Fort de Maizeret

Fort de Maizeret
Państwo

 Belgia

Lokalizacja

Rue Gouverneur Galopin, 5300 Andenne

Typ

mały fort pancerny

Data budowy

1888-1891

Data eksploatacji

1891-1940

Bitwy

Oblężenie Namur (1914); kampania belgijska

Położenie na mapie Belgii
Ziemia50°27′49″N 4°59′13″E/50,463611 4,986944

Fort de Maizeret – mały, trapezoidalny fort pancerny, projektu gen. Brialmonta, będący częścią pierścienia fortów twierdzy Namur (fr. Region Fortifiee de Namur).

Fort położony na wzgórzu o wys. 190 m n.p.m., 6,85 km od centrum, broniący południowych podejść do miasta wraz z odległym o 5,95 km fortem d’Andoy, a z leżącym w tej samej odległości, ale na drugim brzegu Mozeli Fortem de Marchovelette doliny rzeki na wschód od miasta, mostu Nameche oraz linii kolejowej i szosy do Liège[1][2].

Fort o narysie trapezoidalnym, o załamanej linii koszar szyjowych, które tworzyły dwa półbastiony z parą dział 57 mm każdy, do obrony tylnej fosy; jedno takie działo broniło bezpośrednio bramy fortu. Fosa, o stoku spłaszczonym i stromej, murowanej przeciwskarpie, broniona przez dwie kaponiery rewersowe (czyli umieszczone w przeciwskarpie) w załamaniach fosy, po przeciwnej stronie fortu niż brama główna; zdwojona kaponiera uzbrojona była dwie pary armat kal. 57 mm, a kaponiera pojedyncza – w jedną. Do obrony bliskiej służyły ponadto 3 armaty tego samego kalibru, umieszczone w obrotowych, wysuwanych wieżach pancernych na masywnym bloku centralnego schronu[a][3][4][5]; na bloku zamontowany był też silny reflektor w wysuwanej, pancernej kopule[4][5].

Fort de Maizaret – mały, pancerny fort Brialmonta. Oznaczenia „5,7 cm Turm”, „12 cm Turm” oznaczają wieże pancerne z działem odpowiednio 57 mm, 120 mm itp.

Na dachu schronu centralnego znajdowały się także cztery kopuł dział obrony dalekiej: w centralnej części jedna wieża z parą armat 150 mm, w tylnej części dwie wieże z pojedynczą armatą 120 mm, do prowadzenia ognia bezpośredniego. Z przodu bloku znajdowała kopuła haubicy 210 mm, do ognia pośredniego[1][5]. Działa 150 mm M.1886 produkcji Kruppa, o długości lufy 3,8m i kącie podniesienia luf od -2° do +25°, miały zasięg 8,5 km. Wieża o średnicy 4,8m miała masę 224 ton i 25-osobową załogę (wraz z żołnierzami dostarczającymi amunicję z magazynów itp.)[4]. Wieża dział 120 mm miała taką samą średnicę i załogę, ale była lżejsza (188 ton). Armaty M. 1889, o długości lufy 3 i kącie podniesienia od -3° do +25°, strzelały na 8 km. Haubica 210 mm M.1889 Kruppa, o lufie 2,5 m i kącie podniesienia od -5° do +35° (zasięg ognia pośredniego 6,9 km), umieszczona była w mniejszej (3,6 m) i lżejszej (100 ton) wieży o 13-osobowej załodze. Lekkie działa 57 mm M.1889 Nordenfeldta miały lufy 1,5 m, kąt podniesienia od -8° do +10°, zasięg 300 m, a ich kopuły o średnicy 2,1 m i wadze 34 ton obsługiwało 6 ludzi[4].

Artyleria fortu była zgrupowana w 2. baterię artylerii fortecznej[6]; w 1914 fortem dowodził kpt. Poncelet[7].

