Fort reditowy 15 „Pszorna”

Fort reditowy 15 „Pszorna”
Ilustracja
Dawna lokalizacja fortu, widok wzdłuż alei Jana Pawła II w kierunku wschodnim. Po lewej widoczne relikty murów fortu w skarpie.
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Kraków

Część

Twierdza Kraków

Typ

fort reditowy

Data budowy

1864–1869

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Fort reditowy 15 „Pszorna””
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Fort reditowy 15 „Pszorna””
Ziemia50°04′25,63″N 19°59′29,75″E/50,073786 19,991597

Fort 15 „Pszorna”fort wewnętrznego pierścienia obrony Twierdzy Kraków, wzniesiony w latach 1864–1869. Zniszczony podczas budowy drogi do Nowej Huty – Alei Planu 6-letniego (obecnie Aleja Jana Pawła II). Pozostałości znajdują się na południe od Muzeum Lotnictwa Polskiego w Parku Lotników Polskich.

Był to nietypowy fort reditowy, stanowiący fazę przejściową do fortu artyleryjskiego. Ze względu na rozwój możliwości artylerii (w tym zasięgu) wysunięto go dalej od centrum miasta niż poprzednie forty (np. fort nr 12). Posiadał spłaszczony, rozciągnięty wszerz narys z niską reditą artyleryjską. Redita osłonięta była nasypem z czołem w postaci płaskiego stoku[1].

Zewnętrzny wał otoczony był suchą fosą z murowanym przeciwstokiem, której broniła kaponiera umieszczona w osi założenia, dwie kaponiery rewersowe w narożnikach i mur Carnota. Obronę bliską uzupełniała bardzo duża (większa od redity) kaponiera szyjowa na tyłach fortu[1].

Plan fortu zdradza wpływy myśli H. A. Brialmonta; był to ostatni fort reditowy w Krakowie, później wznoszono już typowe forty artyleryjskie. Został zniszczony (przecięty drogą) w 1951, podczas budowy Nowej Huty. Pozostały jedynie stoki w Parku Lotników Polskich[1].

Przypisy

  1. a b c Fort Nr 15 „Pszorna”. W: Henryk Łukasik, Andrzej Turowicz: Twierdza Kraków znana i nieznana. Cz. III. Kraków: Przedsięwzięcie Galicja, 2002, s. 62–63. ISBN 83-916048-4-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Legenda zabytek techniki.svg
Symbol zabytku techniki do legendy mapy
FortReditowy15„Pszorna”-DawnaLokalizacja-AlejaJanaPawłaII-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Fort reditowy 15 „Pszorna” w Krakowie. Dawna lokalizacja fortu, widok wzdłuż alei Jana Pawła II. Po lewej widoczne relikty murów fortu w skarpie.