówki uzbrojone M.I i M.II starły się ze statkami uzbrojonymi Trachtomirow i Burzyn pod Petrykowem. W wyniku starcia uszkodzony został Trachtomirow.

Z nadejściem zimy spieszeni marynarze obsadzili okopy między Petrykowem a Nowosiółkami. Kompania marynarska liczyła 4 oficerów i 80 podoficerów oraz marynarzy.

Flotylla w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku

W marcu 1920 roku flotylla wzięła udział w zdobywaniu Mozyrza, gdzie włączono do jej składu nowe jednostki zdobyte na Flotylli Dnieprzańskiej. Następnie flotylla brała udział w ofensywie kijowskiej, podczas której w dniu 27 kwietnia doprowadziła podczas walk w rejonie Czarnobyla do wyparcia Rosjan na Dniepr. Następnie flotylla brała udział w tworzeniu przyczółków na lewym brzegu Dniepru w Kijowie oraz w defiladzie w tym mieście. Po zdobyciu nowych okrętów utworzono Flotyllę Kijowską operującą na Dnieprze. W trakcie kontrofensywy bolszewickiej pod koniec maja część Flotylli Pińskiej została odcięta od głównych sił, w związku z czym załogi zatopiły okręty w dniu 13 czerwca 1920 roku. Ocalałe jednostki walczyły podczas odwrotu na wodach Prypeci, jednak część, z uwagi na niski stan wody, zatopiono w Pińsku i pod Kochanowiczami. Flotyllę rozwiązano 2 sierpnia 1920 z powodu zajęcia dorzecza Prypeci przez Armię Czerwoną i samozatopienia większości jednostek pływających.

Flotylla po traktacie ryskim

Okręty Flotylli na Pinie

11 października 1920 utworzono Oddział Detaszowany Flotylli Wiślanej na Prypeci, 2 marca 1922 przemianowany na Flotyllę Pińską. Po likwidacji 1 października 1925 Flotylli Wiślanej i przejęciu większości jej jednostek przez Flotyllę Pińską stała się ona jedyną flotyllą rzeczną w Polsce. Bazą główną flotylli był Pińsk, w którym cumowało ponad 100 jednostek bojowych i transportowych. Mieściła się w nim Komenda Portu Wojennego, koszary, schrony i hangary dla wodnosamolotów, warsztaty, biura oraz hale dokowe i konstrukcyjne, a także, po drugiej stronie rzeki, bazy paliwowe i składy amunicji. Bazą była także graniczna Nyrcza. W 1939 roku z części sił Flotylli utworzono Oddział Wydzielony Rzeki Wisły. Wiosną 1939 utworzono w ramach Flotylli Oddział Wydzielony na Prypeci.

Rzeczna Eskadra Lotnicza

W latach 1928–1937 Flotylla miała siły lotnicze (składające się z łodzi latających Schreck FBA-17HMT2). Początkowo był to Rzeczny Pluton Lotniczy, później, rozbudowany stał się Rzeczną Eskadrą Lotniczą[3].

Personel

Dowódcy flotylli
  • por. mar. Jan Giedroyć – od 19 kwietnia 1919 do 16 marca 1920
  • mjr mar. Edward Sadowski – od 16 marca do 2 lipca 1920
  • ppłk mar. Jerzy Wołkowicki – od 2 lipca do 2 sierpnia 1920
  • kpt. por. mar. Marian Wolbek – od 2 marca 1922 do 22 października 1924
  • kmdr por. Władysław Blinstrub – od 23 października 1924 do 25 lutego 1927
  • kmdr Witold Zajączkowski – od 25 lutego 1927 do 6 października 1939
Zastępcy dowódcy flotylli
  • kmdr ppor. Stanisław Hryniewiecki – od 3 kwietnia 1932 do 19 grudnia 1936
  • kmdr por. Henryk Eibel – od 19 grudnia 1936 do 6 października 1939
Oficerowie sztabowi artylerii Flotylli
  • ppłk / płk art. Stefan Zielke (1936–1938)
  • ppłk art. Włodzimierz Klewszczyński (1938–1939)
Dowódcy Oddziału Detaszowanego Flotylli Wiślanej na Prypeci

