Forum rzymskie w Atenach

Panorama Agory rzymskiej z Wieżą Wiatrów

Forum rzymskie lub Agora rzymska – starożytny rynek miejski znajdujący się w Atenach, wytyczony w okresie panowania rzymskiego.

Forum położone jest przy północnym stoku Akropolu, w odległości około 150 m na wschód od Agory greckiej^[1][2]. Zostało oddane do użytku za panowania cesarza Augusta, około 10 roku p.n.e.^[1] Jego wytyczenie było spowodowane czynnikami praktycznymi – w czasach rzymskich dotychczasowa Agora, zapełniona pomnikami, przestała bowiem pełnić swoją dotychczasową funkcję i miastu potrzebny był nowy plac centralny^[1][2].

Forum miało postać prostokątnego placu o wymiarach około 98×111 m, zorientowanego wzdłuż osi wschód-zachód^[1]. Otoczone było portykami, w których znajdowały się sklepy^[2]. Na teren rynku wchodziło się poprzez dwie monumentalne bramy, zlokalizowane po jego wschodniej i zachodniej stronie^[1][2]. Na bramie zachodniej zachowały się dwie inskrypcje. Jedna zawiera dedykację cesarza Augusta, poświęcającą nowo wybudowane forum bogini Atenie^[1]. Druga to rozporządzenie podatkowe cesarza Hadriana, dotyczące handlu oliwą^[2]. Do forum przylegają dwie budowle wzniesione w czasach rzymskich: Wieża Wiatrów oraz biblioteka ufundowana przez cesarza Hadriana^[1].

Praca wykopaliskowe na forum prowadzili Boetticher (1862), Koumanoudes (1890), Kastriotis i Filadelfeus (1910), Kourouniotis i Stawropoullos (1930-1931) oraz Platon (1965). W 1942 roku zrekonstruowano fragment kolumnady na południowej stronie rynku^[1]. Obecnie odsłonięta jest tylko część dawnego forum, jego północna pierzeja jest bowiem zabudowana – stoją tam kościół, turecki meczet oraz współczesne budynki mieszkalne^[1].

Przypisy