Fludarabina

Fludarabina

Fosforan fludarabiny – forma nukleotydowa związku stosowana w lecznictwie jako prolek[1]
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 2-fluoro-9-(β-D-arabinofuranozylo)-9H-puryno-6-amina Inne nazwy i oznaczenia farm. Fludarabini phosphas inne FaraA[2]
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C10H12FN5O4
Masa molowa	285,23 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	21679-14-1 75607-67-9 (fosforan)
PubChem	657237
DrugBank	DB01073
SMILES C1=NC2=C(N1C3C(C(C(O3)CO)O)O)N=C(N=C2N)F
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie 3,5 g/l[3] Temperatura topnienia 260 °C[3][4] logP −2,8[3]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H302 Zwroty P brak zwrotów P Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanej karty charakterystyki Szkodliwy (Xn) Zwroty R R22 Zwroty S brak zwrotów S Numer RTECS AU6207000 Dawka śmiertelna LD50 375 mg/kg (mysz, dootrzewnowo)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	L01 BB05
Stosowanie w ciąży	kategoria D
Farmakokinetyka Działanie immunosupresyjne Biodostępność 55% (doustnie) Okres półtrwania 20 h Wiązanie z białkami osocza i tkanek 19–29% Wydalanie z moczem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania dożylnie, doustnie

Fludarabina (łac. Fludarabinum) – organiczny związek chemiczny z grupy analogów nukleozydów stosowany w leczeniu białaczki. Hamuje syntezę DNA, RNA oraz białek, co prowadzi do redukcji podziałów komórek.

Mechanizm działania

Fludarabina słabo rozpuszcza się w wodzie i jest podawana w formie 5'-fosforanu, który jest bardzo dobrze rozpuszczalny^[1]. Przed wniknięciem do komórki musi nastąpić defosforylacja^[1], a w komórce trzykrotna fosforylacja do trifosforanu fludarabiny (F-Ara-ATP), który jest aktywnym cytotoksycznym metabolitem. F-Ara-ATP konkuruje z trifosforanem deoksyadenozyny (dATP) i włączony do DNA powoduje terminację replikacji. F-Ara-ATP działa też jako inhibitor polimerazy RNA II (odpowiedzialnej za syntezę mRNA), co prowadzi do obniżenia biosyntezy białek^[5]. W odróżnieniu od innych antymetabolitów, fludarabina jest aktywna w niedzielących się komórkach. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że głównym mechanizmem działania leku jest aktywacja apoptozy^[6].

Wskazania

• białaczka
• chłoniaki nieziarnicze

Przeciwwskazania

• nadwrażliwość na lek
• zaburzenia czynności nerek
• niedokrwistość hemolityczna

Działania niepożądane

• zmiany w obrazie krwi
• infekcje
• gorączka
• dreszcze
• duszności
• niewydolność nerek
• zaburzenia widzenia
• krwiomocz
• nudności
• wymioty
• biegunka
• brak apetytu
• krwawienie z przewodu pokarmowego
• obrzęki
• skórne reakcje alergiczne

Preparaty

• Fludara – proszek do przygotowania roztworu do wstrzykiwań

Dawkowanie

Dożylnie. Fludarabina powinna być stosowana pod ścisłym nadzorem lekarza onkologa, doświadczonego w prowadzeniu terapii przeciwnowotworowych. Zwykle zalecana dawka dobowa u osób dorosłych wynosi 25 mg/m² powierzchni ciała. Lek podaje się przez kolejnych 5 dni w cyklach powtarzanych co 28 dni.

Uwagi

Nie należy stosować w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. U osób w wieku rozrodczym, przyjmującym fludarabinę, zaleca się stosowanie skutecznych metod antykoncepcji podczas leczenia oraz 6 miesięcy po nim.

Przypisy

Bibliografia

• Indeks leków Medycyny Praktycznej 2005, Kraków, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, ISBN 83-7430-006-X
• Vincent T. DeVita, Theodore S. Lawrence, Steven A. Rosenberg: Devita, Hellman & Rosenberg's Cancer: Principles & Practice of Oncology. Wyd. 8. Lippincott Williams & Wilkins, 2008. ISBN 978-0-7817-7207-5.