Podczas niemieckiego ataku na miasto był jednym z pierwszych zaatakowanych: od 11 rano 21 Niemcy ostrzeliwali południowy sektor z dział 150 mm i 210 mm, od czego szczególnie cierpiała piechota w okopach między fortami fort d’Andoy i de Maizaret; ogień skierowany zarówno na forty, jak i na umocnienia polowe był bardzo celny. Oba forty odniosły poważne uszkodzenia, na teren fortu de Maizeret spadło ok. 2000 pocisków kal. 150 mm i 210 mm, mimo to odpowiadał on ogniem z czynnych kopuł do słabo widocznych niemieckich baterii[8][9]. 22 sierpnia fort de Maizaret został zupełnie zrujnowany: kolejne 2000 pocisków zniszczyło fort i zmusiło piechotę do opuszczenia pobliskich okopów. Do fortu strzelały najcięższe niemieckie działa kal. 420 mm i 305 mm. O 15.15 w forcie wybuchła amunicja i o godz. 17 kpt. Poncelet wyprowadził niedobitki załogi do Erpent; mimo wielkiej kolumny dymu nad fortem, świadczącej o jego zniszczeniu, artyleria oblegających nie przerwała ognia[10], a niemiecka piechota nie wkroczyła do fortu do godz 14.00 następnego dnia[8]. Łącznie przeciwko fortowi wystrzelono 50 pocisków kal. 420 mm, 64 – 305 mm i aż 1506 kal. 210 mm[11].

W okresie międzywojennym fort został zmodernizowany, wyremontowano uszkodzone lub zniszczone kopuły, wymieniono działa 57 na 75 mm, w kaponierach zainstalowano karabiny maszynowe[12]. Fort otrzymał cztery wieże z haubicami 75 mm, jedną z działem 105 mm i dwie z karabinami maszynowymi i moździerzem, oraz wieżę wentylacyjno-obserwacyjną[13]. W czasie inwazji na Belgię bronił się kilka dni; otoczony 21 maja, skapitulował ostatecznie dwa dni później[14].

Uwagi

  1. Według J. Poiriera fort miał łącznie 18 dział obrony bliskiej, dużo więcej niż inne małe forty Namur, z wyjątkiem fortu de Dave, dla którego autor ten podaje identyczną liczbę.

Przypisy

  1. a b Poirier 1913 ↓, s. 241–242.
  2. Donnell 2007 ↓, s. 32.
  3. Poirier 1913 ↓, s. 242.
  4. a b c d Donnell 2007 ↓, s. 16.
  5. a b c Kaufmann 2014 ↓, s. 87.
  6. Poirier 1913 ↓, s. 241.
  7. Bujac 1922 ↓, s. 907.
  8. a b Gen. Benoit. La fortification permanente pendant la guerre. „Revue du génie militaire”. 30 (50), s. 32-33, 1922-01. (fr.). 
  9. Bujac 1922 ↓, s. 1081.
  10. Bujac 1922 ↓, s. 1092.
  11. Denkschrift über die Ergebnisse der Beschießung der Festungen Lüttich Namur, Antwerpen und Maubeuge sowie des Forts Monviller im Jahre 1914, gedruckt Bilder mit Skizzen. Brussel: Buchdruckerei des Generalgouvernement Belgien, 1915, s. 12.
  12. Donnell 2007 ↓, s. 56.
  13. Kaufmann 2014 ↓, s. 133.
  14. Kaufmann 2014 ↓, s. 165.

Bibliografia

  • Jules Poirier: La Belgique devant une guerre franco-allemande. Paris: Imprimerie-librairie militaire universelle L. Fournier, 1913.
  • Clayton Donnell: The Forts of the Meuse in World War I. Oxford: Osprey Publishing, 2007. ISBN 978-1-84603-114-4. (ang.).
  • J. E. Kaufmann: The Forts and Fortifications of Europe 1815-1945 – the Neutral States. South Yorkshire: 2014. ISBN 978-1-4738-4053-9.
  • Col. Bujac. Namur. „Les archives de la grande guerre et de l’histoire contemporaine”. XIII (39), s. 1072–1119, 1922. (fr.). 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Legenda zabytek techniki.svg
Symbol zabytku techniki do legendy mapy
Small trapezoid brialmont fort.png
Autor: cropped by Felis domestica, Licencja: CC BY 3.0 de
Plan, vertical and horizontal cutouts of small trapezoid fort, designed by gen. Brialmont (Fort de Maizeret from Namur). Turm 15 cm - armoured cupola for 150 mm gun (other gun turrets described accordingly)