Kampania wrześniowa

Działania wojenne

Trałowiec rzeczny typu T1

We wrześniu 1939 roku Flotylla (bez Oddziału Wydzielonego Rzeki Wisły) składała się z 6 monitorów rzecznych, 3 kanonierek rzecznych, 4 statków uzbrojonych, 17 kutrów uzbrojonych (w tym 3 kutry obsługi i 1 zwiadu artyleryjskiego i łączności), 2 kutrów meldunkowych, 7 trałowców rzecznych i statku minowo–gazowego, oraz 48-50 jednostek pomocniczych, w tym 32 kryp, statku szpitalnego, 2 holowników, kilku motorówek i 6 ślizgaczy. Wszystkie jednostki zatopiono na rozkaz generała Franciszka Kleeberga w 1939 roku. Od 25 września do 12 listopada służba awaryjno-ratownicza Wojennej Flotylli Dnieprzańskiej oraz przedsiębiorstwo robót ratowniczych i podwodnych EPRON wydobyły co najmniej 54 z nich, w tym 26 okrętów bojowych (5 monitorów, 2 kanonierki, 15 kutrów uzbrojonych, statek minowo–gazowy i 3 trałowce), które następnie po remoncie i przezbrojeniu wcielono do WFD.

W dniach 10–14 września 1939 na bazie batalionu zapasowego (mobilizowany od 31 sierpnia) i Oddziału Desantowego (utworzony 2 sierpnia) sformowano dwa bataliony morskie, złożone ze spieszonych podchorążych Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w Gdyni i marynarzy rezerwy. Dowódcami batalionów zostali kmdr Pawłowski i kpt. mar. Marian Foltyn (początkowo por. mar. Władysław Galiński). Marynarze zostali przemundurowani w polowe mundury wojsk lądowych, oficerowie i podchorążowie starszego rocznika zatrzymali garnizonowe czapki marynarskie, młodsi podchorążowie i rezerwiści w większości z własnej inicjatywy umieszczali orzełki Marynarki Wojennej na czapkach polowych.

Większość stanu osobowego Flotylli 20 września, po zatopieniu jednostek pływających, wymaszerowała na rozkaz gen. Kleeberga w kierunku Lubieszowa i Włodawy, z zamiarem przebijania się w kierunku Rumunii. 22 września, pozbawiony łączności z dowództwem gen. Kleeberg, zdecydował podjąć marsz z odsieczą dla Warszawy. 28 września zmienił nazwę swych wojsk na SGO „Polesie”.

Po odejściu, zgodnie z rozkazem Kleeberga, nielicznych wątpiących w celowość dalszej walki oraz części marynarzy narodowości ukraińskiej i białoruskiej, nastąpiła reorganizacja batalionów morskich, które 28 września weszły wraz z innymi marynarzami w skład 182 Pułku Piechoty z 60 Dywizji Piechoty jako 3 batalion „morski”. Dowódcą batalionu został kmdr ppor. Stefan Kamiński, dowódcami kompanii kpt. mar. woj. Lucjan Rabenda, kpt. artylerii Jerzy Wojciechowski i kpt. piechoty Jan Lipecki. Kwatermistrzem został kmdr ppor. Alojzy Pawłowski. Ponadto z marynarzy utworzono 4 kompanię samodzielnego batalionu 179 Pułku Piechoty tej dywizji (dowódca – ppor. mar. Bohdan Korsak).

Część marynarzy flotylli nie dołączyła do SGO „Polesie”, lecz do Grupy KOP gen. bryg. Wilhelma Orlika-Rückemanna, tworząc w niej zbiorczy batalion marynarski, pod dowództwem kolejno: kmdr. por. Henryka Eibla, kpt. mar. Edmunda Jodkowskiego i kpt. art. Bogusława Rutyńskiego. Większość z nich w nocy 25/26 września dostała się do niewoli sowieckiej, przy czym kilkudziesięciu zostało następnego dnia zamordowanych w Mokranach.

