Fort główny artyleryjski 52 „Borek”

Fort 52 Borek
	; Fort 52 Borek
Państwo	Polska
Lokalizacja	Kraków
Część	Twierdza Kraków
Data budowy	1885–1886
	Położenie na mapie Krakowa Fort 52 Borek
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Fort 52 Borek
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Fort 52 Borek
	50°00′02,43″N 19°54′14,54″E/50,000675 19,904039

Jeden z korytarzy wewnątrz fortu

Fort 52 „Borek” – jeden z fortów Twierdzy Kraków. Powstał w latach 1885–1886, zaprojektował go najprawdopodobniej Daniel Salis-Soglio, a na jego wzór zbudowano trzy forty w Twierdzy Przemyśl. Fort 52 "Borek" zaliczał się do VIII sektora obronnego Twierdzy Kraków, obejmującego tereny między dolinami Wilgi i górnej Wisły. Jest to fort artyleryjski dwuwałowy. Wyższy wał był przeznaczony dla artylerii, a niższy - dla piechoty i lekkich dział. Kaponiery uzbrojono w mitraliezy, a następnie w karabiny maszynowe. W forcie znajduje się pierwsze w Krakowie trójpoziomowe podziemne skrzyżowanie tras do przemieszczania żołnierzy i transportu uzbrojenia.

Zadaniem fortu było ryglowanie wylotów głównych dróg oraz bronienie traktu wiedeńskiego (obecna Zakopianka) i podejść do pierścienia fortecznego od strony Libertowa. Fort nie wziął udziału w walkach I wojny światowej.

Podczas II wojny światowej w forcie przetrzymywani byli rosyjscy i francuscy jeńcy. 26 grudnia 1944 r. na przedpolu fortu wylądował przymusowo ze schowanym podwoziem amerykański samolot bombowy Boeing B-17 Fortress, który został uszkodzony podczas nalotu na rafinerię w Blechhammer (obecnie: Blachowni koło Kędzierzyna-Koźla), a jego załoga próbowała dolecieć na tereny kontrolowane przez Armię Czerwoną^[1]. Do lat 90. XX wieku mieściła się tu baza samochodowa i sprzętowa spółdzielni budowlanej. Przez kilkanaście lat był niezagospodarowany i znajdował się w złym stanie technicznym. W latach 2013-2022 przeprowadzono rewitalizację fortu, a od 30 lipca 2022 r. będzie w zarządzie Centrum Kultury Podgórza oraz siedzibą Biblioteki Piosenki Polskiej^[2]. W miejscu, gdzie w 1944 r. wylądował amerykański bombowiec, po wojnie wyrosły drzewa. W czerwcu 2022 r. teren został zagospodarowany i udostępniony dla mieszkańców jako park^[3].

Fort 52 Borek znajduje się między ulicami Korpala, Władysława Krygowskiego oraz ulicą Forteczną w Krakowie.

Przypisy

↑ Mateusz Drożdż, Szachownica z pawim piórem, Kraków 2013
↑ Kraków rewitalizuje fortyfikacje z XIX w. Dwa forty staną się ważnymi ośrodkami kultury (pol.).
↑ Park przy forcie „Borek” otwarty - Magiczny Kraków, krakow.pl [dostęp 2022-07-09] .

Linki zewnętrzne

[1] Mateusz Drożdż, Szachownica z pawim piórem, Kraków 2013

[2] Kraków rewitalizuje fortyfikacje z XIX w. Dwa forty staną się ważnymi ośrodkami kultury (pol.).

[3] Park przy forcie „Borek” otwarty - Magiczny Kraków, krakow.pl [dostęp 2022-07-09] .

