Fort V Twierdzy Toruń
 nr rej. A/672 z 5 października 1971 | |
 Wejście główne do Fortu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Polna 9 |
| Typ budynku | |
| Rozpoczęcie budowy | 1878 |
| Ukończenie budowy | 1884 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
 53°02′34,87″N 18°36′17,09″E/53,043019 18,604747 | |
Fort V Twierdzy Toruń – główny fort artyleryjski, zbudowany pod nazwą Fort III Scharnhorst.
Lokalizacja
Fort znajduje się w prawobrzeżnej części miasta, w dzielnicy Wrzosy, przy ulicy Polnej 9.
Historia
Został wzniesiony w latach 1878–1884 z betonu i cegły na planie pięciokąta jako część północnej linii obrony miasta oraz obrony linii kolejowej do Grudziądza. Jej ogień mógł docierać do miejscowości Łysomice.
Jest to bardzo dobrze zachowany do naszych czasów standardowy fort główny o zarysie barkanowym, otoczony umocnieniami ziemnymi, z 14 otwartymi stanowiskami artyleryjskimi (bez betonowych umocnień spotykanych w późniejszych konstrukcjach tego typu). Dodatkowe stanowiska położone były na stoku bojowym i umożliwiały ostrzał w promieniu 800 m. Już po 10 latach od zakończenia prac nad fortem musiał on przejść prace modernizacyjne, przede wszystkim przykrycie sklepienia nad koszarami (32 pomieszczenia mieszkalne) metrową warstwą betonu i uzupełnienie roślinności maskującej. Dodatkowo wzniesiono 56 niewielkich budynków magazynowych na przedpolu obiektu. Na północ od fortu zlokalizowano fabrykę amunicji.
Kolejną przebudowę fort przeszedł w latach 1911–1912, kiedy zabetonowano okna w jego pomieszczeniach technicznych (w liczbie dwóch) i wzmocniono mury zewnętrzne. Stoki zewnętrzne warowni otoczono murem kolczastym i uzupełniono roślinność maskującą sadząc karaganę, doprowadzono instalację elektryczną. W 1914 roku z kolei zamurowano dalsze okna, pozostałe uzupełniając okiennicami pancernymi, wzniesiono trawersy w głównych przejściach wewnętrznych. Obiekt stale pełnił funkcje koszarowe[1][2][3].
Stan obecny
Odchodząc z Torunia, wojska niemieckie zabrały większość urządzeń mechanicznych fortu, choć i tak w porównaniu z innymi warowniami toruńskimi zachował on najwięcej pierwotnego wyposażenia. W latach 1920–1922 stał pusty, od 1922 roku do 1923 roku kwaterowała w nim 1 kompania wartownicza warsztatów amunicyjnych, następnie kompania 63 toruńskiego pułku piechoty. Polski Zarząd Forteczny dokonał uzupełnienia i remontu instalacji elektrycznej; warownia od lat 20. niezmiennie pozostaje własnością Wojska Polskiego. Jej zwiedzanie jest możliwe za zgodą kierownika jednostki. Obecnie wystawiony na sprzedaż, z przeznaczeniem na pomieszczenia magazynowe.
Galeria
Fort V sfotografowane przez amerykańskiego satelitę wywiadowczego Corona 98 (KH-4A 1023) w dniu 23 sierpnia 1965 roku
Brama wjazdowa do fortu
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Twierdza Toruń | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-11-09].
- ↑ Michał P. Kadlec, PO TORUNIU: Fort I im. Jana III Sobieskiego, PO TORUNIU [dostęp 2016-11-09].
- ↑ JW Web Development, Twierdza Toruń i Forty toruńskie, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-11-09].
Bibliografia
- M. Giętkowski, Z. Karpus, W. Rezmer, Twierdza Toruń, Duet, Toruń 2004, ISBN 83-89706-12-1
- Strona poświęcona Twierdzy Toruń
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Twierdzatorun, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, fort V "Karol Chodkiewicz", 1879-1884, 1889-1893, 1914
Autor: Twierdzatorun, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, fort V "Karol Chodkiewicz", 1879-1884, 1889-1893, 1914
.jpg)
Autor: babu2, Licencja: CC BY 2.0
Brama wjazdowa do Fortu V Twierdzy Toruń
Autor:
Mapa miasta Toruń, Polska
Autor: Twierdzatorun, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, fort V "Karol Chodkiewicz", 1879-1884, 1889-1893, 1914
_seen_by_the_American_reconnaissance_satellite_Corona_98_(KH-4A_1023)_(1965-08-23).png)
Fort V "Karol Chodkiewicz" Twierdzy Toruń sfotografowane przez amerykańskiego satelitę wywiadowczego Corona 98 (KH-4A 1023) w dniu 23 sierpnia 1965 r.