Organizacja w 1939 roku

Dowództwo flotylli

  • Dowódca flotylli – kmdr Witold Zajączkowski
  • Zastępca dowódcy – kmdr por. Henryk Eibel
  • Szef sztabu – mjr dypl. art. Władysław Szczekowski
  • Oficer artylerii sztabu – ppłk art. Włodzimierz Klewszczyński
  • Oficer techniczny – kpt. mar. inż Wacław Trzebiński
  • Oficer łączności – kmdr ppor. Bronisław Witkowski
  • Oficer wywiadowczy – kpt. mar. Narcyz Małuszyński
  • Naczelny lekarz – kpt. mar. lek Kozłowski
  • Kapelan – mjr ks. Henryk Antonowicz
  • Oficer flagowy – por. mar. Janusz Marciniewski
  • Komendant Portu Wojennego Pińsk – kmdr ppor. Mieczysław Reutt
  • Oficer inspekcyjny Portu Wojennego Pińsk – por. mar. rez. Stefan Murza-Murzicz
  • Intendent Flotylli – kpt. mar. Alojzy Mrozik
  • Kapelmistrz – chor. mar. Julian Tomaszewski
  • Oficer gospodarczy (Brześć n. Bugiem) – por. mar. Stanisław Nawrocki (do roku 1932)
  • Oficer oświatowy – kpt. mar. Czesław Basiński
  • Szef kancelarii – st. bsm. Wacław Szwarc
  • d-ca grupy taborów – por. mar. rez. Józef Walewski
  • d-ca sekcji zaopatrzenia – por. mar. rez. Józef Graniczny
  • d-ca 4 grupy kutrów uzbrojonych – bsm. Mieczysław Zalewski
  • d-ca batalionu zapasowego – kmdr ppor. Alojzy Pawłowski

Dowódcy dywizjonów

Dowódcy okrętów

Jednostki Flotylli

Jednostki sztabowe
1 Dywizjon Bojowy

D-CA oddziału kanonierek – kpt. art. Władysław Jasik

2 Dywizjon Bojowy
  • Monitor „Warszawa” – d-ca por. mar. Jan May
  • Monitor „Horodyszcze” – d-ca kpt. mar. Andrzej Marzecki
  • II Grupa Kutrów Uzbrojonych – d-ca st. bsm. Feliks Krauze
    • Kuter uzbrojony KU 22 kuter obsługi
    • Kuter uzbrojony KU 24 kuter obsługi
    • Kuter uzbrojony KU 25
    • Kuter uzbrojony KU 26
  • Krypa mieszkalna K 8
  • Statek OPL „Hetman Chodkiewicz” – por. mar. rez. Edward Kulesza
  • Ślizgacz Nr 2

p.o oficera mechanika – st. bsm. Stanisław Sęk

3 Dywizjon Bojowy
  • dowódca – kpt. mar. Bronisław Bończak
  • Monitor „Pińsk” – kpt. mar. Jan Kierkus
  • Monitor „Toruń” – kpt. mar. Bolesław Porydzay
  • Kuter uzbrojony KU 7 kuter zwiadu
  • III Grupa Kutrów Uzbrojonych – st. bsm. Henryk Pełda
    • Kuter uzbrojony KU 23 kuter obsługi
    • Kuter uzbrojony KU 27
    • Kuter uzbrojony KU 28
    • Kuter uzbrojony KU 29
  • Krypa mieszkalna K 10
  • Statek uzbrojony „Generał Szeptycki”
  • Ślizgacz Nr 3

Oficer mechanik – chor. mar. Bolesław Chabałowski

Oddział Minowo–Gazowy
  • Statek minowo-gazowy „Mątwa” – d-ca kpt. mar. Narcyz Małuszyński
  • Trałowce pancerne T 1, T 2, T 3
  • Trałowce bocznokołowe T 4, T 5, T 6, T 7
Oddział Łączności
  • Kuter meldunkowy KM 14
  • Kuter meldunkowy KM 15
  • Pływająca baza łączności K 2
  • Motorówka P 3
  • Dwa plutony łączności lądowej
Baza Wysunięta z Pogotowiem Technicznym

d-ca bazy wysuniętej – kpt. mar. rez. Jan Hordliczka

d-ca pogotowia technicznego – ppor. inż. rez. Stanisław Gwiazda

Port Wojenny Pińsk
  • Holownik „Kiliński”
  • Motorówka P 1
  • Motorówka P 2
  • 15 kryp obsługi
  • Pluton OPL
  • Pluton łączności
  • Pluton administracyjny
  • Komendant PW Pińsk – kmdr ppor. Mieczysław Reutt
  • oficer techniczny portu – kmdr ppor. Józef Trybel
  • Lekarz portu – por. lek. Adam Proń
  • Kwatermistrz portu – kpt. mar. Konstanty Łączkowski
  • D-ca Kompanii Portowej – por. adm. Piotr Gajewski.
  • Kierownik WPMW-KMDR – ppor. ss. inż. Stanisław Sokołowski

