Foucault (1912)

Foucault (Q70)
Ilustracja
Bliźniak „Foucaulta” – „Coulomb”
Klasa

okręt podwodny

Typ

Brumaire

Historia
Stocznia

Arsenal de Cherbourg

Położenie stępki

1907

Wodowanie

15 czerwca 1912

 Marine nationale
Wejście do służby

1914

Zatopiony

15 września 1916

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


397 ton
551 t

Długość

52,1 m

Szerokość

5,14 m

Zanurzenie

3,1 m

Zanurzenie testowe

40 m

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki diesla o łącznej mocy 840 KM
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 660 KM
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


13 węzłów
8,8 w.

Zasięg

powierzchnia: 1700 Mm przy 10 w.
zanurzenie: 84 Mm przy 5 w.

Uzbrojenie
8 torped
Wyrzutnie torpedowe

7 × 450 mm (1 wewnętrzna na dziobie, 6 zewnętrznych)

Załoga

29

Foucault (Q70) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu I wojny światowej, czwarta zamówiona jednostka typu Brumaire. Została zwodowana 15 czerwca 1912 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a do służby w Marine nationale weszła w 1914 roku. Okręt został zatopiony 15 września 1916 roku nieopodal Kotoru przez austro-węgierskie wodnosamoloty.

Projekt i dane taktyczno–techniczne

„Foucault” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1906 roku[1][2]. Jednostkę zaprojektował inż. Maxime Laubeuf, lekko modyfikując swój poprzedni projekt (Pluviôse) poprzez zastąpienie napędu parowego licencyjnymi silnikami Diesla MAN, znacznie bardziej niezawodnymi od francuskich modeli[3][4].

Wnętrze bliźniaczego okrętu „Montgolfier” (przed 1919 rokiem)

„Foucault” był średniej wielkości dwukadłubowym, oceanicznym okrętem podwodnym. Długość całkowita wynosiła 52,1 metra, szerokość 5,14 metra i zanurzenie 3,1 metra[3][5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 397 ton, a w zanurzeniu 551 ton[5][6]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN (wyprodukowane na licencji we Francji) o łącznej mocy 840 koni mechanicznych (KM)[5][6]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 660 KM[3][5][a]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 13 węzłów na powierzchni i 8,8 węzła w zanurzeniu[5][7]. Zasięg wynosił 1700 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 84 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[2][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[4].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 450 mm: jedną wewnętrzną na dziobie, cztery zewnętrzne systemu Drzewieckiego oraz dwie zewnętrzne po obu stronach kiosku, z łącznym zapasem 8 torped model 1904[2][8]. Załoga okrętu składała się z 29 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][5].

Budowa i przebieg służby

„Foucault” zbudowany został w Arsenale w Cherbourgu[2][5]. Stępkę okrętu położono w 1907 roku[4], został zwodowany 15 czerwca 1912 roku[2][5], a do służby przyjęto go w 1914 roku[4]. Okręt nazwano na cześć wybitnego XIX-wiecznego naukowca – Jeana Foucaulta[9]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q70[5].

„Foucault” podczas wojny pełnił służbę na wodach Morza Śródziemnego[1][3]. 15 września 1916 roku[b] 10 mil od Kotoru zanurzony okręt został (dzięki dużej przeźroczystości wody) zauważony i zbombardowany przez dwie austro-węgierskie łodzie latające Lohner L (L-132 i L-135)[11][14][13]. Uszkodzona jednostka została zmuszona do wynurzenia, opuszczona przez załogę (uratowaną następnie przez wodnosamoloty i wezwany przez lotników torpedowiec) i zatonęła[2][14]. Było to pierwsze zatopienie okrętu podwodnego dokonane przez samoloty w historii wojen morskich[3][9].

Uwagi

  1. ↑ J. Labayle-Couhat podaje, że moc silników elektrycznych wynosiła 2 x 230 KM[6].
  2. ↑ Datę tę podają: J. Labayle-Couhat[2], J. Gozdawa-Gołębiowski i T. Wywerka Prekurat[10][11], A. Olejko[12], A. Perepeczko[13] i Naval-History.Net[9]; według Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921[1], P.E. Fontenoya[3] i Navypedii[4] do zdarzenia doszło rok wcześniej, 15 września 1915 roku.

Przypisy

  1. ↑ a b c Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 210.
  2. ↑ a b c d e f g Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 145.
  3. ↑ a b c d e f g Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 83.
  4. ↑ a b c d e Ivan Gogin: BRUMAIRE submarines (1913-1914). Navypedia. [dostęp 2017-01-31]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g h i j Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 209.
  6. ↑ a b c Jean Labayle-Couhat: French Warships of World War I. London: 1974, s. 143.
  7. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 537.
  8. ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.
  9. ↑ a b c Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2017-01-31]. (ang.).
  10. ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 317.
  11. ↑ a b J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
  12. ↑ Andrzej Olejko. Morskie Skrzydła Austro-Węgier 1914–1918. „Lotnictwo”. Nr 6/2009 (99). s. 90. 
  13. ↑ a b Andrzej Perepeczko: Od Napoleona do de Gaulle’a. Flota francuska w latach 1789-1942. Oświęcim: 2014, s. 186.
  14. ↑ a b Andrzej Olejko. Morskie Skrzydła Austro-Węgier 1914–1918. „Lotnictwo”. Nr 6/2009 (99). s. 92. 

Bibliografia

  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Ivan Gogin: BRUMAIRE submarines (1913-1914). Navypedia. [dostęp 2017-01-31]. (ang.).
  • Tadeusz Wywerka Prekurat, Jan Gozdawa-Gołębiowski: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
  • Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
  • John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
  • Andrzej Olejko. Morskie Skrzydła Austro-Węgier 1914–1918. „Lotnictwo”. Nr 6/2009 (99). Magnum-X, Warszawa. ISSN 1732-5323. 
  • Andrzej Perepeczko: Od Napoleona do de Gaulle’a. Flota francuska w latach 1789-1942. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-372-1.
  • Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2017-01-31]. (ang.).
Okręty podwodne typu Brumaire

Francja

Media użyte na tej stronie

Coulomb-ELD.jpg
French submarine Coulomb
Ensign of France.svg
Marine Nationale and French merchant ensign. Used from 1794 to 1814/1815, and from 1848 to present.
Notice that its proportions differ from those of the French civil flag. (ensign : 30:33:37, civil : 1/3,1/3,1/3)
Crew accommodations aboard Montgolfier NH 55718.tiff
Crew accommodations aboard the French submarine Montgolfier