Fomorianie (Fomorowie) – w mitologii celtyckiej rasa gigantów zamieszkujących Irlandię przed przybyciem Gaelów. Nazwa Fomorianie pochodzi od słowa "mor" oznaczającego "zjawę".
Mitologia
Mieli oni jedną nogę i jedną rękę.
Pierwsi najechali Irlandię ludzie Partholona, zostali oni jednak zabici przez plagę zesłaną przez Fomorian. Następnie przybyli ludzie pod wodzą Nemeda, zostali jednak zniewoleni. Trzecimi najeźdźcami byli Firbolgowie, którzy podbili Fomorian, po czym te dwie rasy żyły razem w pokoju.
Trwało to do przybycia bogów irlandzkich, którymi byli Tuatha Dé Danann. Podbili oni Firbolgów, a w Drugiej Bitwie pod Magh Tuiredh pokonali Fomorian. Mając na celu zagwarantowanie pokoju, Tuatha Dé obiecali tron jednemu z Fomorian, Bresowi. Później został on jednak obalony za tyranię i zastąpiony przez Nuadę z ludu Tuatha Dé.
Fomorianie otrzymali Connachtę. Pomiędzy nimi a Tuatha Dé zdarzały się małżeństwa. Przykładem jest historia Ériu i Elathy.
Sławni Fomorianie
- Balor – król,
- Banba,
- Bres,
- Buarainech – ojciec Balora,
- Cethlenn – żona Balora, z którym miała córkę Ethlinn. Miasto Enniskillen w hrabstwie Fermanagh (Irlandia Północna) zostało nazwane na jej cześć. Po irlandzku Enniskillen pisze się Inis Cethlenn, co znaczy "Wyspa Cethlenn",
- Cethlion – prorokini,
- Corb,
- Elatha – ojciec Bresa, mitycznego króla Irlandii,
- Ethlinn,
- Ériu – córka Fiachy mac Delbaith, była jedną z bogiń-patronek Irlandii. Ona i jej dwie siostry - Banba oraz Fódla, pod wodzą Amergina, były pierwszymi osadniczkami w Irlandii,
- Fódla,
- Tethra.
Kultura popularna
W toczącej się w świecie fantasy grze fabularnej Dungeons & Dragons Fomorianie są jedną z ras Giant Kin.
Zostają wspomnieni w pierwszym tomie Pana Lodowego Ogrodu, Jarosława Grzędowicza
Bibliografia
Wielcy królowie Irlandii |
---|
Mityczni królowie Irlandii | | Dynastia Partholona (1980-1710 p.n.e.) | |
---|
Dynastia Nemedian (1710-1300 p.n.e.) | - Nemed
- Stairn
- Iarbonel Wróżbita
- Annind
- Fergus Czerwonoboki
- Semul
- Erglan
|
---|
Dynastia Fomorian (przed 1300 p.n.e.) | - Gann
- Sengann
- Nieznani władcy
|
---|
Dynastia Fir Bolgów (1293-1213 p.n.e.) | |
---|
Dynastia Tuatha Dé Danann (1213-1016 p.n.e.) | |
---|
|
|
---|
Legendarni królowie Irlandii | Celtycka dynastia Milezjan (1016 p.n.e.-405 n.e.) | | Okres heroiczny | |
---|
Okres Antecotti (Aitheach-Tuatha) | |
---|
|
---|
|
---|
Półlegendarni arcykrólowie Irlandii | |
---|
Historyczni arcykrólowie Irlandii | Dynastia O’Neillów | - Niall I Noígíallach (od Dziewięciu Zakładników) (379-405)
| Okres św. Patryka | - Nath ĺ mac Fiachrach (405-428/9; król Connachtu)
- Lóegaire II mac Néill (428/29-458/63; król Connachtu)
- Cairbre III mac Néill (463-?)