Straty osobowe

Polegli i zamordowani w działaniach Flotylli Pińskiej i SGO Polesie

Lp.Imię i nazwiskostopieńdata śmiercimiejsce śmierci
1Bolesław Albo26 września 1939Mokrany
2Czesław Basińskikpt.mar.wrzesień 1939Ogdemen[a]
3Bąkst. bsm.26 września 1939Mokrany
4Bronisław Bończakkpt. mar.26 września 1939Mokrany
5Bolesław Chabałowskist. bsm.26 września 1939Mokrany
6Tadeusz Cieślakszer.5 października 1939Helenów
7Gabriel Deczerbsm.26 września 1939Mokrany
8Dębiczst.mar.październik 1939Kock
9Stanisław Dobieckist. mar.5 października 1939Helenów
10Władysław Dullewiczbsmt pchor.5 października 1939Helenów
11Edward Fuksast. mar.5 października 1939Helenów
12Jan Góralskimar.5 października 1939Helenówek
13Edmund Grzędzińskipor.mar. rez.5 października 1939Wola Gułowska
14Zbigniew Hermanpchor. mar.październik 1939Wola Gułowska
15Zenon Jałowikpchor. mar.październik 1939Wola Gułowska
16Jarczyńskibsm.26 września 1939Mokrany
17Władysław Jasikkpt.art.26 września 1939Mokrany
18Leszek Jastrzębowskipchor. mar.zaginął bez wieści
19Edmund Jobkowskikpt. mar.26 września 1939Mokrany
20Jan Kąkol (Konkol?)bsmt. pchor.5 października 1939Wola Gułowska
21Jan Kierkuśkpt. mar.26 września 1939Mokrany
22Królmar.4 października 1939Helenów
23Krzykmar.6 października 1939Helenówek
24Kwieciński (Kwinciński?)bsm.26 września 1939Mokrany
25Lis26 września 1939Mokrany
26Narcyz Małuszyńskikpt. mar.po 20 września 1939Strumień k. Pińska
27Janusz Marciniewskipor. mar.26 września 1939Mokrany
28Jan Maypor.mar.26 września 1939Mokrany
29Zenon Mendelmar.po 20 września 1939okolice Włodawy
30Roman Mendykast. bsm.26 września 1939Mokrany
31Jan Molewiczpchor. mar.zaginął bez wieści
32Stanisław Mól (Mul?)bsmt30 września 1939Milanowo
33Tomasz Musielewiczpor. mar. rez.ok. 20 września 1939Pińsk[b]
34Józef Nabożnybsmt4/5 października 1939Konorzatka[c]
35Władysław (?) Nizińskimar. (?)[d]4 października 1939Helenów
36Antoni Nowakowskimar. (?)[d]4 października 1939Helenów
37Walerian Pilarskipchor. mar.5 października 1939Wola Gułowska
38Janusz Rola-Podczaskibsmt pchor.zaginął bez wieści
39Lechosław Porwisiakbsmt5 października 1939Wola Gułowska
40Marian Radziejewskist. bsm.26 września 1939Mokrany
41Bogusław Rutyńskikpt. art.26 września 1939Mokrany
42Przemysław Rybiańskibsmt pchor.5 października 1939Wola Gułowska
43Mieczysław Sierkuczewskikpt. mar.26 września 1939Mokrany
44Jerzy Steiferbsmt pchor[e].5/6 października 1939Wola Gułowska
45Ludwik Szeferchor. mar.26 września 1939Mokrany
46Wacław Szwarcst. bsm.26 września 1939Mokrany
47Świeczkast. bsm.26 września 1939Mokrany
48Julian Tomaszewskichor. mar. (?)26 września 1939Mokrany
49Witold Jerzy Wyrostekpor. mar.5 października 1939Wola Gułowska
50nieznanemar.październik 1939Podlodowo
51nieznanemar.październik 1939Adamów
52nieznanemar.po 20 września 1939Ogdemer
53nieznanemar.po 20 września 1939Ogdemer
54nieznanemar.26 września 1939Puchowa Góra
55nieznanemar.26 września 1939Puchowa Góra
56Stanislaw Margulisochroniarz Pińskej Marynarki Wojennej20 września 1939Pińsk

