Fort de Dave

Fort de Dave
ilustracja
Państwo

 Belgia

Lokalizacja

Rue du Fort de Dave, 5100 Namur, Belgia

Typ

mały fort pancerny

Data budowy

1888-1891

Data eksploatacji

1891-1940

Data opuszczenia

wciąż użytkowany przez wojsko belgijskie

Bitwy

Oblężenie Namur (1914); kampania belgijska

Położenie na mapie Belgii
Ziemia50°25′17″N 4°53′25″E/50,421389 4,890278

Fort de Dave – mały, trójkątny fort pancerny, projektu gen. Brialmonta, będący częścią pierścienia fortów twierdzy Namur (fr. Region Fortifiee de Namur).

Fort położony na wzgórzu o wys. 190 m n.p.m., na prawym brzegu Mozeli (1 km od rzeki), 5,7 km od Namur, wraz z oddalonym o 4,25 km fortem de Saint-Héribert bronił południowego biegu Mozeli i dróg prowadzących na płaskowyż u zbiegu Mozeli i Sambry, a z odległym 4,1 km fortem d’Andoy chronił drogę do Dinant, i linie kolejowe do Arlon, Dinant i Luksemburga[1][2].

Trójkątny w kształcie fort o prostej linii koszar szyjowych; fosa, broniona przez zdwojoną kaponierę rewersową (czyli umieszczoną w przewskarpie) umieszczoną przy zbiegu fos, po przeciwnej stronie fortu niż brama główna; ta kaponiera uzbrojona była w dwie pary armat kal. 57 mm. 4 takie działa w kaponierze rewersowej na skrzydle broniły fosy szyjowej, a ostatnie umieszczone było w blokhauzie przy bramie[3]. Do obrony bliskiej służyły ponadto 3 armaty tego samego kalibru, umieszczone w obrotowych, wysuwanych wieżach pancernych na masywnym bloku centralnego schronu; na bloku zamontowany był też silny reflektor w wysuwanej, pancernej kopule[3][a].

Na dachu schronu centralnego znajdowały się także 4 kopuły dział obrony dalekiej: w przedniej części znajdowała się kopuła haubicy 210 mm, do ognia pośredniego; na skrzydłach dwie wieże z pojedynczą armatą 120 mm, a części centralnej jedna wieża z parą armat 150 mm, do prowadzenia ognia bezpośredniego. Działa 150 mm M.1886 produkcji Kruppa, o długości lufy 3,8m i kącie podniesienia luf od -2° do +25°, miały zasięg 8,5 km. Wieża o średnicy 4,8m miała masę 224 ton i 25-osobową załogę (wraz z żołnierzami dostarczającymi amunicję z magazynów itp.)[3]. Wieża dział 120 mm miała taką samą średnicę i załogę, ale była lżejsza (188 ton). Armaty M. 1889, o długości lufy 3 i kącie podniesienia od -3° do +25°, strzelały na 8 km. Haubica 210 mm M.1889 Kruppa, o lufie 2,5 m i kącie podniesienia od -5° do +35° (zasięg ognia pośredniego 6,9 km), umieszczona była w mniejszej (3,6 m) i lżejszej (100 ton) wieży o 13-osobowej załodze. Lekkie działa 57 mm M.1889 Nordenfeldta miały lufy 1,5 m, kąt podniesienia od -8° do +10°, zasięg 300 m, a ich kopuły o średnicy 2,1 m i wadze 34 ton obsługiwało 6 ludzi[3].

Artyleria fortu była zgrupowana w 3. baterię artylerii fortecznej[4].

Mały, pancerny fort d’Évegnée z Liege, praktycznie identyczny z fortem de Marchovelette.
Legenda:
a) wieża haubicy 210 mm
b) wieża dwóch dział 150 mm
c) wieża działa 120 mm
d) wysuwany, opancerzony reflektor
e) wysuwane kopuły dział 57 mm

Podczas niemieckiego ataku na miasto na początku I w. św., fort nie był atakowany aż do 23 sierpnia 1914, gdy na skutek natarcia niemieckiego obrońcy cofnęli się, pozostawiając fort de Dave i sąsiadujący d’Andoy do ochrony tyłów[5]. Niemiecka nawała ogniowa zmusiła dowódcę mocno zniszczonego fortu d’Andoy do kapitulacji 24 sierpnia, podczas gdy fort de Dave był wciąż nienaruszony[6]. Ogień został wówczas przeniesiony i w dniach 24-25 sierpnia moździerze kal. 210 wystrzeliły na fort de Dave 740 pocisków[7]. O godz. 15 25 sierpnia dowodzący fortem kpt. Manteaux uznał sytuację za beznadziejną i się poddał[8].

W okresie międzywojennym fort został zmodernizowany, wyremontowano uszkodzone lub zniszczone kopuły, wymieniono działa 57 mm na 75 mm, w kaponierach zainstalowano karabiny maszynowe[9].

Uwagi

  1. ↑ J. Poirier błędnie utożsamia uzbrojenie fortu z wyposażeniem fortu d’Andoy, który był tzw. fortem dużym, o silniejszym uzbrojeniu. Według tego autora, fort de Dave miał też łącznie 17 dział obrony bliskiej, dużo więcej niż inne małe forty Namur.

Przypisy

  1. ↑ Poirier 1913 ↓, s. 246.
  2. ↑ Donnell 2007 ↓, s. 32.
  3. ↑ a b c d Donnell 2007 ↓, s. 16.
  4. ↑ Poirier 1913 ↓, s. 241.
  5. ↑ Bujac 1922 ↓, s. 1667.
  6. ↑ Bujac 1922 ↓, s. 1688.
  7. ↑ Denkschrift über die Ergebnisse der Beschießung der Festungen Lüttich Namur, Antwerpen und Maubeuge sowie des Forts Monviller im Jahre 1914, gedruckt Bilder mit Skizzen. Brussel: Buchdruckerei des Generalgouvernement Belgien, 1915, s. 12.
  8. ↑ Bujac 1922 ↓, s. 1692.
  9. ↑ Donnell 2007 ↓, s. 56.

Bibliografia

  • Jules Poirier: La Belgique devant une guerre franco-allemande. Paris: Imprimerie-librairie militaire universelle L. Fournier, 1913.
  • Clayton Donnell: The Forts of the Meuse in World War I. Oxford: Osprey Publishing, 2007. ISBN 978-1-84603-114-4. (ang.).
  • Col. Bujac. Namur. „Les archives de la grande guerre et de l’histoire contemporaine”. XV (40), 1922. (fr.). 
Twierdza Namur
I sektor (płd.-wsch.)
II sektor (płd.-zach.)
III sektor (płn.-zach.)
IV sektor (płn.-wsch.)

Media użyte na tej stronie

Small Brialmont fort (Fort d'Évegnée from Liege).png
Plan of a small, triangular fort, designed by Gen. Brialmont, used in fortifications of Liege and Namur; this version has half-bastionned gorge front. Scale in metres.

Legend: a) Armoured cupola for single 210 mm howitzer b) Armoured cupola for twin 150 mm canons c) Armoured cupola for single 120 mm canon d) Armoured searchlight

e) Armoured disappearing cupola for 57 mm quick-fire gun for close defence
Legenda zabytek techniki.svg
Symbol zabytku techniki do legendy mapy
Entrée principale du Fort de Dave.jpg
Autor: Caemir, Licencja: CC BY-SA 3.0
L'entrée principale du Fort de Dave