Flotylle U-Bootów

Flotylla U-Bootów (niem. Unterseebootsflotille), flotylla okrętów podwodnych – jednostka taktyczna wyższego szczebla w Kriegsmarine. W latach 1935-1945 sformowano ogółem 31 flotylli (15 bojowych i 16 szkolnych). Bazy niemieckich okrętów podwodnych i ich flotylli znajdowały się początkowo w portach niemieckich, później dzięki podbojom, bazy były zakładane także na zajętych terenach poza terytorium III Rzeszy. Ważniejsze bazy poza granicami III Rzeszy lub na terenach anektowanych:

• Wolne Miasto Gdańsk
• Litwa - Kłajpeda (anektowana w marcu 1939)
• Polska - Hel (zdobyta w październiku 1939)
• Rumunia - Konstanca (udostępniona przez Rumunię)
• Francja - Brest, Lorient, Saint-Nazaire, Bordeaux, Marsylia
• Włochy - La Spezia, Pula (obecnie Chorwacja) (udostępnione przez Włochy)
• Grecja - Salamina (zdobyta w kwietniu 1941)
• Łotwa - Lipawa - (zajęta w czerwcu 1941)
• Malezja - Penang (udostępniona przez Japonię).

Flotylle bojowe

1. Flotylla U-Bootów "Weddigen"

Nazwana na cześć kapitana marynarki (Kapitänleutnant) Otto Weddigena, dowódcy okrętów podwodnych z okresu I wojny światowej, wsławionego zatopieniem trzech brytyjskich krążowników. Kapitan Weddigen poległ 18 marca 1915 na U-29

Utworzona 27 września 1935 w Kilonii, przeniesiona w czerwcu 1941 do Brestu, zlikwidowana w 1944.

Należało do niej 111 okrętów typu: IIB (14)^[1], IIC (8), IID (13); po 1941 dołączyły okręty typu: VIIB (3), VIIC (81), VIIC/41 (2), XB (2).

Dowódcy flotylli:

• Kpt. zur See^[2] Karl Dönitz (wrzesień 1935 - grudzień 1935)^[3]
• Kpt. zur See Otto Loycke (styczeń 1936 - wrzesień 1937)
• Kptlt. Hans-Günther Looft (październik 1937 - wrzesień 1939)
• Korvkpt. Hans Eckermann (wrzesień 1939 - październik 1940)
• Korvkpt. Hans Cohausz (listopad 1940 - luty 1942)
• Kptlt. Heinz Buchholz (luty 1942 - lipiec 1942)
• Korvkpt. Werner Winter (lipiec 1942 - wrzesień 1944)

Dowódcy okrętów^[4]:

• Korvkpt. Adalbert Schnee
• Kptlt. Rolf Mützelburg
• Kptlt. Friedrich Guggenberger

2. Flotylla U-Bootów "Saltzwedel"

Nazwana na cześć porucznika marynarki (Oberleutnant zur See) Reinholda Saltzwedela, dowódcy okrętów podwodnych z okresu I wojny światowej, który w 22 patrolach bojowych zatopił 111 jednostek o tonażu 170 526 BRT. Reinhold Saltzwedel zginął na SM UB-81 2 grudnia 1917.

Utworzona we wrześniu 1936 dzięki zezwoleniu Brytyjczyków na rozbudowę niemieckiej floty do 35% tonażu floty brytyjskiej, zlikwidowana w październiku 1944. Bazy 2. Flotylli: Kilonia, Wilhelmshaven, Lorient.

Należało do niej 91 okrętów typu: IA (2), VIIA (10), VIIC (2), IX (5), IXB (14), IXC (27), IXC/40 (28), XB (2), UA (1).

Dowódcy flotylli:

• Fregkpt. Werner Scheer (wrzesień 1936 - lipiec 1937)
• Korvkpt. Hans Ibbeken (październik 1937 - wrzesień 1939)
• Korvkpt. Werner Hartmann (styczeń 1940 - maj 1940)
• Korvkpt. Heinz Fischer (maj 1940 - lipiec 1941)
• Korvkpt.Viktor Schütze (sierpień 1941 - styczeń 1943)
• Fregkpt. Ernst Kals (styczeń 1943 - październik 1944)

Dowódcy okrętów:

• Korvkpt. Reinhard Hardegen
• Kptlt. Fritz-Julius Lemp
• Kpt. zur See Wolfgang Lüth

3. Flotylla U-Bootów

Utworzona 4 października 1937 z bazą w Kilonii, następnie w La Rochelle, zlikwidowana w grudniu 1939, ze względu na małą efektywność (liczyła 8 okrętów), reaktywowana w marcu 1941. Została zlikwidowana ostatecznie po lądowaniu w Normandii, w październiku 1944.