Polegli, zamordowani i zmarli w czasie okupacji, w niewoli i na zesłaniu

Lp.Imię i nazwiskostopieńdata śmiercimiejsce śmierci
1Anastalskimar.1940ZSRR
2Maciej Błońskipchor. mar.jesień 1943Lublin[f]
3Ryszard Bockmar.1940Starobielsk
4Stanisław Capałast.mar.24 czerwca 1942Jedlnia k. Radomia
5Czesław Chludzińskimat lub bsmtpo 1943KL Auschwitz
6Wincenty Chmielewskist.bsm.październik 1940nad Peczorą, ZSRR
7Wincenty Czyżewskipchor. mar.21 stycznia 1943Nowomatinie k. Ostroga
8Jan Fiternikmar.3 kwietnia 1942Baza Ewakuacyjna w Krasnowodzku
9Włodzimierz Fołdzińskipchor. mar.KL Auschwitz
10Władysław Galińskipor. mar.rez.rozstrzelany przez Niemców
11Stanisław Gargulchor. mar.1940Katyń
12Władysław Górskimat1940Alpy[g]
13Górskibsm.1940Abisa, Komi ASRR
14Józef Granicznypor. mar. rez.1940ZSRR
15Stanisław Gronowskipchor. mar.11 lipca 1945[h]Moosburg an der Isar
16Idzi Stefan Grudniewiczkpt. mar.1940Katyń
17Bolesław Andrzej Hagmajer1940Katyń
18Mieczysław Januszewskipchor. mar.KL Auschwitz
19Kirjaczekbsm.1940Abisa, Komi ASRR
20Wincenty Kitlaskpt. mar.1940Katyń
21Jan Klemfasmar.13 czerwca 1943Morze Śródziemne[i]
22Eugeniusz Kowalińskipchor. mar.KL Auschwitz
23Aleksander Kreislerpchor. mar.KL Auschwitz
24Rudolf Stanisław Kuziokpt. mar. w st. spocz.1940Katyń
25Wiktor Lachotappor. mar. rez.1940Starobielsk
26Izydor Laskowskipor. mar. rez.1940Katyń
27Władysław Lewandowskibsm.styczeń 1941obwód archangielski, ZSRR
28Feliks Ligockimat3 marca 1942St. Kermine
29Bronisław Józef Lubińkowskikpt. mar. pilot1940Katyń
30Stanisław Maltzepor. mar. rez.1940Starobielsk
31Małekmar.obwód archangielski, ZSRR
32Bogusław Marczewskibosman1940obwód archangielski, ZSRR
33Andrzej Marzeckikpt. mar.1940Katyń
34Alojzy Mrozikkpt. mar.1940Katyń
35Stefan Murza – Murziczpor. mar. rez.1940Katyń
36Tomasz Musielewiczpor. mar. rez.1940Katyń[j]
37Gotfryd Niezabitowski[4]por. mar. rez.1940Katyń
38Stanisław Paciorkowskipor. mar. w st. spocz.1940Katyń
39Bronisław Mikołaj Porydzaykpt. mar.1940Katyń
40Roman Pufahlkmdr ppor.1940Katyń
41Edward Rójekkpt. mar. w st. spocz.1940Katyń
42Stanisław Sawińskipchor. mar.1940Katyń
43Roman Sielickibsm.3 listopada 1942ZSRR
44Henryk Sienkiewiczmar.po 23 czerwca 1941Białystok?[k]
45Stempiewskipor. rez.marzec 1940Uchta, Komi ASRR
46Henryk Sułkowskikpt. mar. rez.1940Twer
47Zdzisław Szafrańskimat19 marca 1942[l]Włocławek
48Władysław Szczekowskimjr. art. dypl.sierpień 1944Moabit
49Piotr Teodorowskimat lub bsmt1943pod Małkinią[m]
50Zygmunt Tomickibsm.Kotłas, obwód archangielski, ZSRR
51Władysław Urbańskimat rez.zima 1943Hagenow k. Schwerina[n]
52Maksymilian Wojciechowskipor. mar. rez.1940Katyń
53Zygmunt Nikodem Wojciechowskippor. mar. rez.1940Katyń
54Mirosław Wykowskippor. mar. rez.1940Katyń
55Matrospodoficer20 czerwca 1943[o]Pińsk
56Michał Wysockimar.1942St. Kermine