- Ailill (Oilioll) IV Molt (?-482; król Connachtu)
- Lugaid VII mac Lóegairi (483-507)
- Muirchertach I mac Muiredaig (507-534; król Ailechu)
- Túathal II Máelgarb mac Cormaic (534-544)
- Diarmait I mac Cerbaill (544-565; król Meath)
|
---|
Okres św. Kolumby | - Fergus III mac Muirchertaig (565-566; król Ailechu)
- Domnall I Ilchelgach (od Wielu Oszustw) (koregent 565-566)
- Ainmuire mac Sétnai (566-569)
- Báetán I mac Muirchertaig (569-572; król Ailechu)
- Eochaid XIII mac Domnaill (koregent 569-572; król Ailechu)
- Báetán II mac Ninnedo (572-586)
- Áed II mac Ainmuirech (586-598)
|
---|
Okres scholastyczny | - Áed III Sláine (598-604)
- Colmán Rímid (koregent 598-604; król Ailechu)
- Áed IV Uaridnach (604-612; król Ailechu)
- Máel Coba mac Áedo (612-615)
- Suibne Menn mac Fiachna (615-628; król Ailechu)
- Domnall II mac Áedo (628-642)
- Conall II Cóel (642-654)
- Cellach mac Máele Coba (koregent 642-658)
- Diarmaid II Ruadnaig (658-665; król Bregi)
- Blathmac mac Áedo Sláine (koregent 658-665; król Bregi)
- Sechnassach (665-671; król Bregi)
- Cenn Fáelad (671-675; król Bregi)
- Finnachta II Fledach (Uroczysty) mac Dunchad (675-695; król Bregi)
- Loignsech mac Óengusso (695-704)
- Congal II Cennmagair mac Fergus (704-710)
- Fergal mac Máele Dúin (710-722; król Ailechu)
- Fogartach mac Néill (722-724; król Bregi) [prawnuk Diarmaida II
- Cináed mac Írgalaig (724-728; król Bregi)
- Flaithbertach mac Loingsig (728-734; usunięty, zmarł 765)
- Áed V Allán (Przystojny) (734-743; król Ailechu)
- Domnall III Midi (743-763; król Meath)
- Niall II Frossach (od Deszczów) (763-770; abdykował, zmarł 778; król Ailechu)
- Donnchad I Midi (770-797; król Meath)
|
---|
Okres skandynawski | - Áed VI Oirdnide (Dostojny) (797-819; król Ailechu)
- Conchobar II mac Donnchada (819-833; król Meath)
- Niall III Caille (833-846; król Ailechu)
- Fedlimid mac Crimthainn (rywal 838-841; król Munsteru)
- Máel Sechnaill I mac Máele Ruanaid (846-862; król Meath)
- Áed VII Findliath (Białowłosy) (862-879; król Ailechu)
- Flann Sinna (Lis) (879-916; król Meath)
- Niall IV Glúndub (Czarne Kolano) (916-919; król Ailechu)
- Donnchad II Donn (Brązowy) (919-944; król Meath)
- Congalach Cnogba mac Máel Mithig (944-956)
- Ruaidri Ua Canannain (rywal 944-950)
- Domnall IV ua Néill (956-980; król Ailechu)
|
---|
Okres dalkasiański (980-1022) | - Máel Sechnaill II Mór mac Domnaill (980-1002; usunięty; król Meath)
- Brian I Bóruma (od Trybutów) mac Cennetig (1002-1014; król Munsteru)
- Máel Sechnaill II (2. panowanie 1014-1022)
- Flaithbertach II (1022-1036; król Ailechu)
- Donnchad III mac Briain (rywal 1022-1036; arcykról 1036-1066; usunięty, zmarł 1064; król Munsteru)
- Diarmait III mac Mail na mBó (1063-1072; król Leinsteru)
- Toirdelbach I Ua Briain mac Tadg (1072-1086; król Munsteru)
- Muirchertach II Ua Briain (1086-1119; król Munsteru)
- Domnall V Ua Lochlainn mac Ardgar Ua Lochlainn (rywal 1090-1119; arcykról 1119-1121; król Ailechu)
- Toirdelbach II Ua Conchobair (rywal 1120-1121; arcykról 1121-1156; król Connachtu)
- Muirchertach III Mac Lochlainn (rywal 1149-1156; arcykról 1156-1166; król Ailechu)
- Ruaidri II Ua Conchobair (1166-1186; wasal angielski od 1175; usunięty, zmarł 1198; król Connachtu)
- Conchobar III Máenmaige (1186-1189)
- Cathal Crobderg (1189-1200; usunięty, zmarł 1224)
|
---|
|
|
---|
|
---|
- Brian II Ua Neill (1258-1260)
| |
|