Należało do niej 108 okrętów typu: IIB (8), IID (5), VIIB(1), VIIC (90).

Dowódcy flotylli:

• Kptlt. Hans Eckermann (październik 1937 - grudzień 1939)
• Korvkpt. Hans-Rudolf Rösing (marzec 1941 - lipiec 1941)
• Kptlt. Herbert Schultze (lipiec 1941 - marzec 1942)
• Kptlt. Heinz von Reiche (marzec 1942 - czerwiec 1942)
• Korvkpt. Richard Zapp (czerwiec 1942 - październik 1944)

Dowódcy okrętów:

• Korvkpt. Peter-Erich Cremer
• Kptlt. Heinz-Otto Shultze
• Korvkpt. Helmut Möhlmann

5. Flotylla U-Bootów

Utworzona 1 grudnia 1938 w Kilonii, zlikwidowana pod koniec 1939; została reaktywowana w 1941 jako flotylla treningowa.

Należało do niej 7 okrętów typu IIC (7).

Dowódca flotylli:

• Kptlt. Hans-Rudolf Rösing (grudzień 1938 - grudzień 1939)

6. Flotylla U-Bootów "Hundius"

Źródło^[5]

Utworzona 1 października 1938, nazwana imieniem Paula Hundiusa, zlikwidowana w grudniu 1939 po utracie części okrętów typu IXA (8); reaktywowana w lipcu 1941 w Gdańsku, przeniesiona w lutym 1942 do Saint-Nazaire, zlikwidowana w sierpniu 1944, po lądowaniu w Normandii.

W latach 1941-44 należały do niej 83 okręty typu: VIIB (1), VIIC (81) oraz VIIC/41 (1).

Dowódcy flotylli:

• Korvkpt. Werner Hartmann (październik 1938 - grudzień 1939)
• Korvkpt. Wilhelm Schulz (sierpień 1941 - styczeń 1942)
• Korvkpt. Carl Emmermann (listopad 1943 - sierpień 1944)

Dowódcy okrętów:

• Korvkpt. Carl Emmermann
• Korvkpt. Otto von Bülow

7. Flotylla U-Bootów "Wegener"

Nazwana na cześć kapitana marynarki (Kapitänleutnant) Bernda Wegenera, dowódcy okrętu podwodnego U-27 z okresu I wojny światowej, który w 10 patrolach bojowych zatopił 29 jednostek o tonażu 29 402 BRT. Bernd Wegener zginął na U-27 19 sierpnia 1915.

Utworzona 25 czerwca 1938 w Kilonii, przeniesiona później do Saint-Nazaire, zlikwidowana w sierpniu 1944 (okręty popłynęły do Norwegii dołączając do istniejących tam flotylli). W latach 1940-1944 6. i 7. Flotylla odbyły z Saint-Nazaire aż 388 patroli zatapiając 154 statki i okręty aliantów. 7. Flotylla była jedną z najskuteczniejszych. Zawdzięczała to dowódcom takim jak:

• Fregkpt. Otto Kretschmer
• Korvkpt. Günther Prien
• Kptlt. Joachim Schepke
• Fregkpt. Erich Topp

Należało do niej 110 okrętów typu: VIIB (19), VIIC (89), VIIC/41(1), U-A (1).

Dowódcy flotylli:

• Korvkpt. Ernst Sobe (czerwiec 1939 - grudzień 1939)
• Korvkpt. Hans-Rudolf Rösing (styczeń 1940 - maj 1940)
• Kptlt. Herbert Sohler (maj 1940 - luty 1944)
• Korvkpt. Adolf Piening (marzec 1944- maj 1945)

9. Flotylla U-Bootów

Utworzona na początku 1942 (zdecydowano o tym jesienią 1941 w Breście (pierwszy port U-Bootów z bunkrami o betonowej konstrukcji, odpornymi na bomby lotnicze). Przez cały okres 1 i 9 flotylla odbyły z tego portu 329 patroli. Ostatni okręt wypłynął z Brestu 4 września 1944 udając się (jak wszystkie pozostałe) do Bergen. 15 dni później do portu wkroczyły wojska amerykańskie.

Należały do niej 84 okręty typu: VIIC (73), VIIC/41 (5), VIID (6).

