Fluorek złota(V)
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||
| Wzór sumaryczny | Au2F10 | ||||||||||||
| Inne wzory | AuF 5 | ||||||||||||
| Masa molowa | 291,96 g/mol | ||||||||||||
| Wygląd | czerwone, niestabilne ciało stałe[1] | ||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||
| Numer CAS | 57542-85-5 | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||
| Inne kationy | SbF 5, IF 5 | ||||||||||||
| Podobne związki | AuF 7, AuF 3 | ||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||
Fluorek złota(V), dekafluorek dizłota, Au
2F
10 – nieorganiczny związek chemiczny z grupy fluorków, w którym złoto występuje na V stopniu utlenienia. Jest niestabilnym, diamagnetycznym, czerwonym ciałem stałym[1]
Budowa cząsteczki
Badania krystalograficzne wykazały, że stały fluorek złota(V) ma budowę dimeryczną, z dwoma atomami fluoru w pozycjach mostkowych. Jest to jedyny znany pentafluorek o takiej budowie, pentafluorki innych pierwiastków są monomeryczne (np. PF
5), tetrameryczne (np. Cr
4F
20) lub polimeryczne (np. (VF
5)
n). W fazie gazowej fluorek złota(V) asocjuje częściowo do trimerów, Au
3F
15[2].
Otrzymywanie
Znane są dwie metody otrzymywania Au
2F
10[2]. Jedna polega na spaleniu złota w tlenie i fluorze w temperaturze 370 °C i pod ciśnieniem 8 atm, w wyniku czego uzyskuje się heksafluorozłocian dioksygenylu ([O
2]+
[AuF
6]−
), który po obniżeniu ciśnienia i temperatury uzyskuje się w formie krystalicznej[2]:
- Au + O
2 + 3F
2 → [O
2]+
[AuF
6]−
Związek ten po ogrzaniu do 180 °C sublimuje i rozkłada się częściowo do Au
2F
10, który kondensuje w 25 °C jako czerwona ciecz, a w 0 °C jako czerwonobrązowe kryształy[2]:
- 2[O
2]+
[AuF
6]−
→ Au
2F
10 + 2O
2 + F
2
Ciekły AuF
5 można zbierać też chłodnicy palcowej w 20 °C[1].
W drugiej metodzie otrzymywania AuF
5 wykorzystuje się reakcję złota z difluorkiem kryptonu[2]:
- 2Au + 7KrF
2 → 2[KrF]+
[AuF
6]−
+ 5Kr (w 20 °C)- 2[KrF]+
[AuF
6]−
→ Au
2F
10 + 2Kr + 2F
2 (w ok. 60 °C) - 2[KrF]+
Właściwości
AuF
5 jest nietrwały i łatwo rozkłada się do AuF
3 i F
2[1][2]. Jest niezwykle silnym utleniaczem i czynnikiem fluorującycm. Z obliczeń wynika, że układ AuF
5–HF powinien być silniejszym kwasem niż kwas fluoroantymonowy (SbF
5/HF), najsilniejszy znany superkwas. Fluorek złota(V) nie rozpuszcza się jednak na zimno (poniżej 0 °C) w HF, a w temperaturach wyższych rozkłada się do AuF
3 i F
2[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e Norman N. Greenwood, Alan Earnshaw, Chemistry of the Elements, wyd. 2, Oxford–Boston: Butterworth-Heinemann, 1997, s. 1183–1184, ISBN 0-7506-3365-4.
- ↑ a b c d e f g In-Chul Hwang, Konrad Seppelt, Gold Pentafluoride: Structure and Fluoride Ion Affinity, „Angewandte Chemie International Edition”, 40 (19), 2001, s. 3690–3693, DOI: 10.1002/1521-3773(20011001)40:19<3690::AID-ANIE3690>3.0.CO;2-5 (ang.).
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
Autor: Itub, Licencja: CC BY-SA 4.0
structure of gold pentafluoride (gold(V) fluoride), based on data from In-Chul Hwang, Konrad Seppelt. Gold Pentafluoride: Structure and Fluoride Ion Affinity. Angewandte Chemie International Edition 2001, 40, 3690-3693.