Fort Sarbinowo

Fort Sarbinowo

Zrujnowane kazamaty Fortu Sarbinowo
Państwo	Polska
Miejscowość	Kostrzyn nad Odrą
Adres	ul. Sportowa
Typ budynku	fort
Rozpoczęcie budowy	1883
Ukończenie budowy	1889
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego Fort Sarbinowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Fort Sarbinowo
Położenie na mapie województwa lubuskiego Fort Sarbinowo
52°37′31,4″N 14°40′07,0″E/52,625389 14,668611

Fragment suchej fosy fortu

Fort Sarbinowo (niem. Fort Zorndorf) – jeden z czterech fortów Twierdzy Kostrzyn (pozostałe to: Fort Czarnów, Fort Gorgast i Fort Żabice), położony jest w Kostrzynie przy ul. Sportowej, prowadzącej w kierunku wsi Sarbinowo.

Historia

W 1872 r. Twierdzę Kostrzyn postanowiono przekształcić w twierdzę fortową^[1] – to znaczy zaplanowano otoczyć ją wieńcem fortów artyleryjskich, które utrudniałyby przeciwnikowi bliskie podejście do twierdzy głównej i jej ostrzał artyleryjski. Było to zgodne z ówczesnymi tendencjami w budownictwie fortyfikacyjnym. Początkowo (w 1876 r.) planowano wybudowanie ośmiu fortów^[1]. Wkrótce jednak liczbę fortów zmniejszono do czterech – plan ten zrealizowano^[1].

Fort Sarbinowo wybudowano w latach 1883–1889^[1]. Podstawowym materiałem budowlanym jaki został użyty przy jego konstrukcji była cegła. Spowodowało to, że jego odporność na ostrzał artyleryjski była niewielka. Dlatego też w latach: 1889-90^[1] fort został wzmocniony poprzez wylanie dodatkowej warstwy betonu na sklepieniach najważniejszych budowli fortu. Bardzo szybki rozwój techniki artyleryjskiej w tym okresie sprawił, że pomimo przeprowadzenia tych prac odporność fortu na ostrzał stale ulegała zmniejszeniu, a wartość bojową fortu w 1914 oceniono na bliską zeru^[1].

W czasie I wojny światowej fort nie brał udziału w działaniach bojowych. Urządzono w nim obóz jeniecki, w którym byli przetrzymywani m.in. francuski lotnik Roland Garros i późniejszy radziecki marszałek Michaił Tuchaczewski. Po zakończeniu I wojny światowej w forcie Sarbinowo urządzono obóz przejściowy dla niemieckich optantów^[1] (obywateli niemieckiego pochodzenia, zamieszkałych na terenie tworzącej się II Rzeczypospolitej, którzy nie chcieli w niej pozostać).

Podczas II wojny światowej w forcie Sarbinowo urządzono fabrykę amunicji^[1]. Po jej zakończeniu teren fortu wykorzystywano do detonowania znalezionej w pobliżu amunicji, co spowodowało zniszczenie części budowli^[1].

W 2006 roku obiekt został zinwentaryzowany w ramach projektu „Baltic Fort Route”^[2].

Opis

Fort Sarbinowo jest najbardziej imponującym spośród czterech fortów otaczających Twierdzę Kostrzyn^[3]. Wyposażony był w 24 działa^[3]. Łącznie jego załoga liczyła ok. 600 ludzi w tym kompania piechoty, artylerzyści, saperzy, służby pomocnicze itp^[3]. Posiadał dwa wały: wyższy, w centralnej części fortu, przeznaczony dla artylerii i niższy, przeznaczony dla strzelców^[3]. Otoczony był suchą fosą o głębokości 6,5 m, szerokości 10,6 m i długości 1082 m^[4]. Fort Sarbinowo nigdy nie został użyty bojowo.

Przypisy