Fosfor fioletowy

Próbka fosforu fioletowego

Fosfor fioletowy (fioletowy fosfor Hittorfa) – jedna z odmian alotropowych fosforu, otrzymana po raz pierwszy w roku 1865 przez J.W. Hittorfa[1][2]. Bywa klasyfikowany jako jedna z odmian fosforu czerwonego[3]. Powstaje w wyniku ogrzewania fosforu czerwonego w próżni w temperaturze ok. 530 °C[2][4][5]. Inna metoda otrzymywania tej odmiany to krystalizacja z roztworu fosforu białego w stopionym ołowiu (ołów usuwa się następnie przez rozpuszczenie w rozcieńczonym kwasie azotowym[1][4][5].

Budowa i właściwości

Krystalizuje w układzie jednoskośnym, jego gęstość wynosi 2,35 g/cm3[1], topi się w 593 °C[6]. Ma skomplikowaną strukturę – atomy fosforu tworzą rurki o przekroju pięciokątnym, zbudowane z naprzemiennych grup 7 i 9-atomowych połączonych mostkami dwuatomowymi[1].

Struktura atomowa fosforu fioletowego

Przypisy

  1. a b c d N. N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemistry of the elements. Wyd. 2. Oxford: Butterworth-Heinemann, 1997, s. 481–482. ISBN 978-0-7506-3365-9.
  2. a b Hittorf, W.. Zur Kenntniss des Phosphors. „Ann. Phys.”. 202 (10), s. 193-228, 1865. DOI: 10.1002/andp.18652021002. 
  3. Golden, Melissa L., Person, Eric C., Bejar, Miriam, Golden, Donnie R. i inni. Phosphorus Flamethrower: A Demonstration Using Red and White Allotropes of Phosphorus. „Journal of Chemical Education”. 87 (11), s. 1154-1158, 2010. DOI: 10.1021/ed1002652.  (Supporting Information)
  4. a b Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 5. Warszawa: PWN, 2002, s. 644. ISBN 83-01-13654-5.
  5. a b Hittorf`s Metallic Phosphorus of 1865. Lateral Science, 2012-07-08. [dostęp 2015-07-12].
  6. Włodzimierz Trzebiatowski: Chemia nieorganiczna. Wyd. VIII. Warszawa: PWN, 1978, s. 260–261.

Media użyte na tej stronie

PhosphComby.jpg
Autor: , Licencja: CC-BY-SA-3.0
Waxy white (yellow cut), red (granules centre left, chunk centre right), and violet phosphorus.
Hittoff phosphorus chain.jpg
I drew it using literature data to tell me where to put the atoms
Violet phosphorus.jpg
Autor: Michal Sobkowski, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Próbka fosforu fioletowego