[1]

[2]

[3]

Cytadela i bastiony rdzenia	Cytadela Twierdzy – Wawel № I „Zwierzyniec” № I½ „Na Piasku” № II „Nowowiejski” № III „Kleparz” № IVa „Luneta Warszawska” № IVb № V „Lubicz”
Forty piechoty i szańce rdzenia	№ 4 „Błonia” № 8 „Łobzów” № 10 „Prądnik Biały” FS-11 FS-14 FS-14 1/2 FS-16
Forty wewnętrznego pierścienia	№ 2 „Kościuszko” zespół szańca 3 № 7 „Bronowice” № 9 „Krowodrza” № 15 „Pszorna” № 17 „Luneta Grzegórzecka”
Dzieła pomocnicze	Prochownia bastionu VI

Forty główne	№ 31 „Benedykt” № 32 „Krzemionki” № 33 „Krakus”
Baterie i szańce piechoty	Bastiony VII-X FS-22 FS-25 IS-29 1/2 FS-29
Dzieła pomocnicze	Ostróg-wartownia bramy Zakrzówek

Forty główne	№ 38 „Skała”
Forty pomocnicze	№ „Bielany” № 39 „Olszanica”
Baterie i szańce piechoty	IS-III-1 IS-III-2 IS-III-3 FB-35 FB-36
Dzieła pomocnicze	Schron amunicyjne: „Bielany” „Las Wolski” Schron - remiza - ul. Ks. Józefa Schron bojowy (tradytor ckm) - ul. Olszanicka

Forty główne	№ 41 „Bronowice Małe” № 43 „Pasternik” № 44 „Tonie”
Forty pomocnicze	№ 41a „Mydlniki” № 42 „Wróżna Góra” № 43a „Podchruście” № 44a „Pękowice”
Baterie i szańce piechoty	B-43-2 B-43-3 B-43a-2 B-43a-3 B-44-5 B-44a-4
Dzieła pomocnicze	Schron amunicyjne: „Bronowice” „Podchruście” „Tonie” „Pękowice”

Forty główne	№ 45 „Zielonki” № 47a „Węgrzce” № 47 „Łysa Góra” № 48 „Batowice”
Forty pomocnicze	№ 45a „Bibice” № 47 ½ „Sudół”
Baterie i szańce piechoty	IS-V-1 IS-V-2 IS-V-3 IS-V-4 IS-V-5 IS-V-6 IS-V-7 B(45)-1 B(45)-4 FB-V-1 B-47-1 B-47-2
Dzieła pomocnicze	Schron amunicyjne: „Marszowiec” „Łysa Góra” w Witkowicach kawerna 48 „Batowice” ostróg fortu 47

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Fort główny artyleryjski 52 „Borek”

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Fort 52 Borek
Państwo	Polska
Lokalizacja	Kraków
Część	Twierdza Kraków
Data budowy	1885–1886
Położenie na mapie Krakowa
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Położenie na mapie województwa małopolskiego
50°00′02,43″N 19°54′14,54″E/50,000675 19,904039

Forty główne	№ 49 „Krzesławice” № 49a „Dłubnia” № 49 ¼ „Grębałów”
Forty pomocnicze	№ 49 1/2 a „Mogiła”
Dzieła pomocnicze	schron amunicyjny „Dłubnia” schron amunicyjny „Mogiła”

Forty główne	№ 50 „Prokocim” № 50 ½ OST „Barycz” / „Kosocice” № 51 „Rajsko” № 51 ½ OST „Swoszowice”
Forty pomocnicze	№ 50 ½ WEST „Kosocice” № 50a „Lasówka”
Baterie i szańce piechoty	IS-VII-1 IS-VII-2 IS-VII-3 IS-VII-4 Bateria FB-51c
Dzieła pomocnicze	Schrony amunicyjne: „Prokocim” „Kosocice” „Rajsko” „Swoszowice” kawerna „Kosocice”

Forty główne	№ 52 „Borek” № 52 ½ „Skotniki” N i S
Forty pomocnicze	№ 52a „Łapianka” № 53a „Winnica” № 53 „Bodzów”
Dzieła pomocnicze	kawerny: fortu Winnica fortu Bodzów