Foresight (prognozowanie)

Foresight (ang. dalekowzroczność) – metodyka analizy prognoz lub hipotez na temat przyszłości w średniej i długiej perspektywie czasowej. Foresight bywa utożsamiany ze studiami nad przyszłością, odróżnia go jednak od klasycznej futurologii aplikacyjny cel i charakter badań, które mają przekładać się na konkretne działania określonych z góry podmiotów, a nie jedynie być eksploracją możliwych przyszłości.

Foresight posługuje się różnymi metodami, m.in. metodą delficką, ekspercką dyskusją panelową, designem spekulatywnym, analizą scenariuszową, grami, symulacjami oraz metodami partycypacyjnymi. Analizy foresightowe często odwołują się do interdyscyplinarnej dyskusji nad możliwymi scenariuszami przyszłości w gronie przedstawicieli decydentów (władzy publicznej), środowisk naukowych, przemysłu, mediów, organizacji pozarządowych i opinii publicznej. Celem, który przyświeca foresightowi nie jest dokładność prognozy, lecz uświadomienie perspektyw i przygotowanie do zmian oraz wskazanie potencjalnie owocnych kierunków działania.

Foresight wywodzi się z analiz systemowych prowadzonych w latach 40. XX w. w RAND Corporation[1] na potrzeby wojskowe i nadal jest wykorzystywany w planowaniu oraz programowaniu rozwoju sił zbrojnych. Innym typowym polem zastosowania foresightu jest kształtowanie polityk rozwojowych na poziomie lokalnym[2], regionalnym[3] i krajowym[4]. W 2020 swój pierwszy foresight strategiczny (dotyczący perspektywy średnio- i długoterminowej) opublikowała Komisja Europejska, wskazując jednocześnie, że będzie szerzej wykorzystywała to narzędzie w kształtowaniu kierunków polityk unijnych[5]. Kolejne wydania raportu ukazały się w latach 2021[6] i 2022[7][8].

Specjalistyczne projekty foresightowe wspierają zarządzanie strategiczne przedsiębiorstw[9] i instytucji[10], analizują rozwój jednej dziedziny nauki, jednego rynku[11][12] lub jednej gałęzi technologii[13].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Andy Hines, When Did It Start? Origin of the Foresight Field, „World Futures Review”, 12 (1), 2020, s. 4–11, DOI: 10.1177/1946756719889053, ISSN 1946-7567 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
  2. ↑ Wrocław ma cztery scenariusze na przyszłość. Pomogą w tworzeniu strategii miasta., www.wroclaw.pl [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  3. ↑ Joanna Ejdys, Regionalny foresight gospodarczy : scenariusze rozwoju lokalnego województwa mazowieckiego, Warszawa: Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza, 2013, ISBN 978-83-936782-1-1, OCLC 857955256 [dostęp 2022-10-19].
  4. ↑ Zofia Bednarczyk i inni, SCENARIUSZE ROZWOJOWE POLSKI W PERSPEKTYWIE ROKU 2050, Maciej Jagaciak, Norbert Kołos, 30 maja 2019.
  5. ↑ Communication from the Commission to the European Parliament and the Council: 2020 strategic foresight report. Strategic foresight – charting the course towards a more resilient Europe. [w:] European Commission [on-line]. ec.europa.eu, 9 września 2020. [dostęp 2020-12-10].
  6. ↑ Sprawozdanie dotyczące prognozy strategicznej z 2021 r., Komisja Europejska - European Commission [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  7. ↑ Sprawozdanie dotyczące prognozy strategicznej z 2022 r., Komisja Europejska - European Commission [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  8. ↑ Prognozowanie strategiczne, Komisja Europejska - European Commission [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  9. ↑ ICAN Management Review, Planowanie w czasach rosnącej niepewności, O biznesie - podcast Ican Management Review, 29 października 2020 [dostęp 2022-10-19].
  10. ↑ Anna Sacio-Szymańska, Metoda foresightu technologicznego narzędziem wyznaczania kierunków rozwoju strategicznych instytutów badawczych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” (880), 2012, s. 155–171, ISSN 1898-6447 [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  11. ↑ Judyta Wieclawska, Raport Polskich Miast Przyszłości 2050. Jak będą wyglądać polskie miasta za 30 lat?, PortalKomunalny.pl, 8 grudnia 2021 [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  12. ↑ 4CF The Futures Literacy Company, Nieoczekiwana przyszłość: Gaming. Macierz 4CF 2020+10., 2020 [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  13. ↑ Maciej Jagaciak, Norbert Kołos, Druk 3D 2025, marzec 2017 [dostęp 2022-10-19].

Linki zewnętrzne