Zobacz też

Uwagi

  1. Zamordowany wraz z dwoma nieznanymi marynarzami przez ukraińskich dywersantów.
  2. Według innej wersji zginął w Katyniu.
  3. Pochowany w zbiorowej mogile na cmentarzu w Adamowie (pow. łukowski).
  4. a b Szeregowy z batalionu morskiego.
  5. Na łożu śmierci albo pośmiertnie awansowany na podporucznika.
  6. Żołnierz AK, stracony w egzekucji ulicznej.
  7. Jeniec stalagu VII A Moosburg an der Isar, zginął podczas ucieczki.
  8. Uczestnik bitwy pod Kockiem, jeniec stalagów, aresztowany w Brauweiler, zesłany do Buchenwaldu, zmarł po wyzwoleniu w szpitalu w Moosburgu.
  9. Zatonął wraz „Empress of Canada” w trakcie rejsu z Suezu do Anglii.
  10. Według innej wersji poległ pod koniec września 1939.
  11. Aresztowany przez Niemców koło wsi Krypno Kościelne, wywieziony do Białegostoku, zaginął bez wieści.
  12. Radiotelegrafista Flotylli, uniknął niewoli, aresztowany za działalność konspiracyjną, rozstrzelany.
  13. Żołnierz AK, zastrzelony przez agenta gestapo.
  14. Jeniec stalagu II A Neubrandenburg, ranny przy pracach leśnych zmarł w szpitalu.
  15. Imię i nazwisko nieznane, żołnierz AK, aresztowany i zamordowany przez gestapo.

Przypisy

  1. Taube i Żukowski 1931 ↓, s. 7–9.
  2. Taube i Żukowski 1931 ↓, s. 49.
  3. Eskadra rzeczna. Ale nie wodna, tylko powietrzna, „trojmiasto.pl” [dostęp 2018-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2015-08-19] (pol.).
  4. Dyskant 1994 ↓, s. 288, 338.

Bibliografia

  • Jerzy Pertek: Marynarze generała Kleeberga. Warszawa: KiW, 1986, seria: Biblioteka Pamięci Pokoleń.
  • Jerzy Pertek: Wielkie dni małej floty. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1967.
  • Mieczysław Kowalski: Relacja Mieczysława Kowalskiego, maszynopis
  • Tablica na zbiorowej mogile w Woli Gułowskiej
  • Andrzej Olejko: Rzeczna Eskadra Lotnicza Flotylli Pińskiej. Pruszków: 1994.
  • Józef Wiesław Dyskant: Flotylla Rzeczna Marynarki Wojennej 1919-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08251-0.
  • Karol Taube, Olgierd Żukowski: Zarys historii wojennej flotyll rzecznych. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  • Sławomir Zagórski: Białe kontra Czerwone. Polscy marynarze w wojnie z bolszewikami. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2018

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Marynarka Wojenna.svg
Orzeł Marynarki Wojennej RP
FlotyllaPinska.jpg
Ships of Flotilla on the Pina River
TralT1.jpg
Trałowiec rzeczny typu T1
Naval Ensign of river fleet IIRP v1.svg
Bandera wojenna wojskowych statków żeglugi śródlądowej Rzeczypospolitej Polskiej z lat 1930-1938. Oparta na Image:Naval_Ensign_of_Poland.svg i Image:Anchor pictogram.svg.
Naval Ensign of Poland (1919-1928).svg
Bandera wojenna Rzeczypospolitej Polskiej. Oparta na Image:Naval_Ensign_of_Poland.svg oraz Image:Coat_of_arms_of_Poland2_1919-1927.svg. Była używana w latach 1919-1927 (praktycznie do 1936). Prawidłowe proporcje: 5:8 (w załączniku graficznym do ustawy są proporcje 5:10,5 lecz później zostało to sprostowane).
Naval Ensign of river fleet IIRP v2.svg
Bandera wojenna wojskowych statków żeglugi śródlądowej Rzeczypospolitej Polskiej z lat 1938-1939. Oparta na Image:State Flag of Poland.svg i Image:Anchor pictogram.svg.
FlotyllaPinsk.jpg
Polish Warszawa-class river monitors in Pinsk. From left: Pińsk, Warszawa, Toruń and staff ship Generał Sikorski