Dowódcy flotylli:

• Kptlt. Jürgen Oesten (październik 1941 - luty 1942)
• Korvkpt. Heinrich Lehmann-Willenbrock (maj 1942 - wrzesień 1944)

Dowódcy okrętów:

• Oblt. Heinz Sieder
• Oblt. Hermann Stuckmann
• Fregkpt. Heinrich Lehmann-Willenbrock

10. Flotylla U-Bootów

Utworzona 15 lutego 1942 w Lorient pod dowództwem Günthera Khunke. W czerwcu 1943 roku flotylle przebazowano do Penang w Holenderskich Indiach Wschodnich (dzisiejsza Indonezja). Obszarem działań tej flotylli był Ocean Indyjski i Pacyfik. W listopadzie 1944 roku wskutek kłopotów paliwowych i prymitywnego zaplecza technicznego, zrezygnowano z wykorzystywania portu w Penang, a główną bazą U-Bootów na Dalekim Wschodzie stała się Dżakarta na Jawie. Wobec utraty baz atlantyckich we Francji, co znacznie utrudniło komunikację z placówkami Kriegsmarine w Azji Południowo-Wschodniej, wycofano z Oceanu Indyjskiego większość okrętów podwodnych. Pozostałe okręty, które pozostały w Azji (zwłaszcza typu IX), zostały przejęte przez Japończyków po kapitulacji Niemiec w maju 1945 roku.

Należały do niej 82 okręty typu: IXC (26), IXC/41 (41), IXD1 (2), IXD2 (4), XB (1), XIV (6).

Dowódca flotylli:

• Korvkpt. Günter Kuhnke (styczeń 1942 - październik 1944)

Dowódcy okrętów:

• Korvkpt. Adolf Piening
• Korvkpt. Helmut Witte
• Korvkpt. Georg Lassen

11. Flotylla U-Bootów

Utworzona 15 maja 1942 w Bergen celem atakowania konwojów płynących do Murmańska (od sierpnia 1941 do maja 1945 przepłynęło ich 78). Na kilka miesięcy przed kapitulacją III Rzeszy wprowadzono nowoczesne okręty - U-Booty typu XXI i XXIII, które nie zdążyły jednak zadać aliantom poważnych strat.

Należało do niej 189 okrętów typu: VIIC (121), VIIC/41 (49), IXC/40 (2), XB (1), XXI (6), XXIII (10) (duża liczba okrętów w tej flotylli wynika z faktu, iż po lądowaniu w Normandii Niemcom odebrano bazy na wybrzeżu Francji, a ewakuujące się stamtąd okręty kierowały się do Norwegii, gdzie albo tworzyły nowe flotylle, albo dołączały do starych).

Dowódcy flotylli:

• Fregkpt. Hans Cohausz (maj 1942 - grudzień 1944)
• Fregkpt. Heinrich Lehmann-Willenbrock (grudzień 1944 - maj 1945)

Dowódcy okrętów:

• Kptlt. Reinhart Reche

12. Flotylla U-Bootów

Utworzona 15 października 1942 w Bordeaux. Początkowo duże, oceaniczne okręty miały być włączane do 2. Flotylli, jednak włączano je do 10., później również do 12., więc Bordeaux było portem dla U-Bootów dalekomorskich. Stacjonowało tutaj również kilka okrętów włoskich (BETASOM) oraz japońskich. W sierpniu 1944 U-Booty przeniesino do Flensburga. Częściowo z okrętów 12. Flotylli utworzono 33. Flotyllę.

Należało do niej 47 okrętów typu: VIIF (3), IXD (24), XB (6), XIV (9), UIT (5).

Dowódca flotylli:

• Fregkpt. Klaus Scholtz (październik 1942 - sierpień 1944)

Dowódcy okrętów:

• Kpt. zur See Werner Hartmann
• Korvkpt. Eitel-Friedrich Kentrat

13. Flotylla U-Bootów

Utworzona w lipcu 1943 w Trondheim. Jej okręty operowały na północ od Skandynawii atakując konwoje płynące do ZSRR, odbywały patrole meteorologiczne dla Luftwaffe oraz Kriegsmarine. Przegrupowana w sierpniu 1944 po napływie okrętów z Francji, zlikwidowana w maju 1945 po kapitulacji III Rzeszy.

Należało do niej 55 okrętów typu: VIIC (47), VIIC/41 (8).

Dowódca flotylli:

• Korvkpt. Rolf Rüggeberg (czerwiec 1943 - maj 1945)

14. Flotylla U-Bootów

Utworzona w grudniu 1944 w Narwiku, już po lądowaniu w Normandii, zlikwidowana po kapitulacji III Rzeszy.

Należało do niej 8 okrętów typu: VIIC (2), VIIC/41 (6) (wszystkie przetrwały do końca wojny. U-995 wyremontowano i służył od 1971 jako muzeum w Laboe koło Kilonii).

Dowódca flotylli:

• Korvkpt. Helmut Möhlmann (grudzień 1944 - maj 1945)

Dowódcy okrętów:

• Oblt. Hans-Georg Hess (jako dwudziestolatek dowodził jednostkami U-466 i U-995)

23. Flotylla U-Bootów

Utworzona w październiku 1941w Salaminie. Jako jednostka nieskuteczna została przeniesiona na Morze Bałtyckie jako flotylla treningowa.

Należało do niej 9 okrętów typu: VIIB (3), VIIC (6).

Dowódca flotylli:

• Kptlt. Fritz Frauenheim (wrzesień 1941 - maj 1942)

Dowódcy okrętów:

• Kptlt.Hans Heidtmann

29. Flotylla U-Bootów

Utworzona w grudniu 1941 w Marsylii, bazująca w La Spezia, w Salaminie i w Puli, zlikwidowana we wrześniu 1944 po zatopieniu ostatniego z 68 U-Bootów operujących na wodach Morza Śródziemnego.

Należały do niej 52 okręty typu: VIIB (3), VIIC (49).

Dowódcy flotylli:

• Korvkpt. Franz Becker (grudzień 1941 - maj 1942)
• Korvkpt. Fritz Frauenheim (maj 1942 - lipiec 1943)
• Korvkpt. Günther Jahn (sierpień 1943 - wrzesień 1944)

Dowódcy okrętów:

• Kptlt.Freiherr Hans-Diedrich von Tisenhausen
• Korvkpt. Helmut Rosenbaum
• Oblt. Horst-Arno Frenski

30. Flotylla U-Bootów

Utworzona w październiku 1942 w Konstancy. Jej okręty operowały na Morzu Czarnym, po uprzednim przetransportowaniu ich drogą lądową. Zlikwidowana w październiku 1944.

Należało do niej 6 okrętów typu IIB.

Dowódcy flotylli:

• Kptlt. Helmut Rosenbaum (październik 1942 - maj 1944)
• Kptlt. Clemens Schöler (maj 1944 - lipiec 1944)
• Kptlt. Klaus Petersen (lipiec 1944 - październik 1944)

33. Flotylla U-Bootów

Utworzona we wrześniu 1944 we Flensburgu. W jej skład włączono okręty przebywające na Dalekim Wschodzie, w Penang i w Singapurze. W 1944 roku do 33. Flotylli włączono ewakuowane z Francji okręty 10. i 12. Flotylli. Zlikwidowana w maju 1945 po kapitulacji III Rzeszy, okręty zostały przejęte przez Japończyków.

Dowódcy:

• Korvkpt. Georg Schewe (wrzesień 1944 - październik 1944)
• Korvkpt. Günter Kuhnke (październik 1944 - maj 1945)

Należało do niej 76 okrętów typu: VIIC (14), VIIC/41 (4), IXC (3), IXC/40 (41), IXD1 (1), IXD2 (8), XB (2), UIT (włoski okręt podwodny, dwie jednostki).

Flotylle treningowe

Flotylle treningowe służyły do szkolenia załóg U-Bootów; pomysł tworzenia takich flotylli zrodził się w 1941. Przed 1941 okręty były przydzielane do konkretnych flotylli bojowych, tam też przechodziły szkolenia^[6]. Flotylle operujące na froncie, bazowały we Francji lub w Norwegii (w miarę zajmowania przez III Rzeszę kolejnych państw). We flotyllach treningowych można było używać portów oddalonych od linii frontu; stąd większość ich mieściła się nad Bałtykiem.

4. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona w maju 1941 w Szczecinie, szkoliła głównie załogi U-Bootów typu IX i XXI. Została zlikwidowana w maju 1945.

Dowódcy flotylli:

• Kptlt. Werner Jackobsen (maj 1941 - sierpień 1941)
• Kptlt. Fritz Frauenheim (lipiec 1941)
• Fregkpt. Heinz Fischer (sierpień 1941 - maj 1945)

5. Szkolna Flotylla U-Bootów

Z początku bojowa, po likwidacji reaktywowana w czerwcu 1941, jako treningowa z bazą w Kilonii, szkoliła głównie załogi U-Bootów typu VII, została zlikwidowana w maju 1945.

Dowódcy flotylli:

• Kptlt. Karl-Heinz Moehle (czerwiec 1941 - sierpień 1942)
• Korvkpt. Hans Pauckstadt (wrzesień 1942 - listopad 1942)
• Korvkpt. Karl-Heinz Moehle (listopad 1942 - maj 1945)

8. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona w 1941 w Królewcu, przeniesiona w 1942 do Gdańska, szkoliła głównie załogi U-Bootów typu VIIC, VIIC/41 oraz XVIIA, XVIIB, zlikwidowana w styczniu 1945.

Dowódcy flotylli:

• Kptlt. Wilhelm Schulz (październik 1941 - styczeń 1942)
• Korvkpt. Hans Eckermann (styczeń 1942 - styczeń 1943)
• Kpt. zur See Bruno Mahnn (styczeń 1943 - maj 1943)
• Korvkpt. Werner von Schmidt (czerwiec 1943 - kwiecień 1944)
• Fregkpt. Hans Pauckstadt (maj 1944 - styczeń 1945)

18. Szkolna Flotylla U-Bootów

Działała od stycznia do maja 1945 na Helu oficjalnie jako treningowa, w rzeczywistości jednak jej okręty atakowały radzieckie statki na Bałtyku.

Należało do niej 5 okrętów typu: VIIC (3), UA (1), UD-4 (1).

Dowódca flotylli:

• Korvkpt. Rudolf Franzius (styczeń 1945 - marzec 1945).

19. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona w październiku 1943 w Pilawie. W lutym 1945 roku ewakuowana do Kilonii. Rozformowana w maju 1945.

Flotylla prowadziła szkolenie podstawowe (Kommandanten-Vorschule) dla kandydatów na dowódców U-Bootów. W jej skład wchodziły cztery okręty typu II C:

U-56, U-57, U-58, U-59.

Dowódca flotylli:

• Korvkpt. Jost Metzler (październik 1943 - maj 1945).

20. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona w czerwcu 1943, zlikwidowana w lutym 1945. Szkoliła na symulatorach. Części praktyczne szkolenia odbywały się na okrętach 9. Flotylli.

Dowódca flotylli:

• Korvkpt. Ernst Mengersen (czerwiec 1943 - luty 1945).

21. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona w 1935; bazy w Kilonii, Neustadt in Holstein i Pilawie, wyszkoliła załogi 54 U-Bootów, głównie typu VIIC, zlikwidowana w lutym 1945.

Dowódcy flotylli:

• Kpt zur See Kurt Slevogt (1935 - październik 1937)
• Kptlt. Heinz Beduhn (listopad 1937 - marzec 1940)
• Korvkpt. Paul Bühel (marzec 1940 - czerwiec 1943)
• Korvkpt. Otto Schuhart (czerwiec 1943 - wrzesień 1944)
• Kptlt.Herwig Collmann (wrzesień 1944 - marzec 1945)

22. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona w styczniu 1941 z bazą w Gdyni, wyszkoliła załogi 47 U-Bootów, przeniesiona zimą 1945 do Wilhelmshaven, zlikwidowana po kapitulacji III Rzeszy.

Dowódcy flotylli:

• Korvkpt. Wilhelm Amrbrosius (styczeń 1941 - styczeń 1944)
• Korvkpt. Wolfgang Lüth (styczeń 1944 - lipiec 1944)
• Korvkpt. Heinrich Bleichrodt (lipiec 1944 - maj 1945)

23. Szkolna Flotylla U-Bootów

Początkowo flotylla bojowa na Morzu Śródziemnym z bazą w Salaminie, zlikwidowana w 1942, reaktywowana w sierpniu 1943 z bazą w Gdańsku, wyszkoliła 11 okrętów (głównie VIIC), ewakuowana, zlikwidowana w marcu 1945.

Dowódca flotylli:

• Korvkpt. Otto von Bülow (sierpień 1943 - marzec 1943).

24. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona w listopadzie 1939 - zlikwidowana w marcu 1945.

Bazy: Eckernförde, Gdańsk, Kłajpeda, Trondheim.

Stacjonowała na wschodzie Bałtyku, jednak ze względu na operację "Barbarossa" przeniesiona do Norwegii, by uniknąć spotkań okrętów szkolnych z bojowymi. Założona by szkolić oficerów w atakach torpedowych na prawdziwe statki, jednak jej program szkolenia zmieniono i ćwiczyła oficerów w technikach wykrywania i ucieczki przed atakami Aliantów. Później przemieszczona z powrotem na Bałtyk, do Kłajpedy.

Wyszkoliła załogi 53 U-Bootów, głównie typu VIIC. Dowódcy flotylli:

• Korvkpt. Hannes Weingärtner (listopad 1939 - czerwiec 1940)
• Kpt. zur See Peters (imię nieznane) (lipiec 1940 - styczeń 1943)
• Fregkpt. Karl-Friedrich Merten (marzec 1943 - maj 1944)
• Korvkpt.Karl Jasper (maj - lipiec 1944)
• Fregkpt. Karl-Friedrich Merten (lipiec 1944 - marzec 1945)

25. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona w kwietniu 1940 - działała do końca wojny.

Bazy: Travemünde, Gdańsk, Lipawa, Trondheim.

Szkoliła załogi U-Bootów przez 4 tygodnie, przekazując je później 27. Flotylli, przez co niemożliwe jest określenie liczby wyszkolonych jednostek.

Dowódcy flotylli:

• Korvkpt. Ernst Hashagen (kwiecień 1940 - grudzień 1941)
• Korvkpt. Karl Jasper (grudzień 1941 - sierpień 1943)
• Fregkpt. Karl Neitzel (sierpień 1943 - styczeń 1944)
• Korvkpt. Robert Gysae (styczeń 1944 - kwiecień 1945)
• Korvkpt. Wilhelm Schulz (kwiecień 1945 - maj 1945)

26. Szkolna Flotylla U-Bootów

Została utworzona w kwietniu 1941 w Warnemünde. Później bazę przeniesiono do Pilawy. Odbywał się w niej szkolenia wstępne (trwające koło 4 tygodni), kontynuowane w 27. Flotylli. Flotylla została zlikwidowana w maju 1945.

Dowódcy flotylli:

• Korvkpt. Hans-Gerrit von Stockhausen (kwiecień 1941 - styczeń 1943)
• Korvkpt. Karl-Friedrich Merten (styczeń 1943 - kwiecień 1943)
• Fregkpt. Helmut Brümmer-Patzig (kwiecień 1943 - marzec 1945)
• Korvkpt. Ernst Bauer (kwiecień 1945 - maj 1945)

Flotylla wyszkoliła 7 U-Bootów.

27. Szkolna Flotylla U-Bootów

Została założona w styczniu 1940 w Gdańsku. Stanowiła zwieńczenie szkolenia załóg - tu uczono się taktyki. Po ukończeniu kursu U-Boot był wysyłany na pierwszy patrol. Flotylla została zlikwidowana w marcu 1945.

Dowódcy flotylli:

• Korvkpt. Ernst Sobe (styczeń 1940 - grudzień 1941)
• Fregkpt. Werner Hartmann (grudzień 1941 - październik 1942)
• Korvkpt. Erich Topp (październik 1942 - sierpień 1944)
• Kptlt. Ernst Bauer (październik 1944- marzec 1945)

31. Szkolna Flotylla U-Bootów

Utworzona we wrześniu 1943 w Wilhelmshaven, później bazę przeniesiono do Hamburga. Zadaniem flotylli było szkolić załogi U-Bootów typu XXI. Tylko kilka jednostek tego typu zostało użytych w boju (w 4. i 11. Flotylli). 31. Flotylla została zlikwidowana w maju 1945.

Dowódcy flotylli:

• Kpt. zur See Bruno Mahn (wrzesień 1943 - kwiecień 1945)
• Korvkpt. Carl Emmermann (kwiecień 1945 - maj 1945)

32. Szkolna Flotylla U-Bootów

Została utworzona w kwietniu 1944 w Królewcu. Szkoliła załogi U-Bootów XXI (2) i XXIII (41). Bazę przeniesiono do Hamburga w styczniu 1945.

Dowódcy flotylli:

• Fregkpt. Hermann Rigele (kwiecień 1944 - marzec 1945)
• Korvkpt. Urlich Heyse (marzec 1945 - maj 1945)

Przypisy

Bibliografia

• Kriegsmarine U-Boats 1939-45 Chris Bishop, Wyd. Spellmount 2006
• www.uboat.net: 4. Unterseebootsflottille (ang.). [dostęp 